نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی

2 استادیار‌ حقوق‌ بین الملل‌ دانشگاه‌ آزاد‌ اسلامی ،‌واحد‌ تهران‌ مرکز‌ (نویسنده‌مسئول)

چکیده

چکیده
در بررسی برجام از منظر بین­المللی، طرح این پرسش که آیا برجام معاهده است یا موافقتنامه‌ای سیاسی، سوالی غیر دقیق و گمراه‌کننده است. چرا که چنین رویکردی بازخورد نگاه طبقه­بندی محور نظام­های داخلی به موافقتنامه­های بین­المللی است. لذا آغاز بررسی مقاله حاضر، چگونگی و نحوه­ تنظیم متغیرهای یک توافق بین­المللی برای حصول آثار و نتایج مدنظر مذاکره­کنندگان آن است. به دلیل استفاده­ تنظیم­کنندگان برجام از مجموعه­ای از متغیرهای مدل­سازی­شده­ ویژه، این توافق در شأن بین­المللی خود از حیث شکل، اجرا، مکانیسم حل و فصل و شروط خروج، به مراتب اجرائی­تر و قوی­تر از یک معاهده تنظیم شده است و از حیث محتوا نیز، از سازمانی جهت اجرای بلندمدت تعهدات خود برخوردار است و اگرچه در حال حاضر درخصوص قابلیت رسیدگی قضایی برجام نمی­توان اظهار نظر قطعی به عمل آورد، با این وجود رویه­ قضایی بین­المللی مؤید وجود قابلیت قضایی برجام است. لذا بنظر می­رسد مدل انعقاد موافقتنامه­های بین­المللی از جمله برجام در حال تحول از مدل­های قدیمی به سمت اشکال جدیدتری هستند که تمرکز و ثقل آنها بر جنبه­های اجرائی و کارآمدی آنها است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The New Generation of International Agreements: JCPOA

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Nazif 1
  • Alireza Zaheri 2

1 lecturer

2

چکیده [English]

The analysis of JCPOA from an international point of view suggests that it would remain an imprecise as well as a misleading question whether JCPOA is considered to be a political agreement or a treaty. This question is generally posed because it applies a domestic approach on international agreements. Thus, in this article, a study was made on the way the variables of an international agreement were drawn upon so that they could yield the desired results intended by the negotiators. Since a set of specifically modeled elements were applied in JCPOA by the involved parties, it functions far more efficiently in terms of format, implementation, and dispute settlement mechanism, rather than a treaty in an international arena. In view of the content, the agreement draws on a system in order to execute its long-term commitments and though it is not known yet whether JCPOA is admissible or not, over judicial system, the current procedures have the potentials to do so. As such, it appears that JCPOA proves itself as one of the examples of the international agreements transforming from the classical approaches into modern ones which put more emphasis on their efficacy and enforcement mechanism.
 


کلیدواژه‌ها [English]

  • "JCPOA"
  • "International Agreements"
  • "Treaty"
  • "Agreements variables"
  • "Dispute settlement mechanism"
الف- فارسی
کتاب‌ها
- فتاحی زفر قندی، علی، (1394)، بررسی ابعاد حقوقی برجام در نظام جمهوری اسلامی ایران، گزارش پژوهشی، پژوهشکده شورای نگهبان، گزارش شماره مسلسل 13940122 مورخ 10/6/1394.
- کاتوزیان، ناصر، (1382)، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، چاپ سی و سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
 
اسناد
- نشست شورای راهبردی روابط خارجی وزارت امور خارجه با حقوق­دانان، مورخ  13/5/1394 (آرشیو تصویری).
- قنبری جهرمی، محمد جعفر، (1394)، «برجام معاهده نیست و نیاز به تصویب مجلس ندارد»، مصاحبه، هفته نامه صدا، 31/5/1394، قابل بازیابی از:
.http://www.cila.ir/portal/home/?event/2158/142500/133399
- قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، مصوب 23/7/1394، مجلس شورای اسلامی.
 
ب- انگلیسی
Books
- Aust, Anthony, (2007), Modern Treaty Law and Practice, Second Eddition, Cambridge University Press.
 
- Dunoff Jeffrey L. & Pollack Mark A, (2013), Interdisciplinary Perspectives on International Law and International Relations, the State of Art, Cambridge University Press.
 
- Joyner Daniel H., (2016), Iran's Nuclear Program and International Law, Oxford University Press.
 
- Guzman, Andrew T, (2008), How International Law Works: A Rational Choice Theory, Oxford University Press.
 
- Klabbers, Jan, (1998), The Concept of Treaty in International Law, Netherland, Kluwer Law International.
-  Stoll, Peter-Tobias, (2003), “Compliance: Multilateral Achievements and Predominant Powers”, in: United States Hegemony and the Foundations of International Law, Byers, Michael and Nolte, Georg, Cambridge University Press.
 
- Thompson, Alexander, (2013), “Coercive Enforcement of International Law” in: Dunoff, Jeffrey L. and Pollack, Mark A. (2013), Interdisciplinary Perspectives on International Law and International Relations, The State of Art, Cambridge University Press.
 
Articles
- Ackerman, Bruce & Golove, David. (2015), “Can the Next President Repudiate Obama's Iran Agreement?” Sep 10, 2015 available at: http://www.theatlantic.com/politics/archive/2015/09/can-the-next-president-repudiate-obamas-iran-agreement/404587/ seen: 5 Oct. 2016.
 
- Bodansky, Daniel, (2015), “Legally Binding Versus Non-Legally Binding Instruments”, Environmental Law and Management, Vol. 27.
 
- Boockmann, Bernhard and Thurner, Paul W. (2002), “Flexible Provisions in Multilateral Environmental Treaties”, Center for European Research, available at: ftp://ftp.zew.de/pub/zew-docs/dp/dp0244.pdf, seen: 7 Oct. 2016.
 
- Dalton, Robert E, (1994), “International Documents of a Non-Legally Binding Character", U.S State Department, Memorandum, March 18, 1994, available at: http:// www. state. govdocuments/ organization/ 65728.pdf, seen: 5 Oct. 2016.
 
- Garcia, Michael John, (2015), “International Law and Agreements: Their Effects on U.S Law”, Feb 18th, 2015, available at: https://fas.org/sgp/ crs/.../ RL32528.pdf, seen: 10 Oct. 2016.
 
- Goldsmith, Jack, (2016), “The Contributions of the Obama Administration to the Practice and Theory of International Law”, Harvard International Law Journal, Spring, Vol. 57, No. 2.
 
- Gruenberg, Justin S, (2009), “An Analysis of United Nations Security Council Resolutions: Are All Countries Treated Equally?”, Case Western Reserve Journal of International Law, Vol. 41.
 
- Helfer, Laurence R, (2013), “Flexibility in International Agreements” in: Interdisciplinary Perspectives on International Law and International Relations, The State of Art, Dunoff, Jeffrey L. and Pollack, Mark A., Cambridge University Press.
 
- Hollis, Duncan B. & Newcomer, Joshua J, (2009), “Political Commitments and the Constitution”, Virginia journal of International Law, Vol. 49, No. 3.
 
- Joyner, Daniel, (2015), “The Joint Comprehensive Plan of Action Regarding Iran's Nuclear Program”, July 15, 2015 available at: http://opiniojuris.org/ 2015/07/15/guest-post-the-joint-comprehensive-plan-of-action-regarding-irans-nuclear-program/ seen: 5 Oct. 2016.
 
-  Kirpichevesky, Yevgeni and Lipscy, Phillip Y., (2014), “The Dark Side of Democratic Advantage: International Crises and Secret Agreements, Jun 15, 2014 available at: Stanford edu/~ plipscy/ papersecretagreements.pdf.
 
- Mardani, Nader & Hooshmand, Mohammad Mehdi, (2016), “JCPOA; A Dialectical Paradigm of Treaty and Other International Instruments”, Journal of Politics and Law, Vol. 9, No.3.
 
 
Caces and Documents
- Aegean Sea Continental Shelf, Judgment, I. C. J., Reports 1978.
 
- Customs Regime between Austria and Germany, Advisory Opinion, PCIJ, 1931, Series A/B, No.41.
 
- Guidance on Non-Binding Documents; available at: http://www.state.gov/s/l/ treaty/guidance/.
 
- Joint Comprehensive Plane of Action, available at: https://www.state.gov/documents/organization/245317.pdf.
 
- Maritime Delimitation and Territorial Questions, Qatar v. Bahrain, ICJ Reports, 1994.
 
- South West Africa, Preliminary Objection, ICJ Reports, 1962.
 
- Maritime Delimitation in the Indian Ocean, Somalia v.  Kenya, Prelimenary Objections, ICJ Reports, 2017.  
 
- 1978 Bonn Declaration, available at: http://www.library.utoronto.ca/g7/ summit/1978bonn/communique.html.
 
- 1972 China-Japan Communique (Joint statement): available at: http://www.mofa.go.jp/region/ asia-paci/china/joint72.html.