پژوهش حقوق عمومی

با پذیرش دوگانگی حقوق خصوصی و حقوق عمومی، هر یک از این دو باید قلمرو جداگانه‌ای برای خود داشته باشند. علی‌رغم مطلق نبودن این قلمرو و نسبی بودن آن، حقوق عمومی به دلیل نقش، کارکردها و فنون مختص به خودی که دارد، باید در قلمرو خاص خودش اعمال شود. عوامل متعددی در توسعه قلمرو حقوق عمومی ایران نقش داشته‌اند. تمایل به اعمال اقتدار از سوی دولت،‌ ... بیشتر

مشارکت شهروندی در حقوق بین الملل توسعه: زمینه ها، موانع و شیوه های حمایت

رضا اسلامی؛ نگار رئیسی

دوره 18، شماره 54 ، خرداد 1396، ، صفحه 143-169

https://doi.org/10.22054/qjpl.2017.7430

چکیده

حقوق بین الملل توسعه، به عنوان سیستم قاعده ساز بین‌المللی مبتنی بر عدالت و همبستگی، در پی فراهم آوردن فرصت‌های برابر برای مشارکت تمامی کشورها در تعاملات بین‌المللی است. برنامه‌های بین‌المللی توسعه شامل حوزه‌های مختلفی است که در این پژوهش با انتخاب دو حوزه‌ی کلیدی کاهش فقر و حفاظت از محیط زیست، در صدد ارائه‌ی الگویی نوین از توسعه‌ی ... بیشتر حقوق بین الملل توسعه، به عنوان سیستم قاعده ساز بین‌المللی مبتنی بر عدالت و همبستگی، در پی فراهم آوردن فرصت‌های برابر برای مشارکت تمامی کشورها در تعاملات بین‌المللی است. برنامه‌های بین‌المللی توسعه شامل حوزه‌های مختلفی است که در این پژوهش با انتخاب دو حوزه‌ی کلیدی کاهش فقر و حفاظت از محیط زیست، در صدد ارائه‌ی الگویی نوین از توسعه‌ی همه جانبه از طریق مشارکت آگاهانه و فعالانه‌ی همه‌ی شهروندان با بهره-مندی از ظرفیت‌های حقوق بین‌الملل توسعه به منظور ایجاد بستری برای تقویت و ارتقای مشارکت شهروندی و تسریع روند دستیابی به برنامه‌های توسعه هستیم. در این چارچوب، ابزار اصلی نیل به توسعه، نه تنها همکاری میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بلکه مشارکت معنادار، واقعی و گسترده شهروندان بطور عام، سازمان‌های غیردولتی، زنان و بومیان بطور خاص و ایجاد بستری مناسب برای تقویت و ترویج مشارکت شهروندان است. از آنجایی که موفقیت برنامه‌های توسعه تا حد زیادی بستگی به پذیرش آن از سوی ذی نفعان دارد، آموزش، توانمندسازی و ایجاد شرایط مساعد برای فعالیت شهروندان در سطوح مختلف تصمیم گیری نه تنها مشارکت موثر شهروندان و تحقق توسعه‌ی انسانی را به همراه دارد، بلکه منجر به دستیابی به اهداف توسعه و به طور کلی توسعه‌ی پایدار نیز می-گردد.

امنیت ملی در جهان سوم

احمد ساعی

دوره 7، شماره 14 ، تیر 1384، ، صفحه 55-91

چکیده

بحث امنیت ملی و حفظ امنیت ملی، یکی از وظایف اصلی دولتهاست.امنیت از چنان جایگاهی در میان دولتها برخوردار است که در سیاست بین‌الملل از آن با عنوان سیاستهای اعلی 1 نام برده می‌شود.حفظ و تأمین امنیت، ضرورتی انکارناپذیر برای تمامی دولتها و اشکال مختلف دولت است؛به گونه‌ای که فقدان امنیت به معنی فقدان حیات ملی، سرزمینی و جمعیتی کشورها تلقی ... بیشتر بحث امنیت ملی و حفظ امنیت ملی، یکی از وظایف اصلی دولتهاست.امنیت از چنان جایگاهی در میان دولتها برخوردار است که در سیاست بین‌الملل از آن با عنوان سیاستهای اعلی 1 نام برده می‌شود.حفظ و تأمین امنیت، ضرورتی انکارناپذیر برای تمامی دولتها و اشکال مختلف دولت است؛به گونه‌ای که فقدان امنیت به معنی فقدان حیات ملی، سرزمینی و جمعیتی کشورها تلقی می‌شود.با این‌حال، امنیت ملی از لحاظ مفهوم بسیار مهم است.این مفهوم براحتی توسط دولتهای مختلف دچار قبض و بسط می‌شود و دولتها می‌توانند اقدامات خود را تحت عنوان امنیت ملی توجیه نمایند.این گفته پروفسور«باری بوزان» 2 را باید غنیمت شمرد که امنیت ملی یک مفهوم موردی است و بستگی به زمان و مکان خاص خود دارد و برای هر کشوری به شکل خاص خود ظاهر می‌شود.بر این اساس، سؤال اساسی که می‌توان مطرح کرد، این است که آیا امنیت ملی به همان‌گونه که برای دولت-ملتهای 3 برآمده از وستفالیا مطرح است، برای کشورهای جهان سوم-که اغلب فرآیند دولت-ملت سازی را به صورت ناقص طی کرده‌اند-هم کاملا مصداق دارد؟سؤال دیگری که می‌توان مطرح کرد، این است که آیا امنیت ملی در کشورهای جهان سوم به همان‌گونه که در طول جنگ سرد مطرح می‌شد، بعد از پایان جنگ سرد هم به همان شکل کاربرد دارد؟در پاسخ به سؤالهای فوق باید گفت که امنیت ملی در کشورهای جهان سوم، در طول جنگ سرد بیشتر متأثر از روابط و رقابت دو ابر قدرت بود.بر این اساس، بعد سخت‌افزاری امنیت بیشتر نمود داشته است، اما با پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی ابعاد نرم‌افزاری امنیت، مانند:ابعاد اقتصادی، زیست محیطی و جمعیت‌شناسی امنیت بیشتر مطرح می‌گردد.بر این اساس، باید گفت در دوران پس از جنگ سرد، بویژه پس از رویداد«11 سپتامبر 2001»در کشورهای جهان سوم، امنیت به مثابه نقطه عطفی در عرصه تعاملات بین‌المللی، بیشتر بعد داخلی می‌یابد تا بعد خارجی.بنابر این، آنچه تهدیدی برای امنیت ملی این کشورها به شمار می‌رود، ریشه در ساختار داخلی و نه عوامل خارجی و ساختار برخاسته از ذهن توهم‌نگر دارد.

جریان روشنفکری دینی و پارادایم اصلاح (ایران بعد از انقلاب اسلامی)

محمد طاهری

دوره 4، شماره 6 ، تیر 1381، ، صفحه 155-187

چکیده

روشنفکری در ایران از ابتدا منسجم و یکدست متولد نشد بلکه نحله ها و طیف های مختلفی نمود داشت، اما در هر گروه یک گفتمان، از طنین بیشتری برخوردار بوده و گفتمان های دیگر را تحت شعاع قرار داده است. با پیروزی انقلاب اسلامی جریان روشنفکری در ایران شکل گرفت و بتدرسج به خود انسجام بخشید که به جریان روشنفکری دینی موسوم شد، هر چند طیف های مختلفی ... بیشتر روشنفکری در ایران از ابتدا منسجم و یکدست متولد نشد بلکه نحله ها و طیف های مختلفی نمود داشت، اما در هر گروه یک گفتمان، از طنین بیشتری برخوردار بوده و گفتمان های دیگر را تحت شعاع قرار داده است. با پیروزی انقلاب اسلامی جریان روشنفکری در ایران شکل گرفت و بتدرسج به خود انسجام بخشید که به جریان روشنفکری دینی موسوم شد، هر چند طیف های مختلفی را در درونش جای داده بود. از چهره های شاخص این جریان که گفتمان آنها از هیمنه خاصی بر خوردار بوده و بویژه در دهه 70 شمسی کل ایران را نمایندگی می کردند، می توان از عبدالکریم سروش و محمد مجتهد سبستری نام برد. از ویژگی های آشکار نظام سیاسی لرآمده از انقلاب اسلامی، تثبیت و تداوم پارادایم انقلاب در بعد سیاسی بود که پاسخ آن در نزد روشنفکران به صورت اصلاح تجلی یافت. این پارادیم از ویژگی های برخودار بود که آن را پارادیم حاکم بر نظامی سیاسی متمایز می ساخت.چنانچه به بیان کلی و مختصر خواسته باشیم توصیفی از این پارادیم را در سه زمینه کلی سنت و تجدد، دینم و دولت، و دین و توسعه ارائه دهیم می توانیم بگوییم: این پارادایم با پرهیز از پرخاشگری درصدد تلفیق سنت و مدرنیسم با رویکرد انتقادی نسبت به هر دو بر آمد و در فاز دوم در پی حاکمیت دولت دینی بود؛ دولتی که نه تنها کارکردی عقلانی داشته، بلکه در چارچوب کلی دین اسلام گام بردارد. در نهایت، پارادایم با تاکید بر محتوای پیام اسلام، مبنی بر محور قرار دادن کرامت انسانی، خواستار توسعه فرهنگی و سیاست در کلیت آن بود.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 26 (1403-1404)

دوره 25 (1402-1403)

دوره 24 (1400-1401)

دوره 23 (1400-1401)

دوره 22 (1399-1400)

دوره 21 (1398-1399)

دوره 20 (1397-1398)

دوره 19 (1396-1397)

دوره 18 (1396)

دوره 17 (1395)

دوره 16 (1394)

دوره 15 (1393)

دوره 14 (1391)

دوره 13 (1390)

دوره 12 (1389)

دوره 11 (1388)

دوره 10 (1387)

دوره 9 (1386)

دوره 8 (1385)

دوره 7 (1384)

دوره 6 (1383)

دوره 5 (1382)

دوره 4 (1381)

دوره 3 (1380)

دوره 2 (1379)

دوره 1 (1378)

کلیدواژه‌ها = توسعه

آسیب‌شناسی توسعه قلمرو حقوق عمومی در ایران

چکیده

مشارکت شهروندی در حقوق بین الملل توسعه: زمینه ها، موانع و شیوه های حمایت

چکیده

امنیت ملی در جهان سوم

چکیده

جریان روشنفکری دینی و پارادایم اصلاح (ایران بعد از انقلاب اسلامی)

چکیده