نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا جباری ¹
• محمدرضا پروین ²
• شهروز شکرائی ³

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

² استادیار حقوق، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران

³ دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آیت الله آملی، آمل، مازندران.

چکیده

قابلیت ثبت لباس تجاری به عنوان یکی از مصادیق علائم تجاری غیرسنتی، منوط به غیر عملکردی بودن آن است. در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های دارویی اقدام به ثبت شکل، رنگ یا ترکیبی از موارد پیش‌گفته در قالب لباس تجاری برای محصولات دارویی خود نموده‌اند، با این وجود، محاکم برخی از کشورها با استناد به دکترین عملکردی بسته به مورد، به دلایل رقابتی یا دلایل مرتبط با سلامت بیماران اقدام به لغو یا ابطال لباس تجاری داروها نموده‌اند. لذا در مقاله حاضر ضمن بررسی رویکرد قانونی ایران و سایر کشورها در خصوص قابلیت ثبت لباس تجاری در حوزه دارویی، ظرفیت‌های دکترین عملکردی در پیشگیری از آثار ضد رقابتی در این حوزه و مخاطرات مرتبط با سلامت بیماران مورد تجزیه و تحلیل گرفته است. یافته‌ها حاکی از این است که بر اساس ماده ۳۲ قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری ۱۳۸۶ و ماده ۱۰۵ طرح جدید مالکیت صنعتی، امکان ثبت لباس تجاری وجود دارد، لیکن استثنای ویژگی‌های عملکردی از حیطه علائم تجاری قابل ثبت در قوانین و مقررات کنونی پیش‌بینی نشده است. از آنجایی که اتخاذ چنین رویکردی ممکن است آثار نامطلوبی بر رقابت و سلامت بیماران داشته باشد، بازنگری در قوانین و مقررات کنونی ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

• لباس تجاری
• دکترین عملکردی
• جایگزینی ژنریک
• تبعیت بیمار
• آثار دارونما

عنوان مقاله [English]

A Comparative Review of the Registrability of Functional Features in Trademark Law and its Impacts on patient Health and Competition in the Pharmaceuticals.

نویسندگان [English]

• alireza jabbari ¹
• Mohammad-Reza Parvin ²
• Shahrouz Shokraie ³

¹ LLM, Intellectual Property law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

² Assistant Professor of Law, Agricultural Research Institute of Iran -ABRII

³ Ph.D. Student, Private Law, Ayatollah Amoli Branch, Islamic Azad University, Amol, Mazandaran.

چکیده [English]

Trade dress, as an examples of non-traditional trademarks, is defined as a product’s total image or overall appearance. To be protectable, trade dress must be nonfunctional. Currently many pharmaceutical companies registered mostly shapes, colors, and color combinations of their pharmaceutical products as trade dress. However, some national courts invoking the functionality doctrine, have revoked or invalidated the pharmaceutical trade dress for competitive reasons or those associated with patients’ health. This paper seeks to review and compare the legislative approaches adopted by Iran and other countries on the registrability of trade dress in the pharmaceutical field and to examine the capacities of the functionality doctrine to prevent anti-competitive effects and risks related to the patients’ health. The findings indicate that according to Article 32 of the 2007 Iranian Law on Patents, Industrial Designs and Trademarks and Article 105 of the new Industrial Property Parliamentary Plan, it is possible to register trade dress for pharmaceuticals, nevertheless, there is no provision regarding the exclusion of functional features from the scope of trademark protection. Failure to recognize functionality doctrine in the present legislations may have adverse effects on competition and patients’ health. Therefore, it is appropriate to review and amend existing regulations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Trade Dress
• Functionality Doctrine
• Generic Substitution
• Patient Adherence
• Placebo Effects