نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه گیلان

چکیده

مرورزمان مانعی در راه اقامه دعاوی اعم از کیفری و حقوقی است. بسته به این‌که مرورزمان در چه نوع دعاوی مطرح شود، ماهیت و اهداف و آثار و قواعد حاکم بر آن متفاوت خواهد بود. در رابطه با استفاده از سلاح‌های شیمیایی و نقض قواعد حاکم بر ممنوعیت استفاده از آن‌ها، مسأله مرورزمان در هردو دسته دعاوی حقوقی و کیفری قابل طرح است. با توجه به گذشت مدت زمان مدیدی از اتمام جنگ ایران و عراق، امکان استناد به مرورزمان در دعاوی مربوط به استفاده از سلاح‌های شیمیایی طی این جنگ در دادگاه‌های ملی و بین‌المللی وجود دارد. باتوجه به این‌که مرورزمان یک اصل کلی حقوق است که از نظام‌های داخلی وارد حقوق بین‌الملل شده است، این مقاله ضمن تبیین اصل مرورزمان در نظام‌های حقوقی داخلی و بین‌المللی، به این نتیجه می‌رسد که باتوجه به عدم احقاق حقوق قربانیان سلاح‌های شیمیایی جنگ عراق با ایران، هرچند هنوز امکان اقامه دعوای کیفری برای قربانیان وجود دارد، اما اقامه دعاوی حقوقی و مطالبه خسارت می‌تواند با مانع مرورزمان برخورد نماید.
مرورزمان، جنایت جنگی، سلاح‌های شیمیایی

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Statute of Limitations of Actions of Victims of the Use of Chemical Weapons during Iran-Iraq War

چکیده [English]

Statute of limitations is an obstacle to sue and prosecute crimes. According to the nature of the actions, nature, purpose, effects and rules governing statute of limitations will be different. In relation to the breach of the rules governing the prohibition of the use of chemical weapons at the time of international conflict, both types of statute of limitations emerge. Considering the passage of time from the end of the Iran-Iraq war, the statute of limitation in cases involving the use of chemicals weapons during the war would be a defense in national and international courts. In this article, through explaining the statute of limitations in national and international legal systems, I conclude that although it is possible to prosecute and punish perpetrators of the use of chemical weapons during Iraq-Iran war before the national courts, statutes of limitations have posed a major obstacle to reparation claims.
Statute of Limitations, War Crimes, Chemical Weapons

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Statute of Limitations"
  • "War Crimes"
  • "Reparations"
  • "Chemical Weapons"
  • "punishment"
کتاب
- آخوندی، محمود. ( 1382 ). آیین دادرسی کیفر . ی جلد اول، چاپ دهم، تهران: سازمان
چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- بکاریا، سزار. ( 1368 ). رساله جرایم و مجازاتها، ترجمه: محمدعلی اردبیلی، چاپ اول،
تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- شهیدی، مهدی. ( 1377 ). سقوط تعهدات، چاپ چهارم، تهران: نشر حقوقدان.
- قرباننیا، ناصر. ( 1390 ). حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، چاپ دوم، تهران: پژوهشگاه
فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مقاله
تعامل حقوق ایران و حقوق بینالملل کیفری در » .( - جلالی، محمد و مقامی، امیر. ( 1387
. نامه مفید، شماره 70 ،« جرمانگاری کاربرد سلاحهای شیمیایی
خلاصه حکم صادره از دادگاه بخش لاهه، بخش جنایی راجع به مصدومین شیمیایی جنگ » -
. 1385 )، مجله حقوقی، شماره 34 ) ،« تحمیلی به تاریخ 23 دسامبر 2005
،« نفی مرور زمان در حقوق بینالملل کیفری » .( - رمضانی قوامآبادی، محمدحسین. ( 1392
. فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوقوعلومسیاسی، دوره 43 ، شماره 4
تأملی بر مصونیت کیفری مأموران عالیرتبه دولتی در جرایم » .( - سبحانی، مهین. ( 1389
. پژوهشنامه حقوق کیفری، سال اول، شماره 2 « بینالمللی
حقوق کیفری ،« مرور زمان: مانعی در راه امحای بیکیفری » .( - سبحانی، مهین. ( 1390
بینالمللی: فرایند، نظریهها و چشماندازها، زیر نظر: نسرین مهرا، چاپ اول، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
صلاحیت دیوان کیفری بینالملل در زمینه بزه بهرهوری از سلاح » .( - یکرنگی، محمد. ( 1393
. پژوهشنامه حقوق کیفری، سال پنجم، شماره 2 ،« شیمیایی
ب) انگلیسی
Books
- Cryer, Robert, et al. (2007), An Introduction to International Criminal Law
and Procedure, First published, Cambridge: Cambridge University Press.
- Dixon, Martin, (1996), Textbook on International Law, 3rd Edition, Oxford:
162 فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال هجدهم، شماره 51 ، تابستان 95
Oxford University Press.
- Ratner, Steven, et al. (2001), Accountability for Human Rights Atrocities in
International Law: Beyond the Nuremberg Legacy, First Published, New York:
Oxford University Press.
- Memorandum for the Office of the Prosecutor, (2003), The Relevance of the
Eichmann, Barbie and Finta Trials for the ICTR, Case Western Reserve
University School of Law.
Articles
- De Greiff, Pablo, (2006), “Justice and Reparations”, De Greiff, Pablo,
Handbook of Reparations, New York: Oxford University Press.
- Hessbruegge, Jan, (2012), “Justice Delayed, Not Denied: Statutory
Limitations and Human Rights Crimes”, Georgetown Journal of International
Law, Vol. 43, No. 4.
- Marchisio. S, (1998), “The Priebke Case before the Italian Military
Tribunals: a Reaffirmation of the Principle of Non–Applicability of Statutory
Limitation to War Crimes and Crimes against Humanity”, Year book of
International Humanitarian Law, Vol. 1.
- Wyngaert, Christine, Dugard, John, (2002), “Non-Applicability of Statutes
of Limitations”, Cassese, Antonio. et al. The Rome Statue of the International
Criminal Court: A Commentary, Oxford: Oxford University Press.
Cases
- Jurisdictional Immunities of the State (Germany v. Italy: Greece intervening), 3
February 2012, http://www.icj-cij.org/docket/index.php?p1=3&p2=3&k=
60&case=143&code=ai&p3=4
- Case Concerning Certain Phosphate Land in Nauru, (Nauru v. Australia),
26 June 1992, http://www.icj-cij.org/docket/index.php?p1=3&p2=3&code=
naus&case=80&k=e2&p3=0
- Prosecutor v. Frundzija T.ch. II, Judgment of 10 December 1998, IT – 95 –
17/1 – T, www.icty.org.
Documents
- Basic Principles and Guidelines on the Right to a Remedy and Reparation
for Victims of Gross Violations of International Human Rights Law and Serious
Violations of International Humanitarian Law, (2005), General Assembly,
Sixtieth Session, A/RES/60/147.
- Commission of Human Rights, Sub-Commission on Prevention of
Discrimination and Protection of Minorities, The Administration of Justice and
the Human Rights of Detainees, Question of the impunity of perpetrators of
human rights violations (civil and political), E/CN.4/Sub.2/1997/20.
مرور زمان دعاوی قربانیان کاربرد سلاحهای شیمیایی جنگ عراق با ایران 163
- Convention on the Non-Applicability of Statutory limitations to War
Crimes and Crimes against Humanity, (1968).
- European Convention on the Non-Applicability of Statutory Limitation to
Crimes against Humanity and War Crimes, (1974).
- United Nations Convention on Jurisdictional Immunities of States and
Their Property, (2004).
- Updated Set of principles for the protection and promotion of human rights
through action to combat impunity, (2005), E/CN.4/2005/1002/Add.1, Available
at: http://ap.ohchr.org/documents/dpage_e.aspx?m=138.
- Protocol for the Prohibition of the Use of Asphyxiating, Poisonous or Other
Gases, and of Bacteriological Methods of Warfare. Geneva, 17 June 1925
https://www.icrc.org/applic/ihl/ihl.nsf/States.xsp?xp_viewStates=XPages_NOR
MStatesParties&xp_treatySelected=280.
- نگاهی اجمالی به جنگ شیمیایی عراق علیه ایران
http://www.chemicalvictims.com/DesktopModules/Articles/ArticlesView.asp
x?TabID=3961&Site=chemical-victims&Lang=fa-IR&ItemID=3367&mid =
12551.