نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد جلالی ¹
• رضوان ضیائی ²

¹ استادیار دانشگاه شهید بهشتی

² دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

تجربه امروز بشر نشان داده که قدرت، چنانچه تحت نظارت و کنترل نباشد و خود را در برابر مردم پاسخگو نداند، لاجرم به فساد کشیده خواهد شد. لذا نظارت بر دستگاه های حکومتی حتی دریک نظام مردم سالار، یک نیاز ضروری است که درچارچوب قانون باید اِعمال شود. این امر در درجه نخست بر عهده دستگاه قضایی می باشد، اما پیچیدگی حاکم بر محاکم قضایی و اطاله دادرسی ها در راهروهای پُر پیچ و خم آن موجب گردید که برخی کشورها اقدام به تشکیل سازمانهایی نمایندکه بتوانند به شیوه غیرقضایی و درکوتاهترین زمان به شکایات مردم رسیدگی کنند. این سازمانها تحت عنوان آمبودزمان نام گرفتند. امروزه آمبودزمان با تدارک آسان بررسی فراقضایی شکایت های شهروندان علیه مقامات و دستگاههای اجرایی، به عنوان یک قسمت غیر قابل انکار از روشهای حمایت از حقوق شهروندان تلقی می شود، به گونه ای که می توان ادعا کرد انتظار تحقق یک نظام مردم سالار و توسعه یافته بدون داشتن آمبودزمانی کارآمد و مستقل، دور از ذهن خواهد بود. بر این اساس، آمبودزمانها می توانند از رهگذر کارویژه ها و قابلیت هایی که برای آنها متصور است، در نهادینه کردن مردم سالاری و تحکیم اصول آن نقشی تعیین کننده ایفا نمایند.این مقاله در تلاش است در رویکردی مسئله محور و با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن تبیین رابطه آمبودزمان و مردم سالاری به واکاوی این مسئله بپردازد که آمبودزمان ، تحت چه شرایطی و با چه ابزارهایی می تواند به گسترش مردم سالاری بپردازد.

کلیدواژه‌ها

• آمبودزمان
• مردمسالاری
• نظارت غیرقضایی
• مبارزه با فساد
• حفظ حقوق شهروندی

عنوان مقاله [English]

The Role of Ombudsmen in Developement and Progression of Democracy

نویسندگان [English]

• Mohammad Jalali ¹
• Rezvan Ziaei ²

¹

²

چکیده [English]

In every society, power is deemed as an essential element for securing and
maintaining sovereign governments worldwide; however, human history shows
where it is not laid under control and supervision, in the absence of unaccountability
to members of society, there is a likelihood of its inclination towards abuse of power
and corruption. Meanwhile, even so the government structure may well be assumed
as democratic, maintaining constant supervision over its various constituent
elements and divisions is a prime objective destined, within a legal framework, to be
achieved and that it requires efficient supervisory vehicles in place as to carry out
duties of such grave importance. Notwithstanding that, it is a duty assumed
primarily on judicial bodies to fulfill, prevalent complexity and bureaucracy in mazy
aisles of courts coupled with lengthy proceedings therein, compelled some states
establish organizations delegated to deal with complaints brought by people through
non-judicial fast and brief process. These organizations were termed “Ombudsman”
or non-judicial supervisory institutions.
Nowadays, Ombudsman-providing the public with convenient non-judicial
mechanism, through which their complaints against government are heard - is
considered as an indication of political development and an inalienable part of
effectively protecting basic rights of citizens living in democratic societies, to such
extend that one may argue that the notion of a democratic and developed nation may
not realize without independent and efficient Ombudsman in place. Indeed, by
striking a balance between the interests of the people and the government to which
they are nationals, Ombudsman function as powerful mean laying down the
necessary foundation for realization of a favorable democracy. Accordingly, given
their superb functionality and potentials, Ombudsmen may well serve the vital
purpose of developing and institutionalizing a democracy by reinforcing its
fundamental principles and satisfactory addressing of citizens grievances or petitions
which may arise as a result of government wrongdoing.
Adopting a question-oriented approach and through a descriptive-analytic method, this
paper attempts to examine the relationship between democracy and Ombudsman as a
non-judicial supervisory establishment; and respond to the questions of how and by
what means may it globally contribute to development of democracy.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ombudsman
• Democracy
• Non-judicial Supervision and Control