نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

استفاده نیروهای عراقی از سلاحهای شیمیایی علیه نظامیان و غیرنظامیان ایرانی در طول جنگ از یک سوی، مسؤولیت کیفری افراد ذیربط به علت ارتکاب جنایت جنگی را به دنبال دارد، و از سوی دیگر مسؤولیت بینالمللی دولت عراق را دامن میزند. فقدان مسؤولیت کیفری دولت در حقوق بینالملل، انتساب اعمال جنایی به دولتمردان و فرماندهان را مخدوش نمیسازد و انتساب مسؤولیت کیفری به افراد نیز مسؤولیت بینالمللی دولت عراق ناشی از اعمال متخلفانه بینالمللی را منتفی نمی نماید. همبودی و تقارن این دو مسؤولیت در دو حوزه مسؤولیت بینالمللی کیفری و غیرکیفری در اساسنامهها و رویههای دادگاههای کیفری بینالمللی و طرحهای 2001 و 2011 کمیسیون حقوق بینالملل سازمان ملل متحد در مورد مسؤولیت دولتها و سازمانهای بینالمللی مورد شناسایی قرار گرفته است.
در این مقاله ضمن تحلیل رویه و نظریه، به همگرایی و واگرایی دو جنبه مسئولیت بین المللی از خلال بازخوانی اوراق هشت سال دفاع مقدس رزمندگان ایرانی می پردازیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Convergence and divergence of Individual criminal responsibility and international responsibility of States for wrongful acts: Taking a Look at Iran- Iraq War Case (1980)

نویسنده [English]

  • S.Ghasem Zamani

چکیده [English]

Convergence and divergence of Individual criminal responsibility and international responsibility of States for wrongful acts:
Taking a Look at Iran- Iraq War Case (1980)

Abstract:

On September 22, 1980, Iraq launched an invasion against Iran. The Iraqi army, trained and influenced by Soviet advisors, had organic chemical warfare units and a wide variety of chemical materials and delivery systems. The continuous use of chemical weapons by Iraq against Iran during the war was indeed in violation of Iraq's obligations under 1952 Geneva Convention Protocol and also the principals of international humanitarian law. However taking a look at Iran-Iraq war demonstrates that two aspects of responsibility in this case could be distinguished. While the perpetrators of war crimes are responsible for the acts in their individual capacity, the State is also responsible for its international wrongful acts. In this article the different aspects of the case will be examined in theory and practice.

Keywords:
Iran-Iraq war, international responsibility of state, individual criminal responsibility, chemical weapons, war crimes

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Iran-Iraq war"
  • "international responsibility of state"
  • "individual criminal responsibility"
  • "Chemical Weapons"
  • "War Crimes"
- انوری تهرانی، ابراهیم. ( 1368 ). تمهیدات رهبران عراق برای تجاوز به قلمرو ایران، در
، بازشناسی جنبههای تجاوز و دفاع، مقالات ارائهشده به کنفرانس بینالمللی تجاوز و دفاع، جلد 2
تهران: دبیرخانه کنفرانسبینالمللی تجاوز و دفاع.
- دفتر مطالعات وزارت خارجه. ( 1378 ). بررسی کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ ایران و
عراق، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
- زمانی، سیدقاسم. ( 1376 ). حقوق بینالملل و کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ تحمیلی
عراق علیه جمهوری اسلامی ایرا . ن تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس.
مقاله
- خلاصه فارسی و متن کامل انگلیسی و هلندی حکم صادره از دادگاه بخش شهر لاهه درمورد
. فرانس فان آنرات. ( 1385 ). مجله حقوقی بینالمللی، شماره 34
مجله ،« مسئولیت بینالمللی نقض حقوق اسیران جنگی ایران در عراق » .( - داعی، علی. ( 1387
. حقوقی بینالمللی، شماره 38
مجله ،« جنبههای گوناگون مسئولیت در حقوق بینالملل کیفری » .( - دلخوش، علیرضا. ( 1390
. حقوقی بینالمللی، شماره 44
( تأملی بر حکم دادگاه استیناف شهر لاهه (مورخ 9 مه 2007 » .( - زمانی، سیدقاسم. ( 1386
. مجله حقوقی بینالمللی، شماره 37 ،« درمورد معاونت در کاربرد سلاحهای شیمیایی توسط عراق
چالشهای مسئولیت کیفری دولت از منظر کمیسیون حقوق » .( - عبدالهی، محسن. ( 1382
. مجله پژوهشهای حقوقی، شماره 3 ،« بینالملل
ترجمه و تلخیص: ،« جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت » .( - فرانسیون، ژاک. ( 1365
محمدعلی اردبیلی، مجله حقوقی، نشریۀ دفتر خدمات حقوقی بینالمللی، شماره هفتم، زمستان.
بررسی کاربرد سلاحهای شیمیایی توسط رژیم بعثی عراق علیه » . - نیکخواه، محمدباقر
.« جمهوری اسلامی ایران در طول جنگ تحمیلی
http://dl.irpdf.com/ebooks/Part21/www.irpdf.com (7464).pdf (last visited at 3.5.2015).
کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ ایران و عراق، پژوهشگاه علوم انسانی و » . - یکتا، حسین
ن.ک: ،« مطالعات فرهنگی
http://www.ensani.ir/fa/content/72787/default.aspx (12.3.2015).
26 فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال هجدهم، شماره 51 ، تابستان 95
ب) انگلیسی
Books
- Ago R. (1976), Fifth Report on State Responsibility, YILC, Vol. II (1).
- Arangio-Ruiz G. (1993), Fifth Report on State Responsibility, YILC, Vol. II
(1).
- Cassese. Antonio, (2005), International Law, (2nd ed.), New York: Oxford
University Press.
- Henkaerts Jean-Marie, (2005), Customary International Humanitarian Law:
Volume 1, Rules, Cambridge University Press.
- ILC, (1984), Report on the Work of its 36th Session, YILC, Vol. II (2).
- M. Woods Kevin, Williamson Murry, Thomas Holaday, Mounir El Khamri,
(2009), Sadam’s War, Mc Nair Paper 70, Washington Press.
- Thiam D. (1983), First Report on the Draft Code of Crimes against the Peace
and Security of Mankind, YILC, Vol. II (1).
-Thiam D, (1985), Third Report on the Draft Code of Crimes Against the Peace
and Security of Mankind, YILC, Vol. II (1).
-ILC, (1984), Report on the Work of its 36th Session, YILC, Vol. II (2).
- Trinadad Cancado A.A, (2005), Complementarity between State Responsibility
and Individual Responsibility for Grave Violations of Human Rights: The Crime of
State Revisited, (ed) Ragazzi Maurizio, “International Responsibility today: Essays
in Memory of Oscar Schachter”, Leiden: Koninklijke Brill NV.
- Paul Tavernier, (1993), The UN Secretary General: Attitudes and Latitudes, in
Farhang Rajaee, The Iran-Iraq War: the Politics of Aggression, University Press of
Florida.
Articles
- Dupuy P.M. (2002), “A General Stocktaking of the Connections between the
Multilateral
Dimension of Obligations and Codification of the Law of Responsibility”, 13
EJIL.
Nollkaemper Andre, (2003), “Concurrence between Individual Responsibility
and State Responsibility in International law”, International and Comparative Law
Quarterly, Vol. 52.
Documents
- GA Resolution 897(IX) adopted on 4 December 1954.
مسئولیت بینالمللی دولت... 27 » و « مسئولیت کیفری فردی » واگرایی و همگرایی
- The Eight-point Plan of March 1985 see Secretary-General Discusses 'Outline
Plan' during Trip to Teheran, Baghdad, UN Chronicle, available at
https://www.questia.com/magazine/1G1.
- 6271991/Secretary-general-discusses-outline-plan-during(last visited at
2.7.2015).
Judgments
- ICJ, Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the
Crime of Genocide (Bosnia and Herzegovin v. Serbia and Monenegro), Press
Release, 2007/8, (26/Feb/2007).
- Prosecutor v. Dusko Tadic, Case No.IT-94-1-A, ICTY App.Ch. 5 July 1999,
para. 264.
S/17597/ April 12, 1985.
The Trial of Major War Criminals: Proceedings of the International Military
Tribunal Sitting at Nuremberg Germany, Part. 22, 1947.
Websites
- http://www.cila.ir/portal/home/?event/2158/12360/25742(last visited at
9.5.2015).
- http://www.ensani.ir/fa/content/72787/ default. Aspx (12.3.2015).
- http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBDHA:2013:BZ8333,
last visited: 2.4.2016.
- http://dl.irpdf.com/ebooks/Part21/www.irpdf.com (7464).pdf(last visited at
3.5.2015).
- Woods. Kevin M. Williamson Murry, Thomas Holaday, Mounir El Khamri,
Sadam’s War, Mc Nair Paper 70, 2009, Washington Press.