دستورگرائی و سیاستگذاری عمومی؛ تحلیلی بر جایگاه و کارکرد سیاستگذاری عمومی در منظومه حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران

مهدی رضایی؛ محمد مهدی رضوانی فر

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 9-41

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.27637.1692

چکیده
  خط‌مشی‌گذاری عمومی به مثابه یکی از مهمترین نمودهای حکمرانی دولت، اعمال اقتدار و تمشیت امور عمومی بر بستر «حکومت قانون» محسوب می‌شود، چرخه سیاستگذاری عمومی از کانون تفکر و تولید سیاست تا ارزیابی و نظارت در ارتباط با حقوق اساسی شکل می‌گیرد و بنابراین جایگاه و کارکرد آن تحت تاثیر ساختار و مبانی نظام حقوقی و سیاسی کشورها  متفاوت ...  بیشتر

از حفظ حکومت تا حفظ نظام

رحیم نوبهار

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 43-64

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.25711.1632

چکیده
   این مقاله ضمن تبیین مفهوم قاعدۀ حفظ نظام و اشاره به دیرینۀ آن در پژوهش­های کلامی- فقهی بر معنای موسع این قاعده و ارتباط تنگاتنگ آن با لزوم حفظ انضباط اجتماعی تأکید می­کند. مقاله با یادآوری نمونه­هایی از استناد فقیهان به این قاعده در مسائل فقهی، اهمیت نظم متعالی و فضیلت­مندانه را که در این قاعده مورد نظر است، روشن می­سازد ...  بیشتر

بازتعریف اموال عمومی و آثار آن در نظام حقوقی ایران

حسین عبداللهی

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 65-96

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.26073.1643

چکیده
  تحلیل تعاریف موجود از اموال عمومی در نظام حقوقی ایران مشخص می­کند ضوابط تمیز این اموال از اموال دولتی را نمی­توان در معیارهایی چون: «اختصاص به خدمت عمومی»، «قابلیت توقیف»، «شیوه بهره­برداری»، «تبعیت اموال دولتی از قوانین مدنی- بازرگانی» یافت. همچنین رویکردهای موجود در موضوعاتی مانند: «نسبت اموال عمومی ...  بیشتر

استفاده از هواپیمای قابل کنترل از راه دور و لزوم رعایت حق حریم خصوصی

لیلا رئیسی؛ مسعود راعی؛ معصومه ابراهیمی

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 97-129

https://doi.org/10.22054/qjpl.2018.26184.1651

چکیده
    پیشرفت فناوری هوا و فضا بالاخص در قرن بیستم از نوع دیگری از پرنده هوایی [هواپیمای قابل کنترل از راه دور از راه دور] رونمایی نموده است که در کاربردهای نظامی و غیرنظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سالیان اخیر کاربرد کشوری این هواپیماها توسعه فزاینده‌ای یافته است. با اختراع و گسترش استفاده از این فناوری نوین و با توجه به قابلیت‌های ...  بیشتر

بررسی تطبیقی عوامل موثر بر جایگاه حقوقی- اساسی دادستانی در میان قوا

محمد جلالی؛ سعید برخورداری

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 131-162

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.27301.1679

چکیده
  دادستانی از مهمترین نهادهای عمومی در جهت تحقق حاکمیت قانون و تضمین حق­ها و آزادی­های سیاسی محسوب می­شود. با این حال در مورد جایگاه حقوقی- اساسی این نهاد در میان قوا مبانی نظری یا رویه عملی واحدی وجود ندارد. در این مقاله تلاش می‌شود چهار عامل و دغدغه موثر بر موقعیت دادستانی در میان قوای سه­گانه بررسی شود. این عوامل عبارت است از: ...  بیشتر

بهره‌برداری از سد ایلیسو در ترکیه و موازین حقوق بین‌الملل آب

علی نواری

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 163-190

https://doi.org/10.22054/qjpl.2018.27436.1687

چکیده
  رودخانه‌های بین‌المللی که از قلمروی سرزمینی دولت‌های مختلف عبور می‌کنند، در معرض اِعمال اصل حاکمیت سرزمینی آن‌ها قرار می‌گیرند. بهره‌برداری از این رودخانه‌ها و اجرای طرح‌های توسعه‌ای در مورد آن‌ها از سوی هر یک از دول ساحلی، آثاری به دنبال خواهد داشت که ممکن است حقوق و منافع سایر دولت‌های ساحلی را تحت ‌تاثیر قرار دهد. به منظور ...  بیشتر

تأملی بر ایدئولوژیک شدن نظریه های حقوق عمومی

فائزه دانشور

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 191-214

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.27672.1693

چکیده
  با توجه به اینکه یکی از روش‌های متداول جهت نقدِ نظریه ها به طور عام و نظریه‌های حقوق عمومی به طور خاص، «ایدئولوژیک» خواندن آنهاست، لذا این پژوهش در تلاش است تا تعریفی از «نحوه ایدئولوژیک شدن نظریه‌های حقوق عمومی» ارائه دهد. این کار مستلزم برداشتن سه گام اساسی است: نخست، تعریف مفهوم «ایدئولوژی»؛ دوم، تبیین «نظریۀ ...  بیشتر

نقد ترجمه فارسی لویاتان از دیدگاه مفاهیم حقوق عمومی

سیدناصر سلطانی

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 215-239

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.20114.1474

چکیده
   بسیاری از متون بنیان‌گذار اندیشة سیاسی جدید پر از الفاظ و مفاهیم حقوقی­اند. زبان حقوق یکی از مهم‌ترین ابزارها و بستر بحث دربارة اندیشة سیاسی بوده است. بنابراین، در انتقال و ترجمة این آثار باید به معنا و محتوای حقوقی الفاظ و مفاهیم توجه کرد و آن را بازشناخت. فقط در چنین شرایطی است که می­توان به ترجمة این آثار اعتماد کرد و به آن ...  بیشتر

رویکرد دولت ساحلی در پرتو اصول و اسناد بین‌المللی در مواجهه با عملکرد کشتی خارجی

جواد صالحی

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 241-269

https://doi.org/10.22054/qjpl.2018.25665.1631

چکیده
  بهره‌برداری از منابع زنده دریایی، از موضوعات قابل‌تامل در کنوانسیون حقوق دریاها است که برای تخطی از میزان مجاز آن ضمانت‌اجرا خاصی در نظر گرفته نشده است. با این‌وجود رویه‌قضایی محاکم بین‌المللی حاکی از اتکا به اصل احتیاط و اقدام مقتضی از سوی دولت صاحب‌پرچم است، ولی در صورت ایراد خسارت به زیست‌محیط دریاها در اکثر موارد منتهی به ...  بیشتر

بنگاهداری صندوقهای بازنشستگی در نظام تامین اجتماعی ایران

مرتضی رستمی؛ حسن بادینی

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 271-295

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.22376.1530

چکیده
  یکی از رایج‌ترین شیوه‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های بازنشستگی، تملک سهام شرکت‌های تجاری است. گرایش فراوان صندوق‌های بازنشستگی ایران به این نوع سرمایه‌گذاری، آنها را به سمت بنگاه‌داری سوق داده است. بنگاه‌داری صندوق‌های بازنشستگی (به معنای در اختیار داشتن سهام مدیریتی) بعنوان موضوعی نوظهور در ادبیات حقوقی کشور ایران، با سیاست‌های ...  بیشتر

مبنای نظری بحث پیرامون مساله کیفیت قانون: چیستی و چرایی؟

آزاده عبداله زاده شهربابکی

دوره 21، شماره 63 ، شهریور 1398، صفحه 297-317

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.28577.1720

چکیده
  با اینکه در آثار بسیاری از فیلسوفان حقوقی رد پای تاکید بر برخی ویژگی­های قانون دیده می­شود، اما تفکر نظام­مند در خصوص این موضوع در قرن اخیر شکل گرفته است. ضرورت پرداختن به «ویژگی­های قانون»، «قانون خوب» و یا «با کیفیت»، در حقیقت برخاسته از تجربیات عملی دوران حیات «قانون» است که پس از آن بر اندیشه و نظر در ...  بیشتر