نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا نجفی ¹
• علی اکبر گرجی ازندریانی ²
• علی تقی زاده ³

¹ دانشگاه بهشتی

² دانشیار دانشکده حقوق شهید بهشتی

³ دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

نقش و جایگاه والای تفسیر قضایی در نظام حقوقی بر کسی پوشیده نیست. هدف از این پژوهش، یافتن رویکرد تفسیری است که دیوان عالی کشور در جایگاه نظارتی- حمایتی دادرسان در فرآیند تفسیر ارائه می­دهد. اما سوال این است که رویکرد و روش تفسیری دیوان عالی منتج به احقاق حق شده یا صرفا به فصل خصومت بسنده کرده است؟ باتوجه به اهمیت وحدت تفسیر و جایگاه رویه قضایی دیوان عالی کشور در نظام قضایی، به نظر می­رسد دیوان عالی هنوز نتوانسته است به خوبی بین گرانیگاه تفسیر و حمایت از حق­ها و آزادی­ها به ایفای نقش بپردازد. اما بررسی رویه قضایی دیوان عالی کشور در بخش حقوقی نشان می­دهد که شکل­گرایی حقوقی و اتکای صرف به متن‌گرایی و تفسیر لفظی رویکرد کاملا مسلط و همیشه غالب دیوان نبوده و تفسیر پویا با توجه به شرایط پرونده در برخی موارد توسط دیوان عالی مورد توجه است. نکته قابل توجه این که هرگاه دیوان عالی دست به تفسیرهای پویا و هدف­گرایی زده است بیشتر منتج به احقاق حق شده است.

کلیدواژه‌ها

• دیوان عالی کشور
• تفسیرقضایی
• حقوق و آزادیها
• آرای حقوقی
• فرمالیسم حقوقی

عنوان مقاله [English]

Interpretative Approach of the Supreme Court in Protecting Rights and Freedoms in Light of Its Case Laws

نویسندگان [English]

• Reza Najafi ¹
• Aliakbar Gorji ²
• Ali Taghizadeh ³

¹ Beheshty university

² Beheshti university

³ Allameh Tabatabaei University

چکیده [English]

The high role of the judicial interpretation in the legal system is not overlooked. This research attempts to find the approach of interpretation that Supreme Court obtains in the role and supervisory position of judiciary in interpretation procedure. Yet the problem is how the approach and the interpretative method of the Supreme Court can lead to adjudication or hostility. According to the importance of the unity of interpretation and position of the precedent of the Supreme Court in judicial system, it seems that the Supreme Court has not been effective in interpretation and protecting rights and freedoms. The precedent of the Supreme Court shows that legal formalism and reliance on textualism and literal interpretation of the approach have not been completely dominant and prevalent by the Court and dynamic interpretation in some cases in line with the conditions of cases has been regarded by the Supreme Court. It is important to note that whenever the Court made use of such dynamic and purposeful interpretations, the results lead to adjudication.

کلیدواژه‌ها [English]

• Supreme Court
• judicial interpretation
• rights and freedoms
• legal judgment
• legal formalism