نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

فساد مالی بکارگیری منافع عمومی در جهت منافع شخصی است. از مهم­ترین راه­های مقابله با فساد مالی توجه به اصل شفافیت بعنوان یکی از ارکان اصلی حکمرانی مطلوب می­باشد. شفافیت باعث می­شود تمامی اقدامات و فعالیت­ها در معرض دید قرار گرفته و راه تخلف و گسترش فساد مالی بسته می­شود. پرسش این است که آیا شفافیت در نظام حقوقی ایران قابل تحقق است یا خیر؟ در این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه­ای ضمن توجه به هنجارهای حقوقی ایران تبیین می‌شود که برای تحقق شفافیت، علی­رغم برخی کاستی­ها، منابع کافی از اسناد بالادستی تا قوانین عادی وجود دارد و آنچه بعنوان چالش و معضل سد راه شفافیت می­توان بیان داشت عدم اجرای قوانین و عدم نظارت مطلوب از طرف نهادهای ذیربط است که برای رفع این مشکل باید همه دستگاه­های اجرایی ضمن توجه به قوانین موجود در راستای شفافیت گام بردارند. در این زمینه تجمیع قوانین و مقررات استخدامی مبتنی بر شایسته­سالاری، تقویت قوانین شفافیت­زا همراه با رفع نقایص آن­ها و توجه به سیاست­های کلی نظام برای شفافیت­زایی و رفع فساد ضرورت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Financial Corruption and Transparency in the Executive Bodies

نویسندگان [English]

  • Seyed Shahabeddin Mostafavinejad 1
  • Kheirollah Parvin 2

1 PhD Student, Public Law, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Professor, Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Corruption is the use of public interest for personal gain. One of the most important ways to deal with corruption is to consider the principle of transparency as one of the main pillars of good governance.
Transparency makes all actions and activities visible and closes the ways for violations and the spread of corruption. The question is whether transparency in the Iranian legal system is achievable or not? In this research, through descriptive and analytical methods and use of library resources while considering the legal norms of Iran were used in order to achieve transparency and despite some shortcomings, there are sufficient resources from upstream documents to ordinary laws, and what can be stated as a challenge and a barrier to transparency is the non-compliance of laws and lack of proper supervision by executive bodies. It is relevant. To solve this problem, all executive bodies must take steps towards transparency while paying attention to the existing laws. In this regard, consolidation of employment laws and regulations based on meritocracy, strengthening transparency laws along with eliminating their shortcomings and paying attention to general policies of the government is necessary for transparency and elimination of corruption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transparency
  • Executive Body
  • Corruption
  • Flow of Information
  • Conflict of Interest
  • الف- فارسی

    کتاب‌ها

    • آقایی طوق، مسلم و حسن لطفی، حقوق اداری (1)، چاپ اول (تهران: شرکت سهامی انتشار، 1398).
    • براتی، امیرانتظام، حکمرانی خوب و مبارزه با مفاسد اقتصادی، چاپ اول (تهران: انتشارات مجد، 1398).
    • پروین، خیراله، مبانی حقوق عمومی، چاپ اول (تهران: انتشارات سمت، 1393).
    • توسلی زاده، توران، پیشگیری از جرایم اقتصادی، چاپ اول (تهران: انتشارات جاودانه، جنگل، 1392).
    • راسخ، محمد، حق و مصلحت، جلد دوم، چاپ چهارم (تهران: نشر نی، 1395).
    • ربیعی، علی، زنده باد فساد، چاپ چهارم (تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1383).
    • جعفری، علیرضا، فساد اداری و مالی در نظام بانکی، چاپ اول (تهران: انتشارات جاودانه، جنگل، 1394).
    • لانگست، پیتر و همکاران، برنامه­های جهانی مبارزه با فساد، ترجمه امیرحسین جلالی فراهانی و حمید بهره­مند بگ­نظر (تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، 1387).
    • مقدری، مهدی، درآمدی بر حکمرانی خوب، چاپ اول (تهران: انتشارات جاودانه، جنگل، 1395).
    • موذنی، روح­اله، حقوق عمومی اقتصادی، چاپ دوم (تهران: انتشارات مجد، 1396).

    مقاله­ها

    • انصاری، باقر، «مفهوم، مبانی و لوازم آزادی اطلاعات»، نامه مفید، شماره 61، (1386).
    • تقوایی، علی اکبر و رسول تاجدار، «درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی»، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 23، (1388).
    • حقیقی، مهری و همکاران، «چالش‌های قانونی نظارت دیوان محاسبات کشور در مقابله با فساد مالی و جرایم ناشی از آن در دستگاه‌های اجرایی»، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره 38، (1397).
    • طاهری، محسن و محمدجواد ارسطا، «بررسی تطبیقی مبانی اصل شفافیت از دیدگاه اسلام و نظریه حکمرانی خوب»، فصلنامه پژوهش تطبیقی اسلام و غرب، شماره 3، (1395).
    • عبداله­زاده شهربابکی، آزاده، «مبنای نظری بحث پیرامون مساله کیفیت قانون: چیستی و چرایی؟»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره 63، (1398).
    • قراباغلی، علیرضا، «نقش قانون مناقصات در روند تحول از الگوی سنتی اداره­ امور دولتی به مدیریت دولتی نوین در ایران»، پیام مدیریت، شماره 23 و 24، (1389).
    • کردبچه، محمد، «بودجه­ریزی بر مبنای عملکرد»، مجله برنامه و بودجه، شماره 101، (1385).
    • مقدم چوکانی، نگین و طیبه امیرخانی، «ارائه الگویی برای شفافیت بودجه در ایران»، فصلنامه علوم مدیریت ایران»، شماره 52، (1397).
    • محسنی، وجیهه و همکاران، «تحلیل حقوقی نسبت سنجی حق دسترسی عموم به اطلاعات با تحقق حقوق شهروندی با تاکید بر نظام حقوقی ایران»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره 62، (1398).
    • ناعمه، حسن، «شفافیت و مبارزه با فساد در انعقاد قراردادهای اداری ایران»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 4، (1389).

     

    گزارش­ های پژوهشی

    • مرکز بررسی­های استراتژیک ریاست جمهوری، «گزارش توجیهی پیش­نویس لایحه شفافیت»، (1397).
    • مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، «گزارش پیشگیری و مبارزه با فساد 2، راهبردهای قوه مقننه در پیشگیری از وقوع فساد»، شماره مسلسل 15937، (1397).

    References

    Books

    - Aghaei Toogh, Moslem & Lotfi, Hassan, Administrative Law (1), First Edition (Tehran: Publishing Joint Stock Company, 2019). [In Persian]

    - Barati, Amir Entezam, Good Governance and Combating Economic Corruption, First Edition (Tehran: Majd Publications, 2019). [In Persian]

    - Jafari, Alireza, Administrative and Financial Economic in the Banking System, First Edition (Tehran: Javadaneh Publications, Jangal, 2015). [In Persian]

    - Moghaddari, Mehdi, An Introduction to Good Governance, First Edition (Tehran: Javadaneh, Publications, Jangal, 2016). [In Persian]

    - Moazani, Ruhollah, Public Economic Law, Second Edition (Tehran: Majd Publications, 2017). [In Persian]

    - Langst, Peter et al., Global Anti-Corruption Plans, Translated by Amir Hossein Jalali Farahani & Hamid Bahremand Beignazar (Tehran: Research Center of the Islamic Consultative Assembly, 2008). [In Persian]

    - Parvin, Khairollah, Fundamentals of Public Law, First Edition (Tehran: Samat Publications, 2014). [In Persian]

    - Rasekh, Mohammad, Right & Expediency, Volume Two, Fourth Edition (Tehran: Ney Publishing, 2016). [In Persian]

    - Rabiee, Ali, Long Live Corruption, Fourth Edition (Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance, 2004). [In Persian]

    - Tavassolizadeh, Turan, Prevention of Economic Crimes, First Edition (Tehran: Javadaneh Publications, Jangal, 2013). [In Persian]

    Articles

    • Agusti Cerrillo-i- Martinez, “The Regulation of diffusion of public sector information Via electronic means: lessons from the Spanish regulation”. Government Information Quarterly, Volume 28, Issue 2, (2011).
    • Ansari, Baqer, “Concept, Principles and Supplies of Freedom of Information”, Mofid Letter, No. 61, (2007). [In Persian]
    • Abdollahzadeh Shahrbabaki, Azadeh, “Theoretical Basis of the Discussion on the Issue of Quality of Law: What and Why?”, Quarterly Journal of Public Law Research, No. 63, (2019). [In Persian]
    • Gharabaghli, Alireza, “The Role of Tender Law in the Transformation Process from the Traditional Model of Public Administration to New Government Management in Iran”, Management Message, Nos. 23 and 24, (2010). [In Persian]
    • Haghighi, Mehri et al., “Legal Challenges of the Supervision of the Court of Audit in Combating Financial Corruption and Its Crimes in the Executive Bodies”, Quarterly Journal of Private and Criminal Law Research, No. 38, (2018). [In Persian]
    • Kurdbacheh, Mohammad, “Performance-Based Budgeting”, Journal of Planning and Budget, No. 101, (2006). [In Persian]
    • Moghaddam Choukani, Negin & Amirkhani, Tayebeh, “Presenting a Model for Budget Transparency in Iran”, Iranian Journal of Management Sciences, No. 52, (2018). [In Persian]
    • Mohseni, Vajihe et al., “Legal Analysis of the Ratio of Public Access to Information with the Realization of Citizenship Rights with Emphasis on the Iranian Legal System”, Quarterly Journal of Public Law Research, No. 62, (2019). [In Persian]
    • Naemeh, Hassan, “Transparency and Anti-Corruption in Concluding Administrative Contracts in Iran”, Journal of Legal Research, No. 4, (2010). [In Persian]
    •  
    • OECD, “Conflict of Interest Policies and Practices in Nine EU Member States: A Comparative Review”, SIGMA Papers No. 36, OECD Publishing, (2005).
    • Prosecution Service, “Standards of Conduct-conflict of Interest and Protection of Confidential Information”, Crown Counsel Policy Matual, British Columbia, (2018).
    • Taheri, Mohsen & Arasta, Mohammad Javad, “Comparative Study of the Principles of Transparency from the Perspective of Islam and the Theory of Good Governance”, Quarterly Journal of Comparative Research of Islam and the West, No. 3, (2016). [In Persian]
    • Taghvaei, Ali Akbar & Tajdar, Rasoul, “An Introduction to Good Urban Governance in an Analytical Approach”, Quarterly Journal of Urban Management, No. 23, (2009). [In Persian]