نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
دولت‌ها در برخی موارد مستقیماً تحقیقات انجام داده و گاهی آن را تأمین مالی می‌کنند. نظام حقوقی حاکم بر نتایج و یافته‌های تحقیقات تأمین مالی شده توسط بخش عمومی، ازجمله موارد مهم در بهرهبرداری از این اموال فکری است. برخی کشورها قواعد ویژه‌ای برای این تحقیقات وضع کرده‌اند که دو دسته عمده آن عبارت است از: نظام مؤسسه- مالک و نظام مخترع- مالک. در نظام مؤسسه-مالک، مؤسسه دریافت‌کننده بودجه، مالک دارایی فکری می‌باشد. این نظام در قانون بای‌دال آمریکا متجلی شده و سپس به مقررات کشورهای بسیاری نفوذ کرده است. در نظام مخترع- مالک، مخترعان، مالک اصلی و اوّلی دارایی فکری تلقی می‌شوند، هرچند که تأمین مالی توسط نهادهای عمومی صورت گرفته باشد. قاعده امتیاز اساتید که در برخی کشورهای اروپایی اعمال می‌شود، از مصادیق نظام اخیر است. هرچند در دو دهه گذشته، تمایل جهانی بر پذیرش نظام مؤسسه- مالک بوده و حتی برخی کشورهای دارای نظام مخترع- مالک نیز به سمت این نظام سوق پیدا کرده‌اند، اما کشورهایی بر ناکارآمدی نظام مؤسسه- مالک تأکید دارند و ایرادات وارد بر آن نیز باعث توجه به نظام مخترع- مالک شده است. بررسی این رویکردها و آثار و نتایج آنها و همچنین بررسی علل گرایش نظام‌های حقوقی به هر کدام از آنها می‌تواند ما را در وضع مقررات مناسب حاکم بر این دسته از اموال فکری کمک کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Conflict Between “Institutional Ownership” and “Inventor Ownership” Systems in Publicly Funded Research
نویسنده [English]
- Maryam Farzi
چکیده [English]
Governments sometimes attempt directly to research and sometimes sponsor them based on their interests and reasons. The legal system governing the funded researches’ results and findings is one of the most important and effective factors in exploiting intellectual properties. Some States have enacted special intellectual property rules for publicly funded research which is divided into two main models: Institutional-ownership and inventor-ownership models. In institutional-ownership model, the recipient institute of fund is the owner of the intellectual property. This model was appeared in Bayh-Dole Act in the US, afterwards it spread to the other countries. In Inventor-ownership model, inventors and creators are recognized as the owner of intellectual property, although public institutes funded the research. Professor’s privilege rule which is used in some European countries, could be considered as an inventor- ownership model. Although in the last two decades, global trend is in adopting institutional-ownership model and even several countries with inventor-ownership model changed their legal system to the system, but still some countries emphasize on efficiency of inventor-ownership model. Meanwhile, problems of institutional-ownership model changed the direction of attentions toward inventor-ownership model in the past few years.
کلیدواژه‌ها [English]
- Publicly Funded Research
- Institutional Ownership Model
- Inventor Ownership Model
- Bayh-Dole Act
- Professor's Privilege Rule
)