نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار گروه مدیریت دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

حق به‌مثابه عنصر پویای نظام حقوقی، تاریخی بس طولانی پشت سر نهاده است. «حقِ بر ناحقی»، نتیجه رشد و حیات اجتماعی حق و محصول قرن‌ها پیکار متمادی میان حاکمیت و شهروندان در اندیشه غربی ـ لیبرالی و برآیند مؤلفه‌های گوناگون اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. امروزه حق در معنای جدید صورت قانونی نیز یافته و در اسناد بین‌المللی متجلی شده است؛ لذا موضوع اصلی در این مقاله با روش هرمنوتیکی و تدقیق در حقوق و قانون اساسیِ داخلی، امکان‌سنجی شناسایی «حقِ بر ناحقی» در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از رهگذر هرمنوتیک فلسفی از یک‌سو و تفسیری متن‌گرا از قانون اساسی و تأکید بر رویکرد شورای نگهبان از سوی دیگر است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که تحلیل قانون اساسی داخلی با رویکرد هرمنوتیک فلسفی، شناسایی «حقِ بر ناحقی» را ممکن می‌سازد، لکن اتخاذ روش تفسیری متن‌گرا، کارکردی و حتی قصدمحور، شناسایی آن را ممتنع خواهد نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Possibility to Use the Right to Be Wrong in the Eyes of the Constitution of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Javad Yahyazadeh 1
  • Ali Farhadian 2

1 Ph.D Student, Public Law, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Department of Management, Kashan University, Kashan, Iran

چکیده [English]

1. Introduction
The most important or one of the most important concepts in the legal sciences and legal systems is the controversial concept of “right” which has a long history behind it. In the meantime, “The right to be wrong” has also entered legal texts and documents in addition to theory. This right is the result of the growth of rights and the product of many centuries of struggle between the government and citizens in Western liberal thought and the result of various social, economic, and political happenings. The "right to be wrong" in a simple and concise sense, means respecting the conscience of others, even when we are sure they are wrong. In other words, this concept means non-interference of others in the wrongdoing of the right holder. Based on this, a person can build his moral system in such a way that, even according to others, is considered wrong, unjust, or immoral. "Right to die" or "Right to refuse medical treatment" and "Abortion", "Right to choose a racist party", and "Homosexuality" and... are some clear examples of the right to be wrong. Right to be wrong, which emphasizes the trans-ethical nature of rights by differentiating the right in the objective and subjective sense i.e., between "being right" and "having a right", reveals the content of the right in a new sense. Acknowledging the concept of having a right to be wrong in legal systems implies the acceptance of the principle of tolerance in regulating and harmonizing the legal relations of citizens and accepting the concept of "pluralism" instead of "plurality".

Literature Review

Comparing the concept of the right to be wrong with the basic foundations of the legal system of the Islamic Republic of Iran voiced in the constitution shows that it cannot be assumed that this concept is accepted by the constitutional legislature through neither the textualist, structuralist nor intentionalist interpretation methods. Reflecting on the fourth and fifth articles, the twenty-sixth and twenty-seventh in particular, the sixth paragraph of article 2, and finally the thirteenth article of the constitution, confirms the claim of the authors in this regard with a loyal and faithful interpretation of the text and the structure of the constitution. Also, referring to the constitutional negotiations documents -as an important source in understanding the fundamental rights of societies- in an attempt at an intentional interpretation, does not open a way to apply the concept of right to be wrong in this system. However, using the philosophical hermeneutic method instead of the previous interpretive methods, which seeks a dynamic interpretation of the text by understanding the "meaning of the meaning", while paying attention to the "requirements of the time", "the historicity of the text" and finally "the compromising between of the views of the author and the interpreter", makes the idea of accepting the right to be wrong in this legal order and system possible.

Methodology

In this research, in addition to clarifying the concept, the theoretical foundations and justifications of the "right to be wrong", and emphasizing its prominence and prevalence in legal systems, its possibility in the Constitution of the Islamic Republic of Iran was measured and examined through the hermeneutic method.

Discussion

The Guardian Council, which according to Article 98, is the only official interpreter of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, has prevented the possibility of using a dynamic interpretation method, especially the new hermeneutics method, and refuses to accept the right to be wrong since its establishment. This institution has only authorized and used the two methods of textual interpretation (with an emphasis on the literary meaning of the word) and intentional interpretation, in the framework of the principles of Shia jurisprudence and based on Shia’s thought system in the interpretation of the holy texts and avoiding self-serving interpretation. This has become an issue that, of course, can be revised to make the domestic legal system more efficient. Reflecting on the capacities of Imamiyyah jurisprudence in identifying the concept of the right to be wrong and its application in domestic law and constitution, of course, requires another time.
 

Conclusion

The findings of this article show that the Islamic vision accepted in the Constitution of the Islamic Republic of Iran has distinct principles regarding rights with a liberal point of view, which has manifested itself in the form of the Sharia law governing the Constitution. "God-centeredness in all matters", distinguishing between "God's right" and "people's right" and finally the supremacy of "natural rights" over "conventional rights" are unchangeable and unbreakable elements in Islamic thought. According to this view, human rights are conventional and contractual, and nature, law, and above all, human beings, do not have inherent rights. it is through God-given rights that human rights are valid.        
Keywords: Right, Wrong, Hermeneutics, Constitution, Islamic Republic of Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right
  • Wrong
  • Hermeneutics
  • Constitution
  • Islamic Republic of Iran
  • کتاب‌ها

    • احمدی، بابک، رساله تاریخ؛ جستاری در هرمنوتیکِ تاریخ )تهران: نشر مرکز: 1387).
    • برونوفسکی. ج و مازلیش. ب، سنت روشنفکری در غرب از لئوناردو تا هگل، ترجمه لیلا سازگار (تهران: آگاه، 1379).
    • جعفری، محمدحسین و دیگران، مطالعه تطبیقی تفسیر قانون اساسی (تهران: مجد، 1396).
    • جعفری‌تبار، حسن، مبانی فلسفی تفسیر حقوقی (تهران: شرکت سهامی انتشار، 1383).
    • حلاق، وائل، تاریخ تئوری‌های حقوقی اسلامی، ترجمه محمد راسخ (تهران: نشر نی، 1386).
    • راسخ، محمد، حق و مصلحت، جلد دوم (تهران: نشر نی، 1396).
    • رحمت‌الهی، حسین و احسان آقامحمد آقایی، حقوق طبیعی و حقوق موضوعه و آثار آن بر ساختار قدرت و حقوق عمومی (تهران: مجد، 1399).
    • صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد اول - جلسه اول تا سی و یکم) (تهران: انتشارات مجلس شورای اسلامی، 1364).
    • فتحی، محمد و کوهی اصفهانی، کاظم ، قانون اساسی جمهوری اسلامی به همراه نظرات تفسیری شورای نگهبان (تهران: انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان، 1397).
    • قاری سیدفاطمی، سیدمحمد، حقوق بشر معاصر، دفتر اول، درآمدی بر مباحث نظری؛ مفاهیم، مبانی، قلمرو و منابع (تهران: نشر نگاه معاصر، 1396).
    • قاری سیدفاطمی، سیدمحمد، حقوق بشر معاصر، دفتر دوم، جستارهایی تحلیلی در حق‌ها و آزادی‌ها (تهران: نشر نگاه معاصر، 1396).
    • کاتوزیان، ناصر، گامی به سوی عدالت، جلد سوم (تهران: میزان، 1387).
    • کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران (تهران: گنج دانش، 1398).
    • موحد، محمدعلی، در هوای حق و عدالت، از حقوق طبیعی تا حقوق بشر )تهران: نشر کارنامه، 1396).
    • واعظی، احمد، درآمدی بر هرمنوتیک (تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1386).
    • ویژه، محمدرضا، کلیات حقوق اساسی )تهران: سمت، 1393).
    • هیدگر، مارتین، متافیزیک نیچه، ترجمه منوچهر اسدی (آبادان: نشر پرسش، 1387).
    • هیوود، اندرو، کلیدواژه‌ها در سیاست و حقوق عمومی، ترجمه اردشیر امیرارجمند و سیدباسم موالی‌زاده (تهران: شرکت انتشارات امیرکبیر، 1387).
    • هیوود، اندرو، مقدمه نظریه سیاسی، ترجمه عبدالرحمن عالم (تهران: نشر قومس، 1388).

    مقاله‌ها

    • آقایی طوق، مسلم، «بررسی رویکرد تفسیری شورای نگهبان در پرتو هرمنوتیک فلسفی گادامر»، پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، دوره 8، شماره پیاپی 25، (1386).
    • پروین، خیرالله و بهنام مبصری، «بررسی نسبت میان هرمنوتیک حقوقی و آرای تفسیری شورای نگهبان»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 74، شماره 2، (1396).
    • جاوید، محمدجواد و سجاد افشار، «رهیافت متن‌گرایی در تفسیر حقوقی؛ با تأکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره 21، شماره 61، ( 1397).
    • رضایی، مهدی و حمید بالایی، «امنیت و حقوق شهروندی؛ تقدم یا تأخر»، فصلنامه آفاق امنیت، دوره 9، شماره 30، (1395).
    • قاری سیدفاطمی، سیدمحمد و مجید نیکویی، «حقوق طبیعی و حق طبیعی؛ تحلیل مفهومی و تکامل تاریخی»، مطالعات حقوق عمومی، دوره 47، شماره 3، (1399).
    • گودریچ، پیتر، «هرمنوتیک حقوقی»، ترجمه بهروز جندقی، فقه و حقوق، دوره 3، شماره 2، (1383).
    • نصیری، علی، «تفسیر به رأی»، علوم و معارف قرآن، دوره 1، شماره 6، (1377).
    • «درس‌گفتارهای صوتی هرمنوتیک جدید چیست؟» جلسه اول و دوم، محمد مجتهد شبستری، (1391)، مرکز نشر آثار و افکار محمد مجتهد شبستری، (10/04/1401).

    http:mohammadmojtahedshabestari.com