نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه حقوق دانشگاه شاهد، تهران
چکیده
تحلیل تعاریف موجود از اموال عمومی در نظام حقوقی ایران مشخص میکند ضوابط تمیز این اموال از اموال دولتی را نمیتوان در معیارهایی چون: «اختصاص به خدمت عمومی»، «قابلیت توقیف»، «شیوه بهرهبرداری»، «تبعیت اموال دولتی از قوانین مدنی- بازرگانی» یافت. همچنین رویکردهای موجود در موضوعاتی مانند: «نسبت اموال عمومی با اموال شرکتهای دولتی» و «احکام حاکم بر اموال عمومی» نیز با نقدهایی روبروست که بازتعریف اموال عمومی را ناگزیر میسازد. در این پژوهش تلاش شد با توجه به ضوابط نظام حقوق اساسی ایران مانند: تفسیر مواد قانون مدنی در چهارچوب قانون اساسی و توجه به آثار مفهوم «حاکمیت»، اقدام به بازتعریف عنوان اموال عمومی شود به‌گونه‌ای که ضمن رعایت بایستههای بنیادین حقوقی - فقهی به کارآمدی حکومتها در بهرهبرداری از اموال عمومی توجه شود. مطابق این بازتعریف، «اموال عمومی» (به‌معنای عام) «اموالی است که برخلاف اموال خصوصی،متعلق به منفعت عمومی و شخص حقوقی حقوق عمومی باشد که شامل اموال دولتی، اموال شرکتهای دولتی و اموال عمومی (به‌معنای خاص) خواهد بود. این اموال به اموال عمومی «اصلی یا تَبَعی» و از حیث حوزه مالکیتِ حکومت به «ملی یا محلی» قابل تقسیم است». بازتعریف مذکور، آثار عملی متعددی را در نظام حقوقی برجا خواهد گذاشت.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Redefining Public Properties and Its effects in Iranian Legal system
نویسنده [English]
- hossein abdollahi
Assistant Professor of Law Department-University of Shahed - Tehran
چکیده [English]
Analyzing current definitions of public properties in Iranian legal system indicates that distinction between these properties from State properties cannot be sought in criteria such as devoting to public services, the ability to confiscate, style of utilization, conformity of public properties from civil
and commercial laws. Also existing approaches about the issues such as “relation between public properties and State-owned companies' properties” and “rules governing public properties” are facing criticism that necessitate the redefinition of public properties.
In this research, it has been endeavored to redefine the public property according to criteria of Iranian constitutional law system such as interpretation of civil law according to the Constitution, with regard to the effects of the concept of sovereignty; in such a way that, while respecting the fundamental legal-jurisprudential frameworks, the efficiency of the State in utilizing public properties shall be taken into accounts. According to this redefinition, public properties (in the general sense) unlike private ones, are properties devoted to public benefit and belonged to legal person of public law and consisting of State properties, State-owned companies properties and public properties (in the strict sense). These properties can be divided into “original or subordinate” public properties and "national or local" in the domain of State ownership. The redefinition will have many practical legal effects in the legal system.
کلیدواژه‌ها [English]
- Public
- Properties
- State
- Sovereignty
- Benefit
)