نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه تهران

چکیده

دو مفهوم حق و مصلحت که از جمله عناصر کلیدی گفتمان سیاسی، حقوقی، اخلاقی و اجتماعی
اکثریت قریب به اتفاق کشورهای دنیا قلمداد میشوند، راه خود را به گفتمان حقوقی و سیاسی جامعه
معاصر ایران نیز باز کردهاند. با این همه بروز حدی از تنش میان آنها به دلیل تکثر انگاره های ارزشی و
مآلاً، تزاحم ادعاهای متعارض، در عرصه عمل، امری گریزناپذیر جلوه میکند.
از همین رو، نظریهپردازان حوزه فلسفه سیاسی و حقوقی مدرن کوشیدهاند تا هر یک به سهم
خویش راهکاری را برای حل این تنش مجادلهآمیز ارائه دهند . از این میان، هابز و هگل ضمن
تئوریزه کردن ایده مصلحت دولت، منفعت طیف محدود کارگزاران حکومتی را به مثابه خیر عام
و مصلحت عمومی قلمداد نموده و بر این مبنا با مقدم دانستن منافع مذکور بر حقوق و آزادیهای
فردی، اعطا، بازپسگیری، گسترش یا محدودیت هر نوع حق فردی را به طور کامل در چارچوب
ملاحظات مربوط به منفعت عمومی قابل تحقق دانستهاند. این نظریه در فقه سیاسی شیعه طرفداران
و مخالفانی دارد. از میان موافقان آن شیخ مفید، شیخ طوسی، علامه حلی و شهید اول و از میان
مخالفان، شیخ مرتضی انصاری و آیتالله خمینی نام بردارند.
در این نوشتار تلاش میکنیم، پس از معرفی دکترین مصلحت دولت، مغالطه های مفهومی و
چالشهای عملی این ایده را در پرتو تئوری تعادل به عنوان نظریه ای همگرا در خصوص نسبت
میان حق و مصلحت، آشکارا نشان دهیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reconsideration of the Interest of State Doctrine in the Light of Balance Theory

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Bayat Komitaki 1
  • Mahdi Balavi 2

چکیده [English]

"Rights" and "Public Interest" are among the key elements of political , legal
, ethical and social discourse in almost any society around the world including
the contemporary legal and political discourse of Iran. Meanwhile, societies
inevitably have certain reciprocal tensions resulting from diversities in their
ethical believes and contradictory claims.
That is why theorists in political philosophy and modern law have strived
towards advancing solutions to such controversial strains. To name a few,
Hobbes and Hegel have theorized the notion of State Interest, recognizing the
interest of a limited number of governors as public interest, based on which they
privileged it over individual rights and freedom of citizens. Granting, devesting
, dispensing or restriction of any sort of individual rights they maintained could
only be realized under the auspices of the same . This theory has its own
advocates and critics in Shiiat world .Shaikh Mofid and Shaikh Toosi are among
the proponents whereas Shaikh Ansari and Imam Khomeini fall under the
category of opponents. In this paper, after introducing State Interest doctrine,
we shall later review the misconceptions and practical challenges around the
concept in light of Balance theory as a convergent theory in the relation between
individual rights and public interest.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right
  • public interest
  • justice
  • Interest of State Doctrine
  • Balance Theory
- هادیفر، داود، ( 1389 )، نهادهای حقوقی تنظیم مقررات؛ ساختار و سازوکار اجرایی ، چاپ اول، تهران: انتشارات عترت نو.
سیر تکوینی پاسخگویی اجتماعی سازمانی و ارائه مدلی » ،( - احمدی، کیومرث، ( 1390 فصلنامه مدیریت دانشکده علوم انسانی دانشگاه ،« برای بسط مفهومی آن در سازمانهای دولتی
. آزاد اسلامی واحد سنندج، شماره 18 ارزیابی پیامدهای مقرراتگذار ی درکشورهای » ،( - پارکر، دیویدوکرکپاتریک، کالین، ( 1388
. ترجمه: مسعود فریادی، فصلنامه اطلاعرسانی حقوقی، شماره 17 و 18 ،« درحال توسعه ارزیابی عملکرد سیاست خصوص یسازی » ،( - حبیبی، علی و خوشپور، حسن، ( 1375
. مجله برنامهوبودجه، شماره 7 ،«(1368 - شرکتهای دولتی در ایران ( 137 تجربه خصوص یسازی و » ،( - رسول رویسی، مرتضی و میرزایی نژاد، محمدرضا، ( 1384
فصلنامه ،« نقش نهاد تنظیم کننده مقررات در صنعت مخابرات کشورهای درحال توسعه.213 -اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 214
الزامات قانونی بخش خدمات مخابرات ایران در » ،( - کمالی اردکانی، مسعود، ( 1383 الحاق به سازمان جهانی تجارت، مجموعه مقالات همایش راهبرد توسعه اقتصادی جمهوری مؤسسه مطالعات و ،« اسلامی ایران و عضویت در سازمان جهانی تجارت فرصتها و چالش ها
آزادسازی در بخش خدمات مخابرات ایران با نگرشی بر » ،( - غفاری، هدی، ( 1387 . فصلنامه اطلاعرسانی حقوقی، شماره 14 ،« مقررات سازمان تجارت جهانی ماهنامه دنیای ،« رقابت شرکتهای اینترنتی: رقابت در دایره بسته » ،( - هادیفر، داود، ( 1391 مخابرات و ارتباطات، شماره 94
کشور طرح ICT بررسی آزادسازی و خصوصیسازی در بخش » ،( - هادیفر، داود، ( 1385 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور. ،« مطالعاتی
دوماهنامه حقوق ،« درآمدی بر مقرراتگذاری اجتماعی » ،( - هداوند، مهدی، ( 1388 عمومی، شماره 2
122 فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، شماره 47 ، تابستان 94

- Black, Sharon K, (2001), Telecommunications Law in the Internet Age, Morgan Kaufmann Publishers.
- Blackman, Colin, Srivastava, Lara, (2011), Telecommunications Regulation Handbook, the World Bank, Tenth Anniversary Edition.
- Intven, Hank; Tetrault, Maccarthy, (2000), Telecommunications Regulation Handbook, the World Bank.
- Walden, Ian, (2009), Telecommunications Law and Regulation, Oxford University Press, Third Edition.
- Dibadj, R, (2006), Rescuing Regulation, State University of New York Press.
- Economides, Nicholas, (2004), Telecommunications Regulation: An Introduction, New York University Press.
- The International Comparative Legal Guide, (2010), Telecommunication Laws and Regulations.
- Baumol, W. J, (1982),”Contestable Markets: The Theory of Industry Structure”, The American Economic Review, Vol. 72, No. 1.
- Uhr. J. (1992), ”Public Accountabilities and Private Responsibilities” , The Westminster World at the Crossroads, Presented at annual meeting of the American Political Science Association, Chicago, IL.
- International Telecommunication Union: Collection of Basic Texts of the International Telecommunication union Adopted by the Plenipotentairy Conference, 1999.
ج) پایگاههای اینترنتی
- http://www.itu.int ( (سایت رسمی اتحادیه جهانی مخابرات
- http://www.ofcom.org.uk ( (سایت رسمی سازمان تنظیم مقررات ارتباطات انگلستان
- http://www.fcc.gov ( (سایت رسمی کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا