مفهوم و قلمرو اصل بهره‌برداری معقول و منصفانه از منابع آبی مشترک از منظر حقوق بین‌الملل

سید قاسم زمانی؛ پویا برلیان

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 9-44

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.59799.2597

چکیده
  یکی از اصول مهم حقوق بین ­الملل آب، اصل "بهره ­برداری معقول و منصفانه " بوده که به موجب آن هر دولتی که در حریم رودخانه واقع است مشمول سهمی معقول و منصفانه در استفاده سودمند از منابع آبی مشترک می‌باشد. در نتیجه تخصیص و تسهیم حقوق و اختیارات دولت­ های ذی­نفع در بهره­برداری از منابع آبی مشترک بر مبنای مفهوم چند وجهی و پیچیده انصاف ...  بیشتر

استناد به استثنای امنیت ملی در نظام معاهدات بین‌المللی

عباسعلی کدخدایی؛ سید رضا جلیلی

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 45-78

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.58257.2553

چکیده
  دولت­ هایی که امنیت ملی آنها مورد تهدید واقع می ­شود، در مواقعی با توسل به حفظ امنیت ملی خود مقررات بین‌المللی را نقض می­کنند. بنابراین نظام معاهدات، امنیت ملی را مورد توجه قرار داد. با بررسی مقررات وارده در نظام معاهدات راجع به استناد به امنیت ملی، قاعده بودن توسل به امنیت­ملی استنتاج نشد ولی با تحلیل موارد استثنای امنیت ملی ...  بیشتر

شباهت اساسی در نقض کپی‌رایت با تأکید بر رویه قضایی آمریکا

مهدی زاهدی؛ شیرین شریف‌زاده

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 79-116

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.59384.2581

چکیده
  نظام‌های حقوقی رویکردهای مختلفی در رسیدگی به دعوای نقض کپی‌رایت اتخاذ کرده‌اند لیکن هدف غاییِ تمامی آن‌ها جلوگیری از تصاحب عمدی و ناروای حقوق خالقان آثار است. هنگامی که حقوق پدیدآورنده همچون حق تکثیر نقض ‌گردد یا اثر ثانویه، کپی لفظ به لفظ اثر اولیه ‌باشد اثبات نقض آسان است لیکن وقتی خواهان ادعا نماید خوانده اثر او را نه به صورت ...  بیشتر

نسبت نافرمانی مدنی و حاکمیت قانون در حکومت‌ دینی

محمد جواد جاوید؛ نصیراله حسنلو

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 117-148

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.59931.2603

چکیده
  «نافرمانی مدنی» به مثابه رویه‏ای از اعتراض در صحنه فعالیت‏های سیاسی- اجتماعی، عبارت است از عمل نقضِ عمدی قانونی معتبر جهت اعتراض اخلاقی علیه دولت. توجیه این ایده سیاسی- اجتماعی به موازات بروز جنبش‏ های اعتراضی گسترده علیه دولت­ ها در جهان غرب، شاهد فراز و فرودهایی بوده است. از دغدغه‏ های فکری پذیرش این اندیشه در حکومت ...  بیشتر

ماهیت حقوقی لیسانس اجباری در حقوق اختراعات: تنظیم گری یا سلب مالکیت؟

میرقاسم جعفرزاده؛ سروش فلاحتی

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 149-181

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.58957.2574

چکیده
  سلب مالکیت از سرمایه خارجی تحقیقات گسترده‌ای را به خود اختصاص داده است. با این حال، بررسی حقوقی شیوه‌های گوناگون سلب مالکیت از اموال فکری سرمایه‌گذاران خارجی کمتر مورد توجه نویسندگان قرار گرفته است. با توجه به اینکه اعطای لیسانس اجباری در ارتباط با حقوق اختراعات سرمایه‌گذاران خارجی یکی از مهمترین اقدامات در این زمینه است، این ...  بیشتر

حقوق عمومی
قانون اساسی پویا: تاریخچه و رویکردها

فایقه چلبی؛ سید حسین ملکوتی هشتجین؛ محمد رضا مجتهدی؛ آیت مولائی

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 183-216

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.59956.2605

چکیده
  قانون اساسی می‌بایست سمبل پویایی و انعطاف‌پذیری در مواجهه با چالش‌های نوپدید اجتماعی باشد. در اغلب قوانین اساسی دنیا امکان اصلاح قانون اساسی از طریق بازنگری رسمی پیش‌بینی شده است. با این وجود دشواری فرآیند اصلاحات رسمی، دموکراسی‌های مشروطه‌گرا را به این رویکرد رهنمون شده است که بازنگری قانون اساسی به طریق رسمی نمی‌تواند تنها ...  بیشتر

سازکارها و چالش های کاربست آمایش سرزمین در تنظیم استقرار صنایع در حقوق محیط زیست ایران

میثم لطفی؛ مسعود فریادی؛ فرهنگ فقیه لاریجانی

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 217-251

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.61313.2626

چکیده
  استقرار نامتناسب واحد­های صنعتی با ویژگی­ های سرزمینی می ­تواند به تخریب محیط زیست منجر شود و بنابراین به منظور تنظیم استقرار این واحدها با ویژگی­ های سرزمینی و محیط زیستی، افزون بر اعمال مقررات محیط زیستی راجع به استقرار صنایع، کاربست آمایش سرزمین نیز لازم است. مسأله مقاله این است که چگونه می­ توان آمایش سرزمین را بعنوان ...  بیشتر

اعمال اصل مسئولیت تضامنی در نظام مسئولیت بین المللی

مهدی حدادی

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 253-292

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.61666.2633

چکیده
  در نظام‌های حقوقی داخلی، مسئولیت تضامنی یکی از مهمترین راهکارهایی است که قانونگذاران جهت تضمین انجام تعهد یا جبران خسارت بکار گرفته‌اند. با توجه به اینکه در زمینه مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی امکان بوجود آمدن وضعیت‌های مسئولیت بین‌المللی مشترک وجود دارد آیا می‌توان اصل مسئولیت تضامنی به مفهوم حقوق داخلی ...  بیشتر

آسیب‌شناسی حق مالکیت افراد از دیدگاه حقوق عمومی با تاکید بر نقش دیوان عدالت اداری

حسین فضلی مقصودی؛ زین العابدین تقوی فردود؛ علیرضا صابریان

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 293-330

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.45018.2205

چکیده
  مالکیت و حقوق ناشی از آن همواره مورد تکریم و حمایت و البته از سوی دیگر مورد تحدید و سلب قرار گرفته است. در قوانین و مقررات موضوعه، با وجود آنکه مالکیت از جمله حق اساسی انسان‌ها است، ممکن است در پاره‌ای ضروریات مانند تأمین منافع و مصالح عمومی جامعه، مورد تخدیش و تحدید قرار گیرد بنحوی که این خدشه منجر به سلب آن و انتزاع ملک از مالک بینجامد. ...  بیشتر

حق بر آب در داوری معاهداتی سرمایه گذاری و آثار آن بر شروط صلاحیتی و قانون حاکم

فرشاد گراوند

دوره 24، شماره 75 ، شهریور 1401، صفحه 331-367

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.63301.2668

چکیده
  طرح حق بر آب در داوری سرمایه‌گذاری یکی از مناقشه‌انگیزترین مباحث پیش روی دیوان‌های داوری در چند دهه اخیر بوده است. خصوصی‌سازی خدمات عمومی از جمله آب و فاضلاب و سپردن آنها به سرمایه‌گذاران خارجی موجب شده تا حق بر آب بعنوان یک منفعت عمومی و حیاتی بارها در داوری‌های سرمایه‌گذاری مطرح شود. با تفسیر مضیق محاکم از شروط صلاحیتی و قانون ...  بیشتر