نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق عمومی- دانشکده حقوق- واحد تهران مرکزی-دانشگاه آزاد اسلامی-تهران - ایران

2 دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

حکمرانی خوب (به زمامداری) شهری در پی واگذاری اختیار به جامعه محلی برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان می­باشد که از سوی سازمان ملل متحد، اصول نه‌گانه­ای به عنوان ویژگی­های آن برشمرده شده است؛ این پژوهش بدنبال تحلیل نقش و جایگاه شهردار در به زمامداری شهری در کلان­شهر تهران با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی می­باشد و اطلاعات مورد نیاز نیز از طریق بررسی میدانی و تکمیل پرسش­نامه با روش غیرتصادفی، هدفمند و قضاوتی از بین اعضای شورایاری­های محله‌های تهران بدست آمده­ است. فرضیه اصلی این است که شهردار تهران به لحاظ احراز شاخص­های حکمرانی خوب شهری در وضعیت مناسبی قرار ندارد؛ با توجه به تجزیه و تحلیل داده‌ها و با عنایت به این­که پس از انجام آزمون T-test، سطح معنی­داری (sig) شاخص­های کارایی، شفافیت، اجماع‌محوری برابر با 005/0 شده و در شاخص­های مشارکت، پاسخ­گویی، مسئولیت­پذیری، قانون­مندی، عدالت‌محوری و بینش راهبردی نیز مقدار 000/0 بدست آمده است، sig کمتر از 05/0 و ضریب همبستگی نیز مثبت می‌باشد و فالجمله حاکی از آن است که شهردار تهران در هیچ یک از شاخص­های مذکور نمره­ خوبی از کارکنان شورایاری­های محلات دریافت نکرده و عملکردش در شکل­گیری حکمرانی خوب شهری مطلوب نیست؛ بنابراین فرضیه اصلی تحقیق، رد نمی­شود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role and position of the mayor in good urban governance (Case study in Tehran)

نویسندگان [English]

  • Mehdi Shabannia Mansour 1
  • peiman mohammadi almani 2

1 Faculty of Law, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran

2 Faculty of Law, Islamic Azad University Central Tehran Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

Good urban governance is aimed at improving the quality of life of citizens, identified by nine principles of the United Nations as its criteria. The purpose of this research is to analyze and investigate the role and position of the mayor in the formation of good urban governance in Tehran. The research is carried out with an analytical descriptive approach and the required information is taken by field survey and completion of the questionnaires. By non-random, purposeful and judicious method, obtained from the members of the local councils of Tehran, and using statistical software Excel and SPSS, and valuation variables, using the Likert scale, the factors were analyzed. After the T-test, the significance level (sig), the indicators of efficiency, transparency, core consensus are equal to 0.055, and in the indicators of
participation, accountability, legality, justice, and strategic insight, it was found to be 0.000; also the sig is less than 0.05, and the correlation coefficient is also positive; consequently, these findings indicate that the mayor of Tehran metropolitan area did not receive a score in all of the above indicators. So the main hypothesis of the research is not rejected.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "good urban governance"
  • "city council"
  • "mayor"
  • "council"
  • "Tehran "
الف- فارسی
کتاب­ها
- برک پور، ناصر، اسدی، ایرج، (1390)، مدیریت و حکمروایی شهری، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- شریف زادگان، محمد حسین و همکاران، (1394)، حکمروایی خوب نهادسازی برای توسعه؛ آموزه­هایی از سطح ملی تا شهری و تجربه­ای از ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
- طباطبائی مؤتمنی، منوچهر، (1385)، حقوق اداری، چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات سمت.
- مصطفی پور، کامبیز و همکاران، (1394)، شورایاری و کارآفرینی اجتماعی، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
- مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، (1394)، نوشتارهایی در باب مدیریت شهری و حکمرانی خوب شهری، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
- نوبری، نازک، رحیمی، محمد، (1389)، حکمرانی خوب شهری یک ضرورت تردیدناپذیر، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
 
مقاله‌ها
-آخوندی، عباس و همکاران، (1378)، «آسیب‌شناسی مدل اداره امور شهر در ایران»، تهران: نشریه پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 63. 
- اکبری، غضنفر، (1386)، «سرمایه اجتماعی و حکمرانی شهری»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 83.
- ابراهیم زاده، عیسی، اسدیان، مرتضی، (1392)، «تحلیل و ارزیابی میزان تحقق‌پذیری حکمروایی خوب شهری در ایران؛ موردشناسی شهر کاشمر»، نشریه جغرافیا و آمایش شهری ـ منطقه­ای، شماره 6.
- اسماعیل زاده، حسن، صرافی، مظفر، (1385)، «جایگاه حکمروایی خوب در برنامه‌ریزی طرح متروی تهران»، ویژه‌نامه جغرافیا، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 10، شماره 1.
- پی­یر، جان، پیترز، گای، (1386)، «انواع رویکردهای نظری درباره حکمروایی»، ترجمه محمد تقی‌زاده مطلق، نشریه جستارهای شهرسازی، شماره‌های 19 و 20.
- تقوایی، علی اکبر، تاجدار، رسول، (1388)، «درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 23.
- جهانشاهی، محمد حسین، (1386)، «نگاهی به تعاریف و مفاهیم حکمروایی»، نشریه جستارهای شهرسازی، شماره‌های 19 و 20.
- دباغ، سروش، نفری، ندا، (1388)، «تبیین مفهوم خوبی در حکمرانی خوب»، نشریه مدیریت دولتی، دوره 1، شماره 3.
- شریف زاده، فتاح، قلی پور، رحمت اله، (1382)، «حکمرانی خوب و نقش دولت»، نشریه تدبیر، شماره 206.
- غراب، ناصرالدین، (1380)، «تحلیل روابط مبتنی بر قدرت میان شهرداری­ها و شوراهای شهر»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 50.
- موحد، علی و همکاران، (1393)، «بررسی حکمروایی خوب شهری در محله­های شهری (مطالعه موردی منطقه 19 شهرداری تهران)»، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری، سال دوم، شماره 7.
- مؤذنی، کیمیا، (1389)، «وظایف شهردار، چالش­ها و چشم‌اندازها»، نشریه شهرداری­­ها، سال هفتم، شماره 79.
-نظریان، اصغر، رحیمی، محمد، (1391)، «تحلیل الگوی مدیریتی شهر تهران»، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال پنجم، شماره 81.
 
مقالات ارائه شده در همایش
- اجزاء شکوهی، محمد، رهنما، محمد رحیم، گوهری، نسرین، (1393)، مطالعه تطبیقی شاخص­های حکمروایی خوب شهری در کلان­شهر ایران، آبان، ششمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
- برک پور، ناصر، حکمروایی شهری و نظام اداره شهرها در ایران، (1385)، اولین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
- پورعزت، علی اصغر، فیروزپور، آرمین، (1391)، چشم‌انداز شهرهای آینده ایران در افق 1404، سایت مدیریت شهری دانشگاه تهران، www.umyu.ir، (تاریخ دسترسی 18/12/1395).
- پرهیزکار، اکبر، کاظمیان، غلامرضا، (1378)، رویکرد حکمروایی شهری و ضرورت در مدیریت منطقه کلانشهری تهران، (1378)، سایت مرجع مدیریت شهری، www.urbanmanagement.ir، (تاریخ دسترسی 12/11/1395).
- رستگار، سید حامد، محملی، حمیدرضا، (1389)، حکمرانی خوب شهری ابزاری برای تغییر کارکرد شهرداری‌ها ، تهران، همایش نقش و جایگاه مدیریت محله و شورایاری­ها در ارتقای مشارکت اجتماعی، سایت مرجع مدیریت شهری، www.Urban management.ir ، (تاریخ دسترسی 12/11/1395).
- سلمانی مقدم و همکاران، (1391)، سنجش رضایت شهروندان از عملکرد مدیریت شهری؛ پژوهش موردی شهرهای استان فارس، مشهد، چهارمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، www.civilca.com، (تاریخ دسترسی 22/10/1395).
- معصومی راد، رضا، آذر، (1391)، نقش حکمروایی خوب شهری بر کیفیت زندگی شهری، همایش ملی حکمروایی خوب شهری، موسسه اندیشه و پژوهش طرح هزاره پاسارگاد،  www.iranvision1404 . com، (تاریخ دسترسی 13/12/1395).
 
ب- انگلیسی
-Esko Lange, Frederikk, (2010), Urban Governance, An Essential Determinant of City Development? Published by: World Vision Institute, uar.sagepub.com.
 
-Hendriks, Frank, (2013), Understanding Good Urban Governance: Essentials, Shifts, and Values, Published by: Urban Affairs Review, uar.sagepub.com.
 
-Haus, Michael, Erling Klausen, Jan, (2011), Urban Leadership and Community Involvement: Ingredients for Good Governance? Published by: Urban Affairs Review, uar.sagepub.com.