نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

پژوهش پیرامون بودجه در ایران پیشینهای طولانی دارد. در این تحقیق، مؤلفه های رویکرد
برونسیستمی نظام حقوقی بودجه با عنایت به تحلیل نهادگرا تبیین و موانع اصلاح آن در ایران
بررسی شده است. دستاورد این تحقیق، صرفنظر از طرح رویکرد جدیدی در رشتۀ حقوق مالیه
عمومی، بیان ضرورتها، مبانی و راهکارهای اصلاح نظام حقوقی حاکم بر بودجه در ایران است .
مهمترین دستاورد این تحقیق آن است که نظام حقوقی بودجه در ایران، بیشتر در پرتو نهادهای
غیررسمی شکلگرفته و اگرچه بعد از انقلاب مشروطه، مجموعه قوانین و مقرراتی در این زمینه
وضع شد، اما رویههای مربوط به حکمرانی، سازمان دولت و نهادهای مرتبط باآنکه موجب بسط
نظام غارتی، تهدید مالکیت خصوصی، کمتوجهی به لوازم توسعه و شاخصههای حکمرانی خوب
در ایران بوده است، بدون اصلاح نهاد دولت و ایجاد تحول در تصمیمگیریها و تخصیص منابع،
وضعیت نامطلوب گذشته را استمرار خواهد داد. بر این اساس بازنگری نظام حقوقی بودجه در
گرو اصلاح حقوق اساسی و نظام اداری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal Necessities of Institutional Budget

نویسنده [English]

  • mahdi rezaii

چکیده [English]

Research about the budget in Iran has a long history. In this research, we
will explain components of the outside-systematic approach to the legal budget
system and the obstacles to its reform in Iran with regard to the institutional
analysis. This research achievement, regardless of the introduction of a new
approach in the field of public finance law, is the expression of neccessities,
principles and strategies for reformation of budget legal system in Iran. The
most important result of this Study is that the budget legal system in Iran is
shaped In the light of informal institutions; and although after the Constitutional
Revolution a series of laws and regulations were enacted in this field, but
procedures related to governance, the structure of the government and related
organizations have contributed to extending the looting system, threatening the
private property, lack of enough attention to the development means and good
governance in Iran. Therefore, without reforming the government institution and
change in the state’s decision making process and allocating the resources, the
previous unfavorable situation will continue. Accordingly, the budget legal
system’s revision depends on constitutional law and the administrative system
reform

کلیدواژه‌ها [English]

  • Outside-Systematic Approach
  • budget
  • Institutionalism
  • Political Approach to Budget
 
- بازرگان، مهدی، ( 1363 )، انقلاب ایران در دو حرکت، تهران: چاپ نراقی.
- بانک جهانی، ( 1378 )، نقش دولت در جهان در حال تحول، ترجمه گروه مترجمین،
چاپ اول، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
- بیکس، برایان، ( 1389 )، فرهنگ نظریه حقوقی، ترجمه محمد راسخ، چاپ اول، تهران: نشر نی.
- جمعی از نویسندگان، ( 1367 )، پروژه مطالعاتی نظام بودجهریزی کشور، گزارش دوم
(طرح کلی ساختار و سازمان بودجهای ایران)، تهران: انتشارات وزارت برنامهوبودجه.
- جمعی از نویسندگان، ( 1368 )، پروژه مطالعاتی نظام بودجهریزی کشور، گزارش چهارم
(تمرکز و عدم تمرکز بودجهای)، تهران: انتشارات وزارت برنامه و بودجه.
- دادگر، یدالله، ( 1386 )، اقتصاد بخش عمومی، چاپ دوم، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
- دادگر، یدالله، ( 1389 )، حقوق و اقتصاد، تهران: انتشارات پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و نورالعلم.
- کاتوزیان، همایون، ( 1388 ، نه مقاله در جامعهشناسی تاریخی ایران، ترجمه علیرضا طیب،
چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
- کسل، فیلیپ، ( 1387 )، چکیده آثار آنتونی گیدنز، ترجمه حسن چاوشیان، چاپ دوم، تهران: انتشارات ققنوس.
- کوئن، بروس، ( 1391 )، مبانی جامعهشناسی، دکتر غلامعباس توسلی و دکتر رضا فاضل،
چاپ بیست و چهارم، تهران: انتشارات سمت.
- مصدق، محمد، ( 1377 )، اصول و قوانین مالیه در ممالک ایران و خارج، پیشگفتار از
عزتالله سحابی، چاپ اول، تهران: نشر فروزان.
فصلنامه جامعه و اقتصاد، ،« نهادهای غارتی در اقتصاد ایران » ،( - رضاقلی، علی، ( 1385 بهار، شماره هفتم.
،« حکمرانی خوب، حاکمیت و حکومت در ایران » ،( - زارعی، محمدحسین، ( 1383
. تحقیقات حقوقی، شماره 40
116 فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، شماره 48 ، پاییز 94
،« رابطه اقتصاد و جامعه در تاریخ اقتصادی از نگاه کارل پولانی » ،( - مالجو، محمد، ( 1385
. فصلنامه جامعه و اقتصاد، بهار، شماره 7
ابزارهای تحلیل و تبیین مسائل اقتصادی از » ،( - متوسلی، محمود و نجفی، محمدباقر، ( 1388
. اقتصاد و جامعه، بهار، شماره 10 ،« دیدگاه داگلاس نورث
فصلنامه اقتصاد و جامعه، ،« اقتصاد سیاسی بودجهریزی در ایران » ،( - مؤمنی، فرشاد،، ( 1384
. سال دوم، زمستان، شماره 6
مثلث » ؛ - مؤمنی، فرشاد، ( 1386 )، به مناسبت سالروز درگذشت زندهیاد دکتر حسین عظیمی
.، روزنامه اعتماد ملی، شماره 357 ،« اندیشه، اراده و سازمان
ورمزیار، حسین، ،« اقتصاد سیاسی بودجهریزی در ایران » ،( - مؤمنی، فرشاد، ( 1384
. بودجهریزی عملیاتی در ایران، فصلنامه اقتصاد و جامعه، سال دوم، زمستان، شماره 6
ترجمه فرشاد مؤمنی، فصلنامه ،« اقتصاد نهادی نوین توسعه » ،( - نورث، داگلاس، ( 1385
اقتصاد سیاسی، تابستان، شماره یک.
ترجمه مهدی خداپرست، ،« نهادها و ثمره اقتصادی آنها » ،( - نورث، داگلاس، ( 1387
پژوهشنامه بازرگانی، سال دوم، شماره پنجم.
مجلس و پژوهش، سال ،« درآمدی بر مقررات گذاری اقتصادی » ،( - هداوند، مهدی، ( 1389 . 14 شماره 56
- Gary. D libecap, (1989), Contracting for Property Right, New York, Cambridge University Press.
- North D.C, (1992), The New Institutional Economic and Development, St. Louis. Washington University.
- Alan. Schick, (1966), “Budgeting as an Administrative Process”, In Alan Schick,
ed. Perspectives on Budgeting, Washington D. C: American Society for Public Administraion.
- Allen Schick, (1982), “The Road to PPB: Stage of Budget Reform”, Public
Administration Reviw.
- AMES L.Chan, (2002), “Models of Public Budgeting and Accounting Reform”,
OECD Journal on Budgeting, Volume 2Supplement 1, OECD, Paris.
- Anthony, Downs, (1960), “Why the Government Budget is too Small in a
Democracy”, World Poltics, July.
- Akhil Reed, Amar, (1998), “The Bill of Rights: Creation and Reconstruction”, New
Haven, CT: Yale University Press.
- Borner S., A. Brunetti & B. Weder, (1992), “Institutional Obstecles to Latin
American Growt”, San Francisco, CA: ICS Press.
- Williamson O.E, (2000), The New Institutional Economics: Taking Stock, Looking
Ahead, Journal of Economic Literature, Sept 2000, Vol. 38