نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری حقوق بینالملل عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
2 استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
3 استادیار گروه حقوق عمومی دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
امروزه بهرهبرداری کشورها از آبراههای بینالمللی با عنایت به نقش اساسی آب در حیات و معاش انسان بسیار پر اهمیت جلوه مینماید. این موضوع اگرچه به نحو خاص تابع رژیم حقوقی منحصر به فردی است اما از جوانب بسیار مهم حقوق بشری نیز برخوردار است. در حال حاضر بحران آب در حوضه آبریز هیرمند بیش از هر زمان دیگر واجد جوانب حقوق بشری است. حق بر دسترسی به آب، حق بر سلامت و در نهایت حق بر حیات از جمله حقوقی هستند که لزوم رعایت و حمایت آنها در ابعاد ملی و بینالمللی بسیار مدنظر است. این پژوهش نیز با تبیین ابعاد مختلف حقوق بشری مرتبط و همچنین بررسی احکام حقوقی و قضایی بینالمللی قابل تسری به موضوع و تطبیق آنها از طریق قیاس و استقرا با بحران امروز حوضه آبریز هیرمند از الزامات حقوق بشری و فرامرزی موجود در این قضیه خاص سخن به میان آورده و سپس با تشریح خلأهای حقوقی حاضر، تبیین رویکردهای حداقلی رعایت، حمایت و اجرای حق بر دسترسی به آبرا بهعنوان راهکار حقوقی بینالمللی مناسب ارزیابی نموده است.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Human Rights Requirements of States in the Utilization of International Watercourses: The Case of the Hirmand River
نویسندگان [English]
- Mohammad saleh Anisi 1
- Mahnaz Rashidi 2
- Mahdi Piri 3
1 Ph.D Student, Public International Law, Islamic Azad University of Central Tehran Branch, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Public Law, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Introduction
Today, given the fundamental role of water in human life, water crises are among the most significant transboundary challenges facing humanity. Iran, due to its arid and semi-arid geography, faces particularly difficult water conditions. In some regions, the country relies on transboundary rivers to meet its water needs—often from a downstream position. One of the most important of these is the Hirmand (Helmand) River Basin. A treaty has been established between Iran and Afghanistan regarding Iran’s irrigation rights to the Hirmand River. However, despite the treaty’s validity, Afghanistan has failed to deliver Iran’s annual water allocation of 820 million cubic meters, thereby violating the agreement. The water crisis in Iran’s Sistan and Baluchestan Province has now reached a critical level, threatening the lives of its residents. As such, the issue has significant human rights implications. As the artery of Sistan and Baluchestan Province, the Hirmand River plays a vital role in supporting both the livelihoods and the health of local residents, making it essential to explore and highlight the human rights dimensions of this crisis.
Literature Review
The utilization of international watercourses is governed by a distinct international legal regime. While there is extensive research on this subject, the human rights implications—particularly in Iran—have not received adequate attention. Referring to all relevant sources, this study aimed to fill that gap by examining the Hirmand Basin as a case study. The research is considered innovative in its approach, as it explored the overlap between two key international legal regimes. It identified existing gaps and proposed legal solutions to ensure that human rights are respected in the equitable use of international watercourses, with a particular focus on the Hirmand Basin.
Materials and Methods
The present study built its arguments by comparing and applying general legal rulings to specific events in the Hirmand Basin. Key methods used to provide legal solutions include historical analogy, priority, and similarity. Moreover, the jurisprudence of the International Court of Justice serves as one of the primary foundations for the legal reasoning presented in this research.
Results and Discussion
First, the study focused on the human rights obligations of governments in the management of international watercourses. It explored various dimensions of the right to access water, providing a substantive analysis of its minimum and maximum thresholds as defined in human rights documents. Key issues discussed include the multifaceted, fundamental nature of this right as well as its transboundary implications. Drawing on international legal sources, the research examined various dimensions and relevant rulings. Then, the method of analogy was used to apply and adapt these rulings to contemporary real-world events. Second, the research examined the nature of issues surrounding the Hirmand Basin. Given the predominantly rural context of the region, the Hirmand water plays a crucial role in the development and livelihood of the local residents. Furthermore, the Hirmand River Water Treaty, a binding international legal agreement between Iran and Afghanistan, underscores the importance of upholding the right to access water. To support the main argument, the analysis relied on relevant international jurisprudence and numerous international opinions to prove the main hypothesis of the study. It appears that the principle of due diligence—recognized as the point of overlap between procedural and substantive rights in international basins—has not been adequately observed in the Hirmand Basin. Moreover, the right to access water in this basin remains questionable. The research identified existing legal gaps by analyzing various aspects of the issue and substantiating the proposed hypotheses. In this context, several important legal solutions are presented, the most significant of which are rooted in human rights literature—particularly in relation to different dimensions of the principle of due diligence. Furthermore, the study highlighted the relevance of human rights monitoring mechanisms under the United Nations Charter, considering them as key legal instruments for safeguarding water rights in the Hirmand Basin.
Conclusion
Despite the extensive research in this field, it appears that insufficient attention has been paid to the importance and scope of human rights obligations. In this context, international jurisprudence can be leveraged to develop this discussion and place greater emphasis on the dignity of residents in basins such as the Hirmand. The application of the due diligence principle, along with international human rights monitoring mechanisms, can help ensure the fulfillment of states human rights obligations in transboundary basins like the Hirmand.
کلیدواژهها [English]
- Human Rights
- Right to Health
- International Watercourses
- Hirmand
- Right to Access Water
کتاب ها
- رشیدی، مهناز، امنیت آب در حقوق بینالملل (تهران: مجد، 1399).
- ظاهری، علیرضا، تحلیل محتوای آرا و احکام قضایی و داوری بینالمللی (تهران: خرسندی، 1397).
مقالهها
- اسلامپناه، میثم و همکاران، «نگرشی بر نقش رویههای ویژه حقوق بشری در دسترسی به حق آب آشامیدنی سالم در کشورهای در حال توسعه»، جامعهشناسی سیاسی ایران، شماره 3، (1401).
- اطهری، سیداسداله و همکاران، «بررسی میدانی تأثیر سیاستهای آبی افغانستان بر منطقه سیستان»، مجله پژوهشهای جغرافیای سیاسی، شماره 3، (1399).
- انیسی، محمدصالح و همکاران، «الزامات حقوقی پیشگیری از ناامنی غذایی در پرتو رویکرد ارزیابی اثرات بر سلامت: مطالعه موردی شیوع کووید19»، پژوهش حقوق عمومی، شماره 77، (1402).
- جاوید، احسان و نیاورانی، صابر، «قابلیت اجرای فراسرزمینی تعهدات بینالمللی دولتها در زمینه حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بشر»، پژوهش حقوق عمومی، شماره 53، (1395).
- جاوید، احسان و نیاورانی، صابر، «قلمرو حق بر سلامتی در نظام حقوق بینالملل بشر»، پژوهش حقوق عمومی، شماره 41، (1393).
- رشیدی، مهناز، «نقش قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران در تضمین حق بر آب»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 86، شماره 117، (1401).
- زرنشان، شهرام و میرجعفری، سیدحسین، «جایگاه پوزیتیویسم حقوقی در ارکان ملل متحد»، مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، شماره 4، (1396).
- زمانی، سیدقاسم و غریب آبادی، کاظم، «تحریم به مثابه نقض تعهدات بینالمللی دولتها در زمینه حمایت از حقوق بشر»، فصلنامه حقوق پزشکی، شماره 40، (1396).
- زمانی، سیدقاسم و شاملو، سوده، «نسبیت احکام دیوان بینالملل دادگستری در نظر و عمل»، فصلنامه تحقیقات حقوقی بینالمللی، شماره 16، (1391).
- قاری سیدفاطمی، سیدمحمد، «معاهدات حقوق بشری فضایی متفاوت»، نشریه دفتر خدمات حقوقی ریاست جمهوری اسلامی ایران، شماره 28، (1383).
- عزیزی، ستار، «شناسایی امارت اسلامی افغانستان (طالبان) از منظر حقوق بینالملل»، فصلنامه مطالعات بینالمللی، شماره 70، (1400).
- قریشی، سیده زهرا و همکاران، «تحلیل ماتریس همبست تعاملات آبهای فرامرزی در حوضه آبریز هیرمند»، تحقیقات آب و خاک ایران، شماره 1، (1400).
- محمدی، عقیل و حاجی ملا، هیوا، «تعهد دولتها به اجرای فراسرزمینی حق بشر بر دسترسی به آب سالم و بهداشتی»، مطالعات حقوقی، شماره 1، (1402).
- موسی زاده، رضا و عباس زاده، مرتضی، «ابعاد حقوقی بهرهبرداری از رودخانه مرزی هیرمند توسط ایران و افغانستان»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 93، (1395).
- نصرالهی شهری، نیما و زمانی، سیدقاسم، «بررسی حق بشری دسترسی به آب در پرتو رویه دیوان داوری ایکسید»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، شماره 2، (1399).
- نوبهار، الهام و کبیری رنانی، محبوبه، «بررسی مسأله رودخانه هیرمند: رهیافت نظریه بازیها»، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره 1، (1399).
- وریج کاظمی، مریم، «نقش هیدروپلیتیک هیرمند در بروز بحرانهای قومی در سیستان و بلوچستان»، جغرافیا و روابط انسانی، شماره 2، (1399).
References
Books
- McCaffrey, Stephen C, The Law of International Watercourses, 3rdEdition (London: Oxford Publication, 2020).
- Malcom N, Shaw, International Law, 6th Ed (London: Cambridge University Press, 2008).
- Wehling, Philine, Nile Water Rights an International Law Perspective, (Berlin: Springer, 2020).
Articles
- Ahmad, Nehaluddin, “Human Right to Water Under International Law Regime: an Overview”, Commonwealth Law Bulletin, ol. 46, No. 3, (2020), https://doi.org/10.1080/03050718.2020.1770618.
- Benohr, I., “The Right to Water and Sustainable Consumption in EU Law”, J. Consum Policy, Vol. 46, (2022).
- Besson, Samantha, “Due Diligence and Extraterritorial Human Rights Obligations- Mind the Gap!”, ESIL Reflections, 9, No.1, (2020).
- Borreti, Alberto & Rosa, Lorenzo, “Reassessing the Projections of the World Water Development Report”, NPJ Clean Water, Vol. 2, No. 15, (2019), Doi: https://doi.org/10.1038/s41545-019-0039-9.
- Curry, Elliot, “Water Scarcity and the Recognition of the Human Rights to Safe Freshwater”, Northwestern Journal of International Human Rights, Vol. 9, No. 1, (2010).
- D'Amato, Anthony, “It’s a Bird, It’s a Plane, It’s JUS Cogens”, (2010), Faculty Working Papers, Paper 61, available at: http:// scholarly law.northwestern.edu/facultyworkingpapers/61.
- Fitzmaurice, Malgosia, “Due Diligence in the Use of International Watercourses”, Oxford Online Pubs, (2021(, https:// academic. oup. com/ book/39708/chapter-abstract/ 350385293? Redirected From=fulltext.
- Hall, Ralph p et.al., “The Human Right to Water: The Importance of Domestic and Productive Water Rights”, Scieng Ethics, Vol. 20, (2014), https://doi.org/10.1007/s11948-013-9499-3.
- Hildering, Antoinette, “The Impact of a Human Right to Water on the Sustainable Balance of Water Uses Under the UN Watercourses Convention”, Utrecht Law Review, Vol. 16, No. 2, (2020).
- Kibaroglu, Aysegul, “An Analysis of Turkey's Water Diplomacy and Its Evolving Position Vis-à-vis International Water Law”, Water International, Vol. 40, No. 1, (2015).
Instruments and Cases
- Armed Activities on the Territory of the Congo (Democratic Republic of the Congo V. Uganda), Judgment, ICJ Reports (2005).
- Committee on Economic, Social and Cultural Rights, “Statement on right to Sanitation”, (2010), available at: https://digitallibrary.un.org.
- Corfu Channel Case Judgment of December 15th, 1949, I.C.J Reports (1949).
- Dispute Over the Status and Use of the Waters of the Silala (Chile v. Bolivia), Judgment, ICJ Reports (2022).
- European Court of Human Rights, Case of Loizidou V. Turkey (Preliminary Objections), (1995).
- European Parliament, “Resolution on Access to Water as a Human Right- the External Dimension”, (2022).
- Gabcikovo-Nagymarous Project (Hungary/Slovakia), Judgment, ICJ reports (1997).
- Human Rights Council, “Resolution on Human Rights and Access to Safe Drinking Water and Sanitation”, (2010).
- Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, Advisory Opinion, ICJ Reports (2004).
- Legality of the Threat or Use of Nuclear Weapons, Advisory Opinion, ICJ Reports (1996).
- Lopez Burgos V. Uruguay, Communication no 52/1979, UN Doc CCPR/C/13/D/52/1979, IHRL 2796 (UNHRC 1981), 29th July (1981), United Nations: Human Rights Committee[CCPR].
- Pulp Mills on the River Uruguay (Argentina v. Uruguay), Judgment, ICJ Reports (2010).
- The Afghan-Iranian Water Treaty of (1973), available at: https://www.internationalwaterlaw.org/documents/regionaldocs/1973_Helmand_River_Water_Treaty-Afghanistan-Iran.pdf.
- The United Nations Convention on Non Navigational Uses of International Watercourses, (1997), available at: https:// legal. un. org/ ilc/ texts/instruments/english/conventions/8_3_1997.pdf .
- Trail Smelter Case, April 16th and March 11th, (1941).
- United Nations Conference on Environment & Development, “AGENDA 21”, (1992), available at: sustainabledevelopment.un.org.
- United Nations General Assembly, “Resolution on Recognizing Access to Clean Water, Sanitation as Human Right”, (2010).
- UN Economic and Social Council, General Comment No. 15: The Right to Water (Arts. 11 and 12 of the Covenant), E/C.12/2002/11, op.
- United Nations, “The 2030 Agenda and the Sustainable Development Goals: An Opportunity for Latin, America and the Caribbean”, (2018).
- Water and Sanitations Rights Explained, available at: https:// ohchr. org/en/stories/2014/11/water-and-sanitation-rights-explained.
- 1966 International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights.
)