نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی و اقتصادی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

سبق ارجاع به‌عنوان یک «قاعده» در حقوق دادرسی ایران ساخته رویه قضایی است و سپس به متون قانونی راه یافته است. در دادرسی مدنی این قاعده با همه شهرت و اختلافی که در مورد اجرای آن در میان نویسندگان است، نخستین بار «عنوان» آن تنها در ماده 227 قانون آیین دادرسی مدنی 1379 که در زمان حاکمیت دادگاه عمومی مصداق داشت به‌کار رفته است اما در ماده 89 ق.آ.د.م و 13 قانون حمایت خانواده رسم آن و در ماده 51 قانون دیوان عدالت اداری اسم و «رسم» آن به‌عنوان یک قاعده در تجمیع دعواهای مرتبط به‌کار رفته است. در دادرسی کیفری به جهت متفاوت بودن طبع آن اجرای تجمیع دعواها شیوه متفاوتی یافته است و قاعده سبق ارجاع تنها در مواردی کاربرد دارد. در حقوق دادرسی فرانسه، قاعده سبق ارجاع تنها در مورد امر مطروحه دادرسی مدنی به‌کار رفته است و در مورد امر مرتبط در حقوق دادرسی توسط مقام ارجاع بر مبنای شرایط و اوضاع و احوال به یکی از شعبه‌ها ارجاع داده می‌‌شود که می‌‌توان «قاعده مناسب بودن ارجاع» نامید. به نظر می‌رسد که در آیین به‌کارگیری سبق ارجاع حقوق ایران نسبت به حقوق فرانسه از حیث کارکرد و لحاظ اصل سرعت و اداره خوب جریان دادرسی پیشروتر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Rule of Prior Referral of Cases in Civil, Administrative, and Criminal Procedures in Iran and France

نویسنده [English]

  • Badie Fathi

Assistant Professor, Private and Economic Law Group, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction

The rule of prior referral of cases in Iran is a common principle in procedural law applicable to civil, administrative, and criminal procedures. Grounded in the principles of celerity and good administration of justice, the rule of prior referral of cases states that if there is a connection between cases being heard by two or more separate courts— such that it serves the interests of justice to investigate and adjudicate the case together—the second court must relinquish jurisdiction and refer the case to the first court or branch. If the same dispute is pending before two equally competent courts of the same level, the second court must also relinquish jurisdiction in favor of the other court if one of the parties requests it. Otherwise, the second court may do so ex officio. In French civil and administrative procedures, related cases are not necessarily sent to the primary branch but may be referred to one of the two branches or jurisdictions at the discretion of the decision-making authority. The present study aimed to address several key questions: What is the basis for the prior referral of cases in procedural law? How and when did this concept emerge in Iranian procedural law? What are the differences among civil, administrative, and criminal procedures in this context? Additionally, how does this rule apply when cases fall within a single jurisdiction or across two? The research also explored the differences between Iranian and French law regarding this rule, as well as any exceptions that may apply.

Literature Review

It seems there is no significant research on the rule of prior referral in Iran and France. However, procedural law texts contain discussions on exceptions of lis pendens and connexity. Moreover, in a Persian article titled “The Effect of the Relationship of Actions in Civil Trials”, Hassan-Zadeh (2015) addresses related disputes.

Materials and Methods

The present study used a descriptive–analytical approach and a library research method.

Results and Discussion

The rule of prior referral of cases in Iran’s procedural law was established by judges before being incorporated into legal texts. Iran’s Civil Procedure Code adopted in 2000 refers to the rule of prior referral of cases only in Article 227. There are differing opinions within the legal doctrine. However, Article 89 of the Civil Procedure Code and Article 13 of the 2013 Family Protection Act outline the procedures for joining the cases. Concerning the administrative procedure, Article 51 of the 2011 Law of Administrative Court of Justice (with the amendments introduced in 2023) incorporates the rule of prior referral as a principle for joining related lawsuits. The criminal procedure, due to its distinct nature, takes a different approach to joining cases, with the rule of prior referral applied only in limited circumstances. In the French procedural law of 1975, the rule of prior referral is applied specifically in the exception of lis pendens (Article 100) and the exception of connexity, where the court president refers related cases to one of the branches based on specific circumstances and conditions. This can be referred to as the rule of referral appropriateness. In the French Civil Procedure Code, when there are two related cases in different jurisdictions, the decision made by the jurisdiction that declines to hear the case first is binding on the other jurisdiction. If this decision is appealed, the appellate court may transfer the related cases to any jurisdiction it considers appropriate for joint investigation and adjudication. If the exception of lis pendens arises, the jurisdiction will be selected based on the rule of prior referral of cases. In contrast, Iran’s civil and administrative procedure laws do not mention the transfer of related cases from the initial court to the appellate court. Additionally, the civil and administrative procedure laws do not address the authority of the appellate court to refer related cases without regard to the rule of prior referral. The legal doctrines have differing opinions in this respect. In the criminal procedure, the application of the rule of prior referral of cases has different provisions compared to civil and administrative procedures. Moreover, the rules governing the application of the rule of prior referral also differ significantly in the criminal procedures of Iran and France.

Conclusion

According to the findings, that the application of the rule of prior referral in Iranian law is more effective than the rule of referral appropriateness, particularly when considering the circumstances surrounding the cases and the principles of functionality and speed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Rule of Prior Referral of Cases
  • The Referral Appropriateness
  • The Exception of Lis Pendens
  • The Exception of Connexity
  • کتاب‌ها

    - انصاری، مرتضی، مکاسب، (قم: مؤسسه النشرالاسلامی، 1422 ق).

    - زراعت، عباس،  قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی، چاپ اول، چاپ اول (تهران: انتشارات خط سوم، 1383).

    - شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی پیشرفته، جلد اول (تهران: دراک، 1397).

    - شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی پیشرفته، جلد سوم، چاپ چهل و یکم (تهران: دراک، 1397)،

    - غمامی، مجید و حسن محسنی، اصول آیین دادرسی مدنی فراملی، چاپ نخست (تهران: میزان، 1386).

    - مقصودپور، رسول، دعوای طاری و شرایط اقامه آن، چاپ دوم (تهران: انتشارات مجد، 1391).

    - جعفری‌تبار، حسن، در کنج خلوت: گفتاری در حق داشتن حریم خصوصی، ارج‌نامه دکتر الماسی، چاپ نخست، (تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار، 1391).

    - طهماسبی، جواد، آیین دادرسی کیفری، جلد اول (تهران: انتشارات میزان، 1396).

    - متین‌‌دفتری، احمد، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، جلد دوم، چاپ چهارم (تهران: انتشارات مجد، 1391).

    مقاله‌ها

    - بولانژه، ژان، «اصول حقوقی و حقوق موضوعه»، علیرضا محمدزاده وادقانی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 36، (1376).

    - حسن‌زاده، مهدی، «مهلت اقامه دعوی اضافی»، حقوق اسلامی، شماره 29، (1390).

    - حسن زاده، مهدی، «اثر ارتباط دعاوی در دادرسی مدنی»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره 7، شماره 1، (1394).

    - غمامی، مجید، «دعوای متقابل»، فصلنامه حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، شماره 66، (1383).

    - هرمزی خیرالله هرمزی و بدیع فتحی، «گسترش دامنه صلاحیت ذاتی ناشی از ارتباط دعاوی مدنی؛ مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و فرانسه با تاکید بر رویه قضایی»، دوره 51، شماره 1، (1400).

    - محسنی، حسن، «دعاوی مرتبط و ناکارآمدی مقررات مرتبط»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 77، (1391).

     

     

    References

    Books

    - Association Choisir la vie - Association pour l'objection de conscience à l'avortement, req. n° 211638, Lebon (Paris: RFDA, 2002).

    - Cadiet, Loïc, Connexité, Répertoire de procedure, civile, décembre (Paris: Dalloz, 2016).

    - Chapus R, Vedel Georges et l'actualité d'une “notion fonctionnelle”: l'intérêt d'une bonne administration de la justice (Paris: RD publ, 2003).

    - Douchy-Oudot, Demande reconventionnelle, Répertoire de procédure civile, septembre (Paris: Dalloz, 2017).

    - Douchy-Oudot, Répertoire de procédure civile, Demande reconventionnelle, septembre (Paris: Dalloz, 2017).

    - Favret, Jean-Marc, La bonne administration de la justice» administrative (Paris: RFDA, 2004).

    - J. Robert, La bonne administration de la justice (Paris: AJDA, 1995).

    - Jean-Marc Favret, Conseiller au Tribunal administratif de Nancy; Chargé deconférences à la Faculté de Bayonne, La bonne administration de la justice administrative (Paris: RFDA, 2004).

    - Laval, Nathalie, Actualité de la Cour de cassation, La bonne administration de la justice, Petites affiches août (1999).

    - Meynaud Ariane, Doctorante contractuelle à l'Université Panthéon-Assas (Paris II), La bonne administration de la justice et le juge administratif (Paris: RFDA, 2013).

    - Magendie (J.-C.), Célérité et qualité de la justice. La gestion du temps dans le procès. Rapport remis au Garde des sceaux, La documentation française, (2004).

    - Motulsky (Henri), Droit processuel, les cours de droit, Textes recueillis et mis en corrélation avec la loi relative à la réforme de la procédure civile, les décrets instituant de nouvelles dispositions destinées à s'intégrer dans le nouveau Code de procédure civile, Éditions Montchrestien (Paris: Cours publié: 1973).

    - Nasri Antoine Diab, La procédure civile libanaise à l'épreuve des droits fondamentaux Paru, Bruylant, Bruxelles (Bruxelles: Delta Paris: LGDJ, 2005).

    - Normand,Jacque, “Le traitement de l’urgence : exception ou principe ? “, in Cadiet (L.) et Richet (L.) dir., Réforme de la justice, réforme de l’État (Paris: PUF, 2003).

    - R. Chapus, Georges Vedel et l'actualité d'une notion fonctionnelle: l'intérêt d'une bonne administration de la justice (Paris: RD publ, 2003).

    - Rey, Alian, dir., Le grand Robert de la langue française, 2e éd., (Paris: Le Robert, 1985) Tome II.

    - Serge Guinchard et al., Droit processuel: Droits fondamentaux du process, 9 ed (Paris: Dalloz, 2017).

    - Serge Guinchard, [ET AL.], Droit processuel: Droits fondamentaux du procès (Paris: Dalloz, 2017).

    - Soraya Amrani-Mekki, Le Principe De Célérité, Revue française d'administration publique, Éditeur (Paris: Institut national du service public, 2008)

    - Stephanic Damarey, chambres regionals et territoriales des compres, juillet (Paris: Dalloz, 2015).

    Article

    • Gonod, Pascale, “Introduction à la notion de bonne administration de la justice en droit public”, Revue annuelle des avocats au Conseil d'État et à la Cour de cassation, et cass, (2013).