نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جعفر شفیعی ¹
• علی اکبر گرجی ازندریانی ²

¹ دانشگاه فردوسی

² دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در این پژوهش سعی می شود با روش توصیفی- تحلیلی انواع آمبودزمان­های اصیل در سطح ملی مورد مطالعه قرار گیرد و آن­گاه به بررسی نهادهای دیگری پرداخته شود که ذیل عنوان کلی «شبه­آمبودزمان» یا «آمبودزمان­مانندها» طبقه­بندی می­شوند. تنوع و گستردگی این نهاد در اقصی نقاط جهان به این دلیل است که ایده آمبودزمان در برخورد و تعامل با فرهنگ­های مختلف دچار فراز و نشیب­های بسیاری شده است و به دلیل انعطاف­پذیری بسیار، خود را با اقتضائات هر جامعه منطبق کرده و اشکالی متفاوت و گاهی متناقض یافته است. نوشتار پیش‌رو، با هدف نیل به یک مفهوم صحیح و منقح از ایده آمبودزمان و پس از مطالعه و بررسی انواع نهادهای آمبودزمانی به این نتیجه می‌رسد؛ صرفا تأسیسی را می­توان ذیل عنوان آمبودزمان اصیل دسته‌بندی کرد که از پشتوانه قانونی بویژه قانون اساسی برخوردار باشد و مقامات آن با اکثریت­های خاص پارلمانی نصب و عزل شوند و به پارلمان یا رئیس جمهور و یا مردم پاسخگو باشند. به بیان بهتر، آمبودزمان­های کلاسیک و ترکیبی را می­توان در زمره آمبودزمان­های اصیل به شمار آورد.

کلیدواژه‌ها

• "انواع آمبودزمان"
• "آمبودزمان کلاسیک"
• "آمبودزمان ترکیبی"
• "شبه آمبودزمان"
• "آمبودزمان اصیل"

عنوان مقاله [English]

Ombudsman Institution Typology: An Approach to the Recognition of Genuine Ombudsman

چکیده [English]

In this article, we attempt to study a variety of genuine ombudsman institutions at the national level and the institutions which are classified under the general title "quasi-ombudsman" or "ombudsman-like". The reason behind the diversity and complexity of these institutions around the world lies at this point that the idea of ​​ombudsman in dealing and interacting with different cultures has been faced with many ups and downs and because of its great flexibility, it has adapted itself with the requirements of every society and has taken different yet sometimes contradictory forms. To reach our goal, that is, to achieve a correct and expurgated concept of the notion of ombudsman and after studying different types of ombudsman institutions, the article concludes that the independent Ombudsman institutions which are supported by the Constitution or law and their officials appointed or removed by specific majorities are the Genuine Ombudsman Institutions. In other words, Classical and Hybrid Ombudsman Institutions could be regarded as Genuine Institutions.

کلیدواژه‌ها [English]

• "Types of Ombudsman"
• "Classical Ombudsman"
• "Hybrid Ombudsman"
• "Quasi-Ombudsmen"
• "Genuine Ombudsman "