نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسن وکیلیان ¹
• احمد مرکز مالمیری ²

¹ هیات علمی

² استادیار پژوهشی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی

چکیده

«فلسفه قانونگذاری»، عنوان دانش جدیدی است که برای غلبه بر چالش‌های ناشی از استفاده افراطی از قانون و قانونگذاری، در حال شکل‌گیری است. فلسفه قانونگذاری از نظریه‌ها و ابزارهایی که سایر علوم فراهم می‌کنند، به‌ منظور بررسی پدیده قانون و قانونگذاری بهره می‌برد. حکومت بر اساس و به‌وسیله قوانین، موجب توسل مکرر حکومت ها به قانونگذاری شده است و این امر، افزایش مفرط حجم قوانین موضوعه را در پی داشته است؛ وضعیتی که خود ناقض تحقق حاکمیت قانون است. تولید قوانین ناقص، اعم از شکلی و محتوایی، باعث افت کیفیت قوانین و بروز ناسازگاری‌هایی در نظام حقوقی و ناکارآمدهایی در امر حکمرانی شده است. ارزیابی پیامدهای منتظر و نامنتظر عمل تقنینی از منظر هزینه و فایده اقتصادی و لحاظ کردن آن در مرحله پیشاقانونگذاری، قانونگذاری و پساقانونگذاری جزئی از تلاش های نظری برای ارتقاء کیفیت قانون است که در این رشته بسط داده شده است. هدف اصلی این دانش نوخاسته، ارتقای کیفیت قوانین و هدف غایی آن، کمک به تحقق حاکمیت قانون و حکمرانی خوب است. این مقاله بر آن است با معرفی نظریه‌ها و رویکردهای بسط داده‌شده در دانش فلسفه قانونگذاری و بیان نمونه‌هایی از قوانین ناکارآمد داخلی، زمینه را برای پرداختن به مشکلات نظام تقنینی ایران فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

• قانون
• قانونگذاری
• کارامدی
• حکمرانی خوب
• پارلمان

عنوان مقاله [English]

legisprudence: in quest of enhancing the quality of legislation

نویسندگان [English]

• Hassan Vakilian ¹
• Ahmad Markaz malmizi ²

¹

²

چکیده [English]

As a new discipline, legisprudence is raising for the purpose of overcoming the challenges of inappropriate deployment of legislation and legislative inflation. Legisprudence as an interdisciplinary study uses the theories and findings of sciences for analyzing and studying the legislation and law making process. Ruling according to law and by law, has led to repetitive recourse to the legislation by governments and this in turn has led to increase of the volumes of legislation; a situation which is in conflict with rule of law. Promulgating laws which have formal and substantive flaws has decreased the quality of legislations and has made the countries legal system inconsistent. As a result the aforementioned situation causes the inefficiency in governance. Assessment of expected and unexpected consequences of legislation from the cost-benefit point of view and paying attention to these consequences in pre-legislation, legislation and post- legislation stages are parts of theoretical attempts for improvement of quality of legislation which is developed in legisprudence. The main aim of legisprudence is to enhance the quality of legislation and its ultimate goal is to assist in the realization of rule of law and good governance.

کلیدواژه‌ها [English]

• legislation
• Efficiency
• Good Governance
• law
• legislature