حقوق عمومی
بررسی مفهوم قانون درپیشامشروطه با تأکید بر آراء میرزاملکم‌خان ناظم‌الدوله

مهدیه فیروزی؛ عباسعلی کدخدایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 بهمن 1401

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.64804.2707

چکیده
  قانون همواره محوری‌ترین مفهوم در ادوار متفاوت اصلاحات پیش از مشروطه بوده و همچون نخ تسبیح، وجه ارتباط مراحل مختلف مشروطه‌خواهی ایرانیان بوده است. سیر تحول این مفهوم به عنوان مفهومی کلیدی را می‌توان به مثابه آینه تحول افکار اصلاح‌طلبانه در ایران قلمداد نمود که این امر، اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد. موج ابتدایی اصلاحات حقوقی ایران ...  بیشتر

حقوق عمومی
حوزه عمومی و کمال‌گرایی در حقوق اساسی؛ مورد پژوهشی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

حسن محمدی؛ علی مشهدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/qjpl.2023.67773.2772

چکیده
  کمال‌گرایی به عنوان اندیشه‌ای که از دیرباز نظریات سیاسی دولت را تحت تاثیر قرار داده، دارای پیوند عمیقی با مفاهیم دولت اخلاقی، آرمان‌شهری، جامعه فضیلت‌مدارانه، اولویت جامعه و تقدم خیر است. از سوی دیگر حوزه عمومی به عنوان مفهومی که در اندیشه سیاسی مدرن، زاده و پرورش یافته است، به عنوان حوزه هنجارساز و منشأی عقلانی‌ساز برای دولت، ...  بیشتر

آموزه‌ی نهادی قانون، آخرین راه‌کار پوزیتیویسم برای نظریه‌ی نظام حقوقی

محمد محسنی راد؛ علی اکبر گرجی ازندریانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 بهمن 1402

https://doi.org/10.22054/qjpl.2024.72910.2887

چکیده
  مفهوم «نظام حقوقی» مفهومی به نسبت تازه در حقوق‌شناسی معاصر است و در ادبیات حقوقی سابقه‌ی تاریخی چندانی ندارد، اما به هر صورت برای تحلیل آن ناگزیر باید به یک نظریه‌ی حقوقی مراجعه کنیم. درک ابتدائی ما از قانون آن را به مثابه‌ی یک نظام به تصویر می‌کشد. بااین‌حال، می‌توان به درک متفاوتی نیز قائل بود. تحلیلی دقیق از نظام حقوقی ...  بیشتر

حقوق عمومی
هانا آرنت؛ قانون اساسی و قدرت مؤسس

فردین مرادخانی

دوره 25، شماره 80 ، مهر 1402، ، صفحه 47-94

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.65583.2724

چکیده
  هانا آرنت بعنوان یکی از مهم‌ترین اندیشمندان سیاسی قرن بیستم دارای اندیشه پیچیده‌ای است. دانش حقوق و مفاهیم حقوقی در اندیشه آرنت جایگاه مهمی دارد. در این مقاله به یکی از مفاهیم مهم در اندیشه او یعنی قانون اساسی پرداخته شده است و با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که آرنت چه برداشتی از قانون اساسی و قدرت مؤسس بعنوان پدید ...  بیشتر

مفهوم حق در اندیشۀ بنتام و خوئی

محمد راسخ؛ محسن قاسمی

دوره 22، شماره 68 ، مهر 1399، ، صفحه 61-83

https://doi.org/10.22054/qjpl.2020.37044.1982

چکیده
  تمرکز اصلی این پژوهش بر مفهوم و خاستگاه حق است. جرمی بنتام ایدۀ حق فراقانونی را کاملاً رد می­کند. از دیدگاه او فقط حقِ قانونی معتبر است که بیانگر منفعتی برای صاحب حق است. در رویکرد سید ابوالقاسم خوئی نیز قِوام حق به حکم شارع است و به دلایل مورد نظر شارع که به نظر می­رسد مصالح افراد باشند، اعتبار می­شود. در این مقاله، نشان داده می‌شود ...  بیشتر

جایگاه رویه قضایی و قانون به عنوان منابع حقوق در دکترین حقوقی

حسن وکیلیان

دوره 19، شماره 58 ، خرداد 1397، ، صفحه 57-81

https://doi.org/10.22054/qjpl.2018.15803.1375

چکیده
  این پژوهش به بررسی و تحلیل جایگاه رویه­ قضایی و قانون به عنوان دو منبع عمده­ حقوق در دو نظام کامن لا و مدون می­پردازد. ادعای این مقاله است که با توجه به مزیت­های نسبی هر یک از منابع یاد شده اعتقاد به تکثر منابع حقوقی در درون دکترین هر دو خانواده­ حقوقی در حال ظهور و تقویت است.  طرفداران قاعده­گذاری قضایی معتقدند تحدید منابع ...  بیشتر

فلسفه قانونگذاری: در تکاپوی ارتقای کیفیت قانون

حسن وکیلیان؛ احمد مرکز مالمیری

دوره 18، شماره 51 ، شهریور 1395، ، صفحه 29-54

https://doi.org/10.22054/qjpl.2016.5417

چکیده
  «فلسفه قانونگذاری»، عنوان دانش جدیدی است که برای غلبه بر چالش‌های ناشی از استفاده افراطی از قانون و قانونگذاری، در حال شکل‌گیری است. فلسفه قانونگذاری از نظریه‌ها و ابزارهایی که سایر علوم فراهم می‌کنند، به‌ منظور بررسی پدیده قانون و قانونگذاری بهره می‌برد. حکومت بر اساس و به‌وسیله قوانین، موجب توسل مکرر حکومت ها به قانونگذاری ...  بیشتر

شیوه های تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان

دکتر حمیدرضا علومی یزدی؛ بابک بابازاده

دوره 12، شماره 29.1 ، تیر 1389، ، صفحه 225-270

چکیده
  تفسیر قرارداد به عنوان یکی از موضوعات مهم حقوق قراردادها در شعبة حقوق خصوصی، در نظام های حقوقی مختلف همواره اهمیت خاصی دا رد. اهمیت این موضوع در زمینة اجرای تعهدات قراردادی، بر همگان آشکار است . با تحقیق در نظام های حقوقی همانند انگلستان و فرانسه، مشخص م ی شود که نظام تقنینی و قضائی همواره در جهت وضع و تکمیل قوانین مربوط به تفسیر قرارداد ...  بیشتر