نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری، تهران، ایران

چکیده

هرچند کارکرد سنتی حقوق بنیادین، صیانت از فرد در رابطه عمودی دولت و شهروندان در حوزه حقوق عمومی است، توسعه روز افزون حقوق بنیادین موجب شکل گیری گرایشی شده است که تاثیرگذاری و گاهی حاکمیت حقوق بنیادین بر حقوق خصوصی را دنبال می کند. تنقیح نظریه اعمال حقوق بنیادین در حقوق خصوصی، مستلزم پاسخگویی سلسله مراتبی به سه پرسش در خصوص امکان یا امتناع اعمال حقوق بنیادین در حقوق خصوصی، میزان نفوذ حقوق بنیادین، و شیوه اعمال این حقوق در حقوق خصوصی است. توجه افراطی حقوق دانان به «روش» و غفلت محض آنان از «رویکرد»، منجر به نتیجه گیری های ناصواب و پیشنهاد های قابل انتقاد برای نظام حقوقی ایران شده است. در این مقاله مفهوم رویکرد در کنار روش، مطرح و به این موضوع تصریح می شود که آنچه در خصوص اعمال حقوق بنیادین در حقوق خصوصی اهمیت دارد، نه روش اعمال که رویکرد منتخب است. به دلیل امکان اثرگذاری حقوق بنیادین در حقوق خصوصی و در عین حال، فقدان نظارت قضائی بر قوانین، رویکرد همگرایی برای حقوق ایران مناسب است و در نتیجه، کاربرد روش های اعمال مستقیم و اعمال غیر مستقیم ضعیف، ممکن و استفاده از روش اعمال غیر مستقیم قوی، ممتنع به نظر می رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Need to Distinct the “Approach” from the “Method” in the Theory of Applying Fundamental Rights in Private Law

نویسندگان [English]

  • abbas Mirshekari 1
  • Amir Zare 2

1 Assistant Professor, Department of Private and Islamic Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

2 M.A Student of Private Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran

چکیده [English]

The attributability of actions to states within the context of investment treaty disputes and to focus on the roles played by international and domestic laws in such attributions have caught the attention of jurists in recent years. The ILC Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, and particularly, article 3 points to the main outcome of this debate, where it does not consider domestic law irrelevant in internationally wrongful acts and stipulates that the issue is subject to international law and it will take into account the relevance of domestic law. Thus, although the characterization of an act of a State as internationally wrongful is an independent function of international law and such characterization is not affected by the characterization of the same act as lawful by domestic law, it does not mean that domestic law is irrelevant to such description; on the contrary, it may be related in various ways. The present article attempts to examine the challenging junction of domestic and international law with regard to the attributability of actions taken within the framework of investment treaties, specifically by state-owned and para-statal entities that exercise elements of state authority.

کلیدواژه‌ها [English]

  • “Fundamental rights”
  • “Private law”
  • “Constitutionalization of private law”
  • “General clauses”
  • “Legal system of Iran”
کتاب‌ها
- امامی، حسن، حقوق مدنی، جلد چهارم، چاپ 23 (تهران: اسلامیه، 1393).
- جعفری تبار، حسن، دیو در شیشه (تهران: نگاه معاصر، 1396).
- شریعت پناهی، ابوالفضل، حقوق اساسی و نهاد های سیاسی، چاپ 13 (تهران: میزان، 1393).
- شیروی، عبدالحسین، حقوق تطبیقی، چاپ 14 (تهران: سمت، 1394).
- شهیدی، مهدی، «رابطه انسان با حقوق کلی مدنی و حق کلی اجرای حقوق»، در: مجموعه مقالات حقوقی، چاپ 3 (تهران: مجد، 1391).
- صفایی، حسین، اشخاص و اموال، چاپ 20 (تهران: میزان، 1394).
- قاری سیدفاطمی، سیدمحمد، حقوق بشر در جهان معاصر، جلد اول، چاپ 3 (تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1390).
- کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق، جلدهای دوم و سوم، چاپ 5 (تهران: شرکت سهامی انتشار، 1393).
- کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق، چاپ 87 (تهران: شرکت سهامی انتشار، 1392).
- کیوان فر، شهرام، مبانی فلسفی تفسیر قانون، چاپ 2 (تهران: شرکت سهامی انتشار، 1395).
- موحد، محمدعلی، در هوای حق و عدالت، چاپ 5 (تهران: کارنامه، 1396).
- میرشکاری، عباس، حقوق شخصیت و حقوق مسئولیت مدنی در اروپا (تهران: شرکت سهامی انتشار، 1396).
مقاله‌ها
- اسدی، عباس، پارساپور، محمدباقر و بادینی، حسن، «حمایت از طرف ضعیف قرارداد از طریق حقوق اساسی»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال ششم، شماره 23، (1397).
- اسدی، عباس و همکاران، «نظریه تاثیر حقوق اساسی در حقوق قراردادها و جایگاه آن در حقوق ایران»، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره 21، شماره 2، (1396).
- ایمانیان، فریبرز، شمس، عبدالله و تفرشی، محمدعیسی، «تفسیر حقوق مدنی در قانون مدنی»، نشریه مدرس علوم انسانی، دوره 7، شماره 1، (1382).
- حاجی‌پور، مرتضی، «بررسی تطبیقی اعمال حقوق بنیادین بشری در روابط خصوصی»، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 9، شماره 2، (1397).
- شهبازی، حشمت اله، تقی‌زاده، ابراهیم و شهبازی‌نیا، مرتضی، «حقوق بشر در حقوق خصوصی»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال پنجم، شماره 19، (1396).
- طهماسبی، علی، «فزون‌خواهی حق‌های اساسی: درآمدی بر اساسی‌سازی حقوق خصوصی»، فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره 16، شماره 3، (1391).
- گرجی ازندریانی، علی اکبر، «مبنا و مفهوم حقوق بنیادین»، نشریه حقوق اساسی، سال دوم، شماره 2، (1383).
- محمدزاده، مسلم، «تن آدمی شریف است به جان آدمیت؟! پرتوهایی از کرامت انسانی در حقوق خصوصی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 45، شماره 2، (1394).
- مولائی، یوسف، حاجی‌پور، مرتضی، «اساسی‌سازی حقوق خصوصی»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره 20، شماره 61، (1397).
References
Books
- Barkhuysen, Tom, D Lindenbergh, Siewert, Constitutionalisation of Private Law (Netherlands: Martinus Nijhoff, 2006).
- Bungenberg, Marc, Herrmann, Christoph, Krajewski, Markus, Terhechte, Jörg Philipp, European Yearbook of International Economic Law 2016 (New York: Springer, 2016) at 427.
- Faure, Michael, Der Walt, Andre Van, Globalization and Private Law: The Way Forward (Northampton: Edward Elgar Pub, 2007).
- Nuno Ferreira, Nuno, Fundamental Rights and Private Law in Europe: The Case Case of tort Tort Law Law and Children (London: Routledge, 2011).
- Ignatieff, Michael Ignatieff, American Exceptionalism and Human Rights (New Jersey: Princeton University Press, 2005).
- Mak, Chantal Mak, Fundamental Rights in European Contract Law (Netherlands: Kluwer Law International, 2008).
- Micklitz, Hans, The Constitutionalization of European Private Law, First Ed (New York: Oxford University Press, 2014).
- O Cherednychenko, Olha O Cherednychenko, (A), Fundamental Rights, Contract Law and the Protection of the Weaker Party (Munich: Sellier European Law Publishers, 2007)
- Trstenjak, Verica Trstenjak, Weingerl, Petra Weingerl, The Influence of Human Rights and Basic Rights in Private Law (New York: Springer, 2016).
Articles        
- Cherednychenko, Olha, “The Constitutionalization of Contract Law: Something New under the Sun?”, Electronic Journal of Comparative Law, Vol. 8, Iss. 1, (2004).
- Yutaka Arai-Yokoi, Yutaka, “Grading Scale of Degradation: Identifying the Threshold of Degrading Treatment or Punishment under Article 3 ECHR”, Netherlands Quarterly of Human Rights, Vol. 21, No. 3, (2003).
- Collins, Hugh, “Private Law, Fundamental Rights, and the Rule of Law”, West Virginia Law Review, Vol. 121, Iss.1 (2018).
- Aurelia Colombi Ciacchi, Aurelia, “The Constitutionalization of European Contract Law: Judicial Convergence and Social Justice”, European Review of Contract Law, Vol. 2, No. 2, (2006).
- Frantziou, Eleni Frantziou, “The Horizontal Effect of the Charter of Fundamental Rights of the EU: Rediscovering the Reasons for Horizontality”, European Law Journal, Vol. 21, No. 5, (2015).
- Stephen Gardbaum, Stephen, “The Horizontal Effect of Constitutional Rights”, Michigan Law Review, Volume 102, Iss. 3, (2003).
- Savitri Goonesekere, Savitri, “Human Rights as a Foundation for Family Law Reform”, The International Journal of Children's Rights, Vol. 8, Iss.2, (2000).
- Hesselink, Martijn Hesselink, “The Horizontal Effect of Social Rights in European Contract Law”, Europa e diritto privato, No. 1, (2003).
- Leczykiewicz, Dorota Leczykiewicz, “Horizontal Application of the Charter of Fundamental Rights”, European Law Review, Vol. 38, No.4, (2013).
- Miller, Jonathan Miller, “The Influence of Human Rights and Basic Rights in Private Law in the United States”, The American Journal of Comparative Law, Vol. 62, Iss.1, (2014).
- O Cherednychenko, OlhaOlha Cherednychenko, (B), “Fundamental Rights and Private Law: A Relationship of Subordination or Complementarity?”, Utrecht Law Review, Vol. 3, Iss.2, (2007).
- Ondřejek, Pavel Ondřejek, “A Structural Approach to the Effects of Fundamental Rights on Legal Transactions in Private Law”, European Constitutional Law Review, Vol. 13, Iss. 2, (2017).
 
- Phillipson, Gavin Phillipson, Williams, Alexander Williams, “Horizontal Effect and the Constitutional Constraint”, Modern Law Review, Vol. 74, No. 6, (2011).
- Starck, Christian Starck, “State duties of protection and fundamental rights”, Potchefstroom Electronic Law Journal, Vol. 3, No. 1, (2000).
Internet Documents
- Almeida Ribeiro, Gonçalo de, “Direct and Indirect Effects of Fundamental Rights”, 14 May 2013, WZB Berlin Social Science Center, Available at: https://www.wzb.eu/en/node/22653, (Last Visited on: 26/08/2019).