حقوق عمومی
درآمدی بر نظریه اصلاح‌ناپذیری قانون اساسی

جواد یحیی زاده؛ حسن وکیلیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 خرداد 1404

https://doi.org/10.22054/qjpl.2025.81929.3037

چکیده
  «اصلاح‌ناپذیری قانون اساسی» مهم‌ترین مسئله حقوق اساسی تطبیقی معاصر و یکی از عناصر بنیادی در ساحت و ساخت «نظریه مشروطه» است که چالش‌های نظری و عملی برجسته‌ای را نیز در نظام‌های حقوقی مختلف به‌ وجود آورده است. تأثیرگذاری اصلاح‌ناپذیری قانون اساسی بر ارزش‌ها، اصول و هنجارها در سه سطح «طراحی نهادی»، «نظارت قضایی» ...  بیشتر

حقوق عمومی
شورای عالی فضای مجازی؛ نمونه‌ای از تجزیۀ غیررسمی قانون اساسی

نوید شیدایی آشتیانی؛ بیژن عباسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 تیر 1404

https://doi.org/10.22054/qjpl.2025.82060.3039

چکیده
  شورای عالی فضای مجازی از جمله شوراهای متعددی است که در ساختار سیاسی ایران شکل گرفته است. این شوراها، از «شورای عالی پشتیبانی جنگ» تا «شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا» همگی واجد خصیصه‌ای مشترک‌اند و صرف نظر از ویژگی‌های خاصشان، از یک منظر قابل بررسی‌اند؛ این خصیصه مشترک عبارت است از ایجاد تغییراتی مهم و بنیادین در ترتیبات اصلی ...  بیشتر

حقوق عمومی
بازنگری در قانون اساسی به مثابه اصل نانوشته

سیدناصر سلطانی؛ فائزه سلیم زاده کاکرودی

دوره 25، شماره 80 ، مهر 1402، ، صفحه 7-46

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.54942.2477

چکیده
  قانون تأمین‌کننده نیازهای رو به رشد جامعه است. همگامی قانون با این نیازها مستلزم به‌روز‌رسانی و انطباق با آنهاست. اما این ویژگی نسبت به قانون اساسی به‌راحتی قابلیت اطلاق ندارد زیرا برخلاف قوانین عادی؛ سازوکار دشوار بازنگری در قانون اساسی، این مسئله را تحت‌الشعاع قرار می ­دهد. از همین‌رو با وجود آنکه اصلاح قانون اساسی همچون قوانین ...  بیشتر

حقوق عمومی
قانون اساسی پویا: تاریخچه و رویکردها

فایقه چلبی؛ سید حسین ملکوتی هشتجین؛ محمد رضا مجتهدی؛ آیت مولائی

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، ، صفحه 183-216

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.59956.2605

چکیده
  قانون اساسی می‌بایست سمبل پویایی و انعطاف‌پذیری در مواجهه با چالش‌های نوپدید اجتماعی باشد. در اغلب قوانین اساسی دنیا امکان اصلاح قانون اساسی از طریق بازنگری رسمی پیش‌بینی شده است. با این وجود دشواری فرآیند اصلاحات رسمی، دموکراسی‌های مشروطه‌گرا را به این رویکرد رهنمون شده است که بازنگری قانون اساسی به طریق رسمی نمی‌تواند تنها ...  بیشتر