نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس تهران، ایران

2 استادیار حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی بعنوان موجودات اعتباری همواره مورد بحث بوده و به دلیل نقش مهمی که در زندگی اجتماعی ایفا می‌کنند و در ارتکاب جرایم نیز سهم چشمگیری دارند، در دو دهه اخیر در سطح ملی و بین‌المللی دستخوش تحولات بسیاری قرار گرفته است. قانونگذار ما نیز به موازات آن در سال 1392 مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی را پذیرفته است. با این وجود عدم پذیرش مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی دولتی و دولت حسب مورد، چه در حقوق داخلی و چه در اسناد بین‌المللی توجیه منطقی و عقلانی ندارد، زیرا اصول پذیرفته شده در دنیا مانند اصل عدالت و انصاف حکم می‌کند که رفتار مجرمانه و زیانبار بدون پاسخ نماند. این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با درک اهمیت موضوع و وضع کیفری و تاثیراتی که اشخاص حقوقی حقوق دولتی و غیردولتی بر اقتصاد، صنعت و زندگی روزمره جوامع گذاشته است مبانی مسئولیت و ایرادات و اشکالات احتمالی قانون داخلی در مقایسه با اسناد بین‌المللی را تحلیل و بررسی کرده و با درک لزوم همگامی حقوق با تحولات جامعه در سطح داخلی و بین‌المللی به ارائه طریق مسائل مزبور می‌پردازد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Criminal Liability of the Corporations in the Iranian Law and International Documents

نویسندگان [English]

  • ali pourghasem 1
  • Tahmoores Bashiriye 2

1 Ph.D Student, Criminal Law and Criminology, Islamic Azad University of Qods City, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Criminal Law and Criminology, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Criminal liability of the corporations as credit creatures has always been the subject of discussion, and due to the important role of corporations in the social life and their frequency in committing crimes, their criminal liability has undergone many changes at the national and international level over the last two decades. In parallel with it, our legislator accepted the corporations criminal liability in 2013 as a general rule. However, the rejection of criminal liability of the governmental corporations and the government has no preferred justification according to circumstance in national law or in the international documents due to non compliance with the accepted principles in the world such as the necessity of respect for the principle of justice. In this descriptive analytical study, we seek to investigate and analyze the basics of liability and possible flaws in the national law in comparison to the international documents by understanding the importance of the issue and criminal status and the effect of corporations, governmental and non-governmental law on economy, industry, and daily life of societies. Additionally, we aim to suggest some solutions for the above mentioned problems by understanding the public necessity of law with the society developments at the national and international level.


کلیدواژه‌ها [English]

  • Corporations
  • International Documents
  • Palermo Convention
  • Merida Convention
  • Criminal Liability
  • کتاب‌ها

    • اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، ویراست پنجم، چاپ پنجاه و یکم (تهران: نشریه میزان، 1398).
    • حسین‌خانی، بهمن، اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری با نگرشی بر قوانین کیفری فرانسه و امریکا(تهران: انتشارات مجد، 1389).
    • خالقی، علی، نکته‌ها در آیین دادرسی کیفری (تهران: نشر شهر دانش، 1395).
    • سعید، علیرضا، حقوق کیفری بازرگانی جرایم خاص مدیران شرکت در ایران، انگلستان و مصر (تهران: انتشارات خرسندی، 1396).
    • سلیمی، صادق، چکیده حقوق جزای عمومی، چاپ نهم (تهران: انتشارات جاودانه و جنگل، 1397).
    • سلیمی، صادق، جنایات سازمان یافته فراملی، چاپ دوم (تهران: انتشارات جنگل و جاودانه،1391).
    • سلیمی، صادق، پدیده مجرمانه و مسئولیت کیفری در حقوق ‏‏بین‌الملل‏ و حقوق کیفری ایران(تهران: انتشارات خیام، 1376).
    • شریفی، محسن، اشخاص حقوقی مسئولیت کیفری در ایران و انگلستان (تهران: نشر میزان، 1394).
    • ضیایی بیگدلی، محمدرضا، حقوق جنگ حقوق ‏‏بین‌الملل‏ مخاصمات مسلحانه، چاپ چهارم (تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی، 1395).
    • فرج اللهی، رضا، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق فرانسه(تهران: نشر میزان، 1394).
    • کاویانی،کورش، مقدمه حقوق تجارت، چاپ دوم (تهران: نشر میزان، 1397).
    • میرسعیدی، سیدمنصور، مسئولیت کیفری (قلمرو و ارکان)، جلد اول، چاپ سوم (تهران: نشر میزان، 1386).
    • میرمحمدصادقی، حسین، حقوق جزای ‏‏بین‌الملل‏، چاپ ششم (تهران: نشر میزان، 1396).

       مقالهها

    • ان، کیون، «مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در کشور ژاپن»، ترجمه اسماعیل عبداللهی، مجله حقوقی دادگستری، شماره 48، (1382).
    • پرویزی، رضا، «معاهده پالرمو علیه جرایم سازمان یافته»، نشر امینت، سال چهارم، شماره 12، (1379).
    • رحمدل، منصور، «مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در نظام کیفری ایران و آلمان»، پژوهش‌نامه حقوق کیفری دانشگاه گیلان، سال دهم، شماره اول، (1398).

    References

    Books

    • Desportes, (Fredric), Legumehec, (Francis), Droit penal general (Paris: Economica publication, 2005).
    • Stefani, (Goston), Levasor (Geages), Bouloc (Bernard) (Paris: De Droit Penal ed 20 Dalloz publication, 2008).
    • Kyriakakis, (Joanna), Corporate, Criminal Liability and the ICC statute the Comparative Law Challenge (New York: Oxford University, 2009).