نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدرس دانشگاه

چکیده

منشاء قصد و ارادۀ اداره عمومی، صلاحیت و اختیاری است که قانون به اداره داده است؛ بنابراین انطباق ارادۀ اداره عمومی با قانون، شرط ایجاد آثار حقوقی توسط عمل اداری است. با این حال، ممکن است وضعیت هایی پیش بیاید که عمل اداری تشکیل شود، اما برخی از شرایط قانونی را نداشته باشد و به اصطلاح عمل اداری، معیوب باشد؛ که در این صورت چگونگی برخورد نظام حقوقی با چنین وضعیتی مستلزم نظریه پردازی است. مقاله حاضر با اشاره ای کوتاه به مفهوم و ماهیت عمل اداری، از بحث در باب ضرورت تفکیک میان «شرایط تشکیل عمل اداری»، از «شرایط صحت عمل اداری»، آغاز می شود و براساس آن از یک سو «جهات بطلان» را از «جهات ابطال» تفکیک می کند و از سوی دیگر، عمل اداری را به سه نوع «عمل اداری صحیح»،«عمل اداری معیوب» و «عمل اداری باطل» تقسیم کرده است و سپس با تمرکز بر عمل اداری معیوب و حالت های مختلفی که ممکن است با آن مواجه گردد، اعم از ابطال، لغو، استرداد و ترمیم، به موضوع «ترمیم پذیری عمل اداری معیوب»، و همچنین ماهیت و شرایط آن خواهد پرداخت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

General Theory for Curing of Administrative Act

چکیده [English]

The origin of intention of public administration is the power which has been vested to the administration by law; therefore conformity of administration’s intention with law is the condition precedent of making legal effects resulted from administrative act. However, sometimes the administrative act has been established but it lacks a number of legal conditions which has been named as the so called “defective administrative act” which in turn needs to be dealt with by developing proper theories. In this article, the concept and nature of administrative act will be reviewed briefly and the necessity of making distinction between conditions of administrative formation with essential conditions will be discussed, based on which the grounds of annulment will be distinguished from the grounds of invalidation, in one hand, and on the other hand administrative act will be categorized in three respects: valid administrative act, defective administrative act and annulled administrative act. Later, focusing on defective administrative act, and its variations, including annulment, revocation, withdrawal, and curing, curing of administrative act, as well as its nature and conditions, will be discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • administrative act
  • curing
  • grounds of invalidation
  • defective administrative act
  • formation
الف) فارسی
کتاب
- آگاه، وحید، ( 1389)، حقوق بنیادین و اصول حقوق عمومی در رویه هیات عمومی دیوان عدالت اداری، چاپ اول، انتشارات جنگل.
- احمد­وند، بهناز، افشاری، فاطمه، موسوی­زاده، سید شهاب‌الدین، ( 1394)، نظارت قضایی بر اشتباه مقام اداری، ناظر علمی: مهدی هداوند، تهران: پژوهشگاه قوه قضاییه.
- پیر عطایی، علی، (1388)، نظریه اداره قرارداد، تهران: نشر ققنوس.
- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، (1376)، دایره‌المعارف حقوق مدنی و تجارت، تهران: انتشارات گنج دانش.
- دلاوری، محمدرضا، (1390)، شرح و تحلیل قانون دیوان عدالت اداری، چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل.
- دلاوری، محمد رضا، (1393)، نحوه نظارت دیوان عدالت اداری نسبت به آرا و تصمیمات مراجع اختصاصی اداری ایران، چاپ اول، تهران: نشر وکالت.
- رنجبر، احمد، (1394)، علل و موجبات ماهوی بازنگری قضایی اعمال و تصمیمات اداری، پایان‌نامه دکتری حقوق عمومی، دانشگاه تهران.
- طاهری تاری، میر حسین، ( 1393)، جایگاه رویه قضایی در حقوق مالیاتی ایران و شوندهای ابطال نظام نامههای دولتی مالیاتی، چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل.
- طباطبایی موتمنی، منوچهر، (1393)، حقوق اداری، چاپ نوزدهم، تهران: انتشارات سمت.
- قبولی درافشان، سید محمدمهدی و محسنی، سعید، (1391)، نظریه عمومی بطلان در قراردادها، چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل.
- کاظمی، داود، (1390)، «بررسی اصول و مبانی حقوق اداری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
- محمودی، جواد، (1390)، بررسی تحلیلی دادرسی اداری در حقوق ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل.
- محمودی، جواد، (1393)، تحولات حقوق اداری اتحادیه اروپا، چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
- مولا بیگی، غلامرضا، (1393)، صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، چاپ اول، تهران: انتشارات جنگل.
- نجابت خواه، مرتضی، (1391)، روش‌های جبرانی قضایی در حقوق اداری ایران و انگلیس، پایان نامه دکتری حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی.
- نجابت خواه، مرتضی، (1390)، قانون دیوان عدالت اداری در نظم حقوقی کنونی، تهران: انتشارات جنگل.
- نوین، پروین، (1394)،  بطلان مطلق و بطلان نسبی در نظام حقوق خصوصی ایران، چاپ اول، گنج دانش.
- هداوند، مهدی، ( 1393)، حقوق اداری تطبیقی، جلد اول، چاپ چهارم، انتشارات سمت.
- هداوند، مهدی، مشهدی، علی، (1393)، اصول حقوق اداری در پرتو آرای دیوان عدالت اداری، چاپ سوم، تهران: انتشارات خرسندی.
- یزدان مهر، محمد، ( 1394)، تحلیلی بر قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، چاپ اول، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
 
ب) مقاله‌ها
- طالب احمدی، حبیب، (1384)، «معاملات قابل ابطال در حقوق ایران»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 9، شماره 3.
- محسنی، حسن، (1394)، «نقص اعمال آیین دادرسی مدنی در حقوق فرانسه، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 6، شمارۀ 2.
- محسنی، حسن، (1393)، «نقص شکلی و ماهوی در دادرسی مدنی»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال دوم، شماره 6.
- هداوند، مهدی، (1387)، «نظارت قضایی: تحلیل مفهومی، تحولات اساسی»، نشریه حقوق اساسی، سال پنجم، شماره 9.
 
ب) عربی
- عصام نعمه اسماعیل، ( 2009 )، الطبیعه القانونیه للقرار الاداری، سوریه: منشورات الحلبی الحقوقیه.
- المسلمانی، محمد احمد ابراهیم، (2015)، ماهیه القرارات الاداریه، دراسه مقارنه بین النظام الفرنسی و المصری و الفقه الاسلامی، مصر: دارالجامعه الجدیده.
- المسلمانی، محمد احمد ابراهیم، (2014)، القرارات الاداریه القابله للانفصال، فی العملیات القانیونیه المرکبه، دراسه مقارنه بین، مصر: دارالجامعه الجدیده.
 - بی‌نام، (2014)، القانون الفرانسی و المصری و احکام الفقه الاسلامی، مصر: دارالجامعه الجدیده.
- المسلمانی، محمد احمد ابراهیم، (2014)، نفاذ القرارات الاداریه، ذات الاثر الرجعی، دراسه مقارنه، مصر: دارالجامعه الجدیده.
 
 
ج) انگلیسی
-            Alder, John, (2002), General Principle of Constitutional and Administrative Law, London: Palgrave.
 
-            Craig, Paul, (2006), Administrative Law, Oxford, University Press.
 
-            Council of Europe, (1998), The Administration and you – A handbook, Council of Europe.
 
-            Mahendra P. singh, (2001), German Administrative Law in Common Law Perspective, Germany: Springer.
 
-            Seerdem, Rene and Stroink, frits (eds.), (2002), "Administrative Law of the European Union, its Membere State and the United States, A Comparative Analysis, Palgrave, London.