زین العابدین تقوی فردود؛ علیرضا صابریان؛ حسین فضلی مقصودی
چکیده
مالکیت و حقوق ناشی از آن همواره مورد تکریم و حمایت قرار گرفته است و البته از سوی دیگر، مورد تحدید و سلب. در قوانین و مقررات موضوعه، با وجود آنکه مالکیت از جمله حق اساسی انسان‌ها است، ممکن است در پاره‌ای ضروریات مانند تأمین منافع و مصالح عمومی جامعه، مورد تخدیش و تحدید قرار گیرد بنحوی این که خدشه منجر به سلب آن و انتزاع ملک از مالک بینجامد. ...
بیشتر
مالکیت و حقوق ناشی از آن همواره مورد تکریم و حمایت قرار گرفته است و البته از سوی دیگر، مورد تحدید و سلب. در قوانین و مقررات موضوعه، با وجود آنکه مالکیت از جمله حق اساسی انسان‌ها است، ممکن است در پاره‌ای ضروریات مانند تأمین منافع و مصالح عمومی جامعه، مورد تخدیش و تحدید قرار گیرد بنحوی این که خدشه منجر به سلب آن و انتزاع ملک از مالک بینجامد. قانونگذار اسلامی سعی بر آن داشته است که سلب مالکیت با رعایت حقوق مالکانه و بنا بر ضروریات جامعه صورت گیرد. بدین خاطر، تمهیداتی مانند پیشبینی دیوان عدالت اداری و شورای نگهبان در راستای صیانت از مالکیت خصوصی اندیشیده شده است. این مقاله به روش کتابخانهای تدوین شده است پرسش این است که دیوان عدالت اداری به چه نحو میتواند از سلب مالکیت اشخاص ممانعت یا حمایت بعمل آورد البته نتیجه حاصله آن است که دیوان عدالت اداری نمی تواند بتنهایی و بدون حمایتهای قانونی، از سلب مالکیت ممانعت بعمل آورد و یا حق مالکیت را بطور مطلق مورد حمایت خویش قرار دهد.
ستار عزیزی 1؛ زهرا قدبیگی
چکیده
شیوع بیماری کرونا در سراسر جهان و لزوم حفظ سلامت افراد جامعه، بسیاری از دولت‌ها را ناچار ساخت تا با اعمال سیاست فاصله‌گذاری اجتماعی از جمله با اعمال قرنطینه و تعطیلی برخی فعالیت‌های اقتصادی، ورزشی و اجتماعی محدودیت‌هایی را بر حقوق شهروندان وضع کنند. یکی از مهمترین اقدامات دولت‌ها در مبارزه با شیوع ویروس کرونا، ردیابی دیجیتال ...
بیشتر
شیوع بیماری کرونا در سراسر جهان و لزوم حفظ سلامت افراد جامعه، بسیاری از دولت‌ها را ناچار ساخت تا با اعمال سیاست فاصله‌گذاری اجتماعی از جمله با اعمال قرنطینه و تعطیلی برخی فعالیت‌های اقتصادی، ورزشی و اجتماعی محدودیت‌هایی را بر حقوق شهروندان وضع کنند. یکی از مهمترین اقدامات دولت‌ها در مبارزه با شیوع ویروس کرونا، ردیابی دیجیتال افراد مبتلا و یا مشکوک به ابتلاء به ویروس کرونا در برخی کشورها میباشد. در این مقاله، به چند سوال مهم پاسخ داده می‌شود. اولاً اینکه در نتیجه اعمال سیاست مذکور، دولت در کدام جنبه و یا جوانب حق بر حفظ حریم خصوصی، دخالت میکند؟ ثانیاً با توجه به آنکه اعمال محدودیتها می‌بایست در حد ضرورت انجام شود، این سوال مطرح می‌شود که آیا محدودیتهای اعمال شده در نتیجه ردیابی دیجیتال افراد مبتلا و یا مشکوک به ابتلاء به ویروس کرونا و انتقال آن به دیگر افراد جامعه با ضرورت حفظ سلامت افراد جامعه، تناسب داشته است یا نه؟ بررسی اقدامات مختلف انجام شده در کشورهای جهان، نشان از آن دارد که محدودیتهای اعمال شده در حوزه حریم خصوصی با توجه به رعایت حفظ سلامت شهروندان جامعه، قابل توجیه بوده و منطبق با رعایت مقررات حقوق بین الملل بشر میباشد.
حقوق عمومی
مروارید آهوری؛ سید محمد هاشمی؛ مقصود رنجبر
چکیده
رویکرد اندیشمندان لیبرال و مارکسیست به عنوان دو اندیشه غالب در قرن بیستم به مبحث آزادی، مبین جهان‌بینی آنها به مقوله آزادی و حقوق اساسی افراد است. پرسش این است که لیبرالیست‌ها و مارکسیست‌ها قائل به کدام یک از نظریات مطرح در خصوص مفهوم آزادی‌اند که بر اساس تجربه تاریخی بدست آمده در سده گذشته، نوع نگاه آنان به حقوق و آزادی‌های فردی ...
بیشتر
رویکرد اندیشمندان لیبرال و مارکسیست به عنوان دو اندیشه غالب در قرن بیستم به مبحث آزادی، مبین جهان‌بینی آنها به مقوله آزادی و حقوق اساسی افراد است. پرسش این است که لیبرالیست‌ها و مارکسیست‌ها قائل به کدام یک از نظریات مطرح در خصوص مفهوم آزادی‌اند که بر اساس تجربه تاریخی بدست آمده در سده گذشته، نوع نگاه آنان به حقوق و آزادی‌های فردی شهروندانشان و به رسمیت شناختن این حقوق و آزادیها در عمل تا این حد با یکدیگر متفاوت است؟! آنچه لیبرالها بر آن نظر دارند به تعبیر برلین، مفهوم منفی از آزادی است و در نقطه مقابل برداشت مارکسیست‌ها از ایده آزادی، برداشتی است که از آن به آزادی مثبت تعبیر می‌شود. با لحاظ تجربه تاریخی و نگاهی به نظامهای لیبرال و مارکسیستی در سده اخیر، بنظر می‌رسد آنچه تضمین کننده اراده آزاد افراد و حقوق اساسیشان است، برداشت منفی از آزادی است و تعبیر مثبت از آزادی میتواند به نفی اراده آزاد افراد و نهایتاً نوعی استبداد منجر شود.
لذا، هدف اصلی مقاله حاضر بررسی، نسبتسنجی و تعیین جایگاه آزادی (بویژه تفسیر رایج از آن یعنی آزادی منفی و آزادی مثبت) در قیاس با اصول و قواعد حاکم بر دو اندیشه سیاسی لیبرالیسم و مارکسیسم است.
فردین مرادخانی
چکیده
حقوق اساسی یکی از مهم ترین حوزه‌های دانش حقوق است و ارتباط نزدیک آن با علم سیاست باعث شده است اندیشمندان دیگر حوزه‌های علوم انسانی نیز در خصوص مفاهیم و اصول این دانش سخن بگویند. ماکس وبر یکی از مهمترین اندیشمندان سده‌های اخیر، درباره دانش حقوق و به ویژه حقوق اساسی تاملات دقیقی کرده است. او در زمانه ای پرآشوب می‌زیست و شاهد قدرت ...
بیشتر
حقوق اساسی یکی از مهم ترین حوزه‌های دانش حقوق است و ارتباط نزدیک آن با علم سیاست باعث شده است اندیشمندان دیگر حوزه‌های علوم انسانی نیز در خصوص مفاهیم و اصول این دانش سخن بگویند. ماکس وبر یکی از مهمترین اندیشمندان سده‌های اخیر، درباره دانش حقوق و به ویژه حقوق اساسی تاملات دقیقی کرده است. او در زمانه ای پرآشوب می‌زیست و شاهد قدرت گرفتن آلمان و افول آن بود. در بحبوحه جنگ جهانی اول وبر به مسائل حقوق اساسی پرداخت و تحلیل هایی در این خصوص ارائه داد و بعدها در نوشتن قانون اساسی وایمار نقش عمدهای داشت. او طرفدار رژیم ریاستی و اختیارات فوقالعاده رئیس جمهور بود که این نظرات در قانون اساسی وایمار گنجانده شد و بعدها مشکلات متعددی را به وجود آورد. این مقاله به دنبال این است که نظریه وبر در حقوق اساسی را مورد بررسی قرار دهد و تفسیر و نگاه او به مسائلی مانند رئیس جمهور، پارلمان، دموکراسی را شرح دهد.
سیدناصر سلطانی 123
چکیده
در آستانه مشروطیت مقدمات محق و سهیم شدن افراد اهالی مملکت در امور نوعی و عمومی فراهم و مبادی تدوین مفهوم مشارکت سیاسی مهیا می‌شد. این مفهوم می‌بایست با تقیید و تحدید دو مدعی و مانعِ مشارکت سیاسی عرض اندام می‌کرد. نخست باید سلطنت مستقل را مشروط می‌کرد که مملکت و مافیها را ملک طلق خود می‌دانست و سپس ولایتی برای عموم در امور عامه می‌شناخت ...
بیشتر
در آستانه مشروطیت مقدمات محق و سهیم شدن افراد اهالی مملکت در امور نوعی و عمومی فراهم و مبادی تدوین مفهوم مشارکت سیاسی مهیا می‌شد. این مفهوم می‌بایست با تقیید و تحدید دو مدعی و مانعِ مشارکت سیاسی عرض اندام می‌کرد. نخست باید سلطنت مستقل را مشروط می‌کرد که مملکت و مافیها را ملک طلق خود می‌دانست و سپس ولایتی برای عموم در امور عامه می‌شناخت که این حوزه پیش از آن در صلاحیت فقها بود. هر دو این موانع به مدد مفهوم برابری سیاسی از میان برداشته شد. سالها بود که در کارگاه اندیشه مشروطه خواهی مفاهیمی برای خلق برابری نوع تدارک می‌شد. حتی مفهومی مانند نمایندگی از آثار و نتایج مفهوم برابری سیاسی بود. در اندرون مفاهیمی مانند «خانه مشترک»، «سی کرور» و «امور عموم» فکر برابری سیاسی اهالی مملکت خانه کرده بود و به مدد چنین بنیادی اندیشیدن درباره چنان مفاهیمی ممکن می‌شد. پدیدار شدن این مفاهیم نشانه دگرگونی بنیادینی در مبنای حاکمیت و انتقال آن از شاه به افراد اهالی مملکت از یک سو و استقرار شعبهای از ولایت عموم از سوی دیگر بود. مفاهیم و راه حل حقوقی که مشروطیت گشود پس از گذشت بیش از یک قرن همچنان مهجور مانده است.
کیوان اقبالی؛ ستار عزیزی
چکیده
حق بر توسعه رویکردی به توسعه جوامع انسانی است که در آن تمامی استانداردهای حقوق بشری در نظر گرفته شده و به صورتی اساسی رهیافت توسعه اقتصادی در درون رهیافت حقوق بشری نسبت به توسعه ادغام می‌شود. دستیابی همگانی به چنین حقی در هر جامعه نیازمند توجه به وضعیت گروه‌های در معرض تبعیض و از آن جمله زنان خواهد بود. در این راستا، به نظر می‌رسد ...
بیشتر
حق بر توسعه رویکردی به توسعه جوامع انسانی است که در آن تمامی استانداردهای حقوق بشری در نظر گرفته شده و به صورتی اساسی رهیافت توسعه اقتصادی در درون رهیافت حقوق بشری نسبت به توسعه ادغام می‌شود. دستیابی همگانی به چنین حقی در هر جامعه نیازمند توجه به وضعیت گروه‌های در معرض تبعیض و از آن جمله زنان خواهد بود. در این راستا، به نظر می‌رسد که از یکی کارآمدترین راهکارها، مهیا نمودن امکان مشارکت برابر و کامل زنان در کلیه فرایندهای تصمیمگیری عمومی در ارتباط با نحوه پیشبرد شئون مختلف توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه خواهد بود؛ راهکاری که در مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی سعی در ارزیابی آن خواهد شد. با تحقق مشارکت عمومی برابر و کامل زنان، امکان طرح خواستههای آنها در تمامی تصمیمگیریهای عمومی مرتبط با جوانب گوناگون توسعه، همچنین امکان رصد بعدی نحوه اجرای چنین تصمیماتی فراهم شده و مسیر توجه به نیازها و حقوق بانوان در فرایند توسعه و رفع تبعیض از ایشان هموار خواهد شد؛ مسیری که در نهایت به محقق شدن حق بر توسعه زنان، یعنی پیشبردن توسعه در مسیر برخورداری آنها از مواهب توسعه و دستیابی بانوان به حقوق بشر خویش منجر خواهد شد.
