انسانی شدن حقوق محیط زیست در پرتو کرامت انسانی

حسین رضازاده؛ عباسعلی کدخدایی

دوره 21، شماره 66 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 9-40

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.39239.2072

چکیده
  حقوق بین­الملل محیط زیست از جمله شاخه­های حقوق بین­الملل است که در چند دهه قبل به خصوص از دهه 1970 رشد و توسعه یافته است. چند دهه گذشته فرایند انسانی شدن حقوق بین­الملل نیز آغاز و به شاخه­های مختلف آن تسری یافت. انسانی شدن حقوق بین­الملل ابتدا از رویکردی فرد­محور متعاقبا رویکردی بشریت­محور به خود گرفت. بدین ­معنا که بدنبال ...  بیشتر

چالش مشروعیت در ساختار و عملکرد سازمان‌ بین‌المللی: مطالعه موردی بانک جهانی

سید قاسم زمانی؛ مهشید آجلی لاهیجی

دوره 23، شماره 71 ، شهریور 1400، ، صفحه 9-33

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.50458.2340

چکیده
  در حقوق بین­الملل در خصوص مشروعیت هر پدیده­ای از جمله سازمان­های بین ­المللی، به طور سنتی دو نظریه قابل دفاع وجود دارد: مشروعیت به مثابه مقبولیت نزد مردمان و مشروعیت به معنای مقبولیت نزد دولت­ ها. با این وجود، تحولات حقوق بین ­الملل، بازنگری در موضوع برای خلق معیاری نوین، جهت بررسی مشروعیت را ناگزیر می ­سازد. در حال حاضر، ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی نظام‮های پرداخت مستمری بازنشستگی در نروژ و ایران

الهام امیری؛ سید محمد هاشمی؛ ولی رستمی؛ بیژن عباسی

دوره 23، شماره 73 ، بهمن 1400، ، صفحه 9-40

https://doi.org/10.22054/qjpl.2020.22267.1526

چکیده
  موضوع پرداخت مستمری در جهان امروز بعنوان یک چالش جدی برای حکومت‌ها محسوب می‌شود. دولت‌ها بعنوان نهاد اصلی که سالانه با حجم زیادی از مستمری‌بگیران جدید روبه‌رو می‌شوند، به دنبال ایجاد نظام‌های بازنشستگی همسو با ساختار سیاسی- اقتصادی کشور هستند. نظام پرداخت مستمری در کشورهای اروپایی-آمریکایی از قدمت بیشتری نسبت به وضعیت داخلی ...  بیشتر

تعیین قلمرو تعهد دولت میزبان به حمایت از سرمایه‌گذار خارجی در زمان مخاصمات مسلحانه

ابوالقاسم شهبازیان؛ صادق سلیمی

دوره 23، شماره 74 ، خرداد 1401، ، صفحه 9-38

https://doi.org/10.22054/qjpl.2020.48167.2284

چکیده
  اقداماتی که دولت‌ها در زمان مخاصمات مسلحانه در جهت حفظ منافع اساسی خود انجام می‌دهند گاه موجب ورود خسارت به سرمایه‌گذاران خارجی می‌گردد. سرمایه‌گذاران آسیب‌دیده در محاکم داوری با استناد به نقض تعهدات حمایتی توسط دولت میزبان، خسارات وارده به خود را طلب می‌نمایند. دولت میزبان نیز معمولاً برای اثبات عدم مسئولیت خود به شرط اقدامات ...  بیشتر

حقوق شهروندی
تزاحم حق شهروندان بر حفظ حریم خصوصی با حق دولت در ردیابی دیجیتال افراد مبتلا و یا مشکوک به انتقال بیماری کووید- 19

ستار عزیزی؛ زهرا قدبیگی

دوره 24، شماره 76 ، آذر 1401، ، صفحه 9-42

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.52794.2417

چکیده
  شیوع بیماری کرونا در سراسر جهان و لزوم حفظ سلامت افراد جامعه، بسیاری از دولت‌ها را ناچار ساخت تا با اعمال سیاست فاصله‌گذاری اجتماعی از جمله با اعمال قرنطینه و تعطیلی برخی فعالیت‌های اقتصادی، ورزشی و اجتماعی محدودیت‌هایی را بر حقوق شهروندان وضع کنند. یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت‌ها در مبارزه با شیوع ویروس کرونا، ردیابی دیجیتال ...  بیشتر

حقوق عمومی
دلایل موجهه تبعیت از قانون در پرتو آموزه‌های حقوق طبیعی و فلسفه حقوق تحلیلی

حسن وکیلیان؛ محمد مقتدر

دوره 24، شماره 77 ، بهمن 1401، ، صفحه 9-45

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.58543.2562

چکیده
  تمام نظام­های حقوقی خواهان تبعیت افراد از قوانین خود هستند اما افراد نیز برای چنین تبعیتی بدنبال یافتن دلایل متقاعد کننده­اند و وقتی بدلایل مختلف مرتکب نقض قوانین می­گردند، عموماً (به باور خود) برای چنین اقدامی دلایل اخلاقی موجه و کافی دارند. پرسش این است که آیا تبعیت از قانون صرفاً دارای توجیه اخلاقی و غیراخلاقی بودن توجیه کننده ...  بیشتر

حقوق بین الملل
نقدی بر پیش‌نویسِ توصیه‌های یونسکو در اخلاقِ هوش مصنوعی از منظر حق بر محیط زیست سالم

آناهیتا سیفی؛ نجمه رزمخواه

دوره 24، شماره 78 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 9-47

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.63030.2659

چکیده
  توسل به هوش مصنوعی، زندگی بشری را تحت ‌تأثیر خود قرار داده ‌است. متخصصین این حوزه همواره از نقشِ مؤثر هوش مصنوعی در راستای تأمین رفاه بشریت صحبت می‌کنند. مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی از جمله مواردی ‌است که با عنوان مزایای ناشی از هوش ‌مصنوعی مطرح شده ‌است. اما از سوی دیگر، فعالانِ زیست‌محیطی معتقدند با توجه به سود سرشار مالیِ ...  بیشتر

وضعیت حاکمیت در اتحادیه اروپا در پرتو آرای دیوان دادگستری اتحادیه اروپا

عباسعلی کدخدایی؛ مرسده مظلومی

دوره 23، شماره 71 ، شهریور 1400، ، صفحه 35-61

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.52757.2412

چکیده
  با تأسیس اتحادیه اروپا مفهوم حاکمیت سنّتی با تحوّلاتی مواجه شد؛ زیرا از یکسو مسئله حاکمیت دولت‌های اروپایی و از سوی دیگر، مسئله حاکمیت اتحادیه اروپا مطرح می‌شود. حاکمیت در شکل نوین با حاکمیت در فضای سنتی متفاوت است. در گذشته حاکمیت مطلق برای دولت­ ها تعریف می­ شد امّا تحولاتی که رخ دادند موجب شدند تا بتوان حاکمیت نسبی را نیز برای ...  بیشتر

حقوق بین الملل
تبعیض نژادی بر اساس نسب ملی در پرتو رأی صلاحیتی ۴ فوریه ۲۰۲۱ دیوان بین‌المللی دادگستری در پرونده قطر علیه امارات

مهدی محبی راد؛ مهریار داشاب

دوره 25، شماره 82 ، اردیبهشت 1403، ، صفحه 37-74

https://doi.org/10.22054/qjpl.2023.73531.2896

چکیده
  در پی بحران دیپلماتیک قطر در سال 2017، امارات مجموعه ­ای از اقدامات را علیه قطری­ ها اعمال کرد. در پاسخ به این اقدامات، قطر ضمن طرح دعوا علیه امارات در دیوان بین ­المللی دادگستری، به نقض کنوانسیون رفع تبعیض نژادی استناد نمود و مدعی تبعیض نژادی بر اساس نسب ملی قطری­ ها شد. دیوان ضمن صدور قراری در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸ نتیجه گرفت که مطابق ...  بیشتر

نظام حقوقی انتخابات نمایندگان اقلیت‌های دینی شناخته‌شده در مجلس شورای اسلامی ایران در پرتو اصل برابری

وحید آگاه؛ معین صبوریان گهرتی

دوره 23، شماره 74 ، خرداد 1401، ، صفحه 39-68

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.50434.2339

چکیده
  وفق نظر غالب در تفسیر اصل 64 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ پنج کرسی اقلیت‌های دینی شامل زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان (ارامنه شمال و جنوب، آشوریان و کلدانیان) در مجلس شورای اسلامی غیرقابل افزایش است. مساله اصلی مقاله، روشن نمودن موضوع اختصاص این 5 کرسی در مجلس و جایگاه آن در محدوده اصل برابری است که با روش‏ توصیفی _ تحلیلی و شیوه گردآوری ...  بیشتر

پرونده اورباسر و سی.ای.بی.بی علیه آرژانتین: خاستگاه طرح دعوی تقابل بر اساس نقض حقوق بشر در دعاوی سرمایه‌گذاری

زهرا حاجی پور؛ پوریا عسکری

دوره 21، شماره 66 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 41-67

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.42391.2145

چکیده
  داوری‌های سرمایه‌گذاری به سبب ماهیت نامتقارن خود که از تفاوت اساسی موجود میان طرفین دعوی یعنی خواهان به عنوان یک سرمایه‌گذار خصوصی و خوانده به عنوان دولت میزبان سرمایه ناشی می‌شود، چالش‌هایی با خود به همراه دارند. طرف سرمایه‌گذار در کسوت خواهان، علیه دولت میزبان طرح دعوی می‌کند اما در مقابل، دعاوی تقابلی که دولت‌ها برای تغییر ...  بیشتر

تقاضای پناهندگی شاهد در بازداشت از دولت میزبان در رویه قضایی دیوان کیفری بین‌المللی

جواد صالحی

دوره 23، شماره 73 ، بهمن 1400، ، صفحه 41-70

https://doi.org/10.22054/qjpl.2020.28258.1708

چکیده
  شاهد در بازداشت با ادعای خطر جانی ناشی از ادای شهادت در دیوان کیفری بین‌المللی، متقاضی عدم استرداد به دولت متبوع و پناهندگی از دولت میزبان است. بر این اساس شعبه محاکمه دیوان کیفری بین‌المللی در وضعیت جمهوری دموکراتیک کنگو با تفسیر مقررات مواد (1)68 و (7)93 اساسنامه و ارتباط آنها با ماده (3)21 اساسنامه قائل به تداوم بازداشت شاهد تا پایان ...  بیشتر

قانون کار
حمایت از شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور بالینی در پرتو رویه دیوان عدالت اداری

صائب دست پیمان؛ داود محبی؛ علی مشهدی

دوره 25، شماره 79 ، مرداد 1402، ، صفحه 41-81

https://doi.org/10.22054/qjpl.2023.66307.2739

چکیده
  مشاغل بالینی به موجب حکم قانونگذار بعنوان مشاغل سخت و زیان­آور تعیین و شاغلین آن مورد حمایت قرار گرفته ­اند. با توجه به فعالیت شاغلین مذکور در بخش ­های مختلف دولتی و غیردولتی و حاکمیت قوانین و مقررات دارای احکام مختلف بر بخش ­های مذکور، رویه‌های متفاوتی در حمایت از شاغلین مذکور اتخاذ گردیده و این امر میان افرادی که به مشاغل ...  بیشتر

کوچک سازی دولت؛راهبردی موثر برای تراکم زدایی حقوقی-اداری از تهران

ولی رستمی؛ محمد زرشگی

دوره 21، شماره 65 ، اسفند 1398، ، صفحه 43-74

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.31263.1816

چکیده
  به نظر یکی از راهکارهای اصولی جهت نیل به تراکم‌زدایی از تهران کوچک‌سازی (چابک‌سازی) دولتمی‌باشد. راهبردی که هرچند در قوانین موضوعه کشور بر آن تصریح شده است اما با ساختار متمرکز موجود و تفاسیر محدودنگری که نسبت به صلاحیت‌های واحدهای اداری محلی، سازمان‌های مردم‌نهاد و ... صورت می‌پذیرد، امکان دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز کشور ...  بیشتر

حقوق عمومی
ماکس وبر و مسائل حقوق اساسی

فردین مرادخانی

دوره 24، شماره 76 ، آذر 1401، ، صفحه 43-77

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.53230.2441

چکیده
  حقوق اساسی یکی از مهم‌ترین حوزه‌های دانش حقوق است و ارتباط نزدیک آن با علم سیاست باعث شده است اندیشمندان دیگر حوزه‌های علوم انسانی نیز در خصوص مفاهیم و اصول این دانش سخن بگویند. ماکس وبر یکی از مهمترین اندیشمندان سده‌های اخیر، درباره دانش حقوق و بویژه حقوق اساسی تاملات دقیقی کرده است. او در زمانه‌‌ای پرآشوب می‌زیست و شاهد قدرت ...  بیشتر

حقوق بین الملل
موافقان و مخالفان تامین مالی ثالث در رژیم داوری سرمایه گذاری بین المللی

علیرضا میرویسی؛ مهدی ذاکریان امیری؛ محمد علی عبداله زاده

دوره 24، شماره 77 ، بهمن 1401، ، صفحه 47-79

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.58548.2563

چکیده
  یک جریان رو به رشدی از منتقدان وجود دارد که داوری سرمایه‌گذاری را به نفع سرمایه‌گذاران خارجی و بعنوان یک نیروی منفی در تضاد با توسعه پایدار می‌داند. پدیده تأمین مالی ثالث و بکارگیری آن در داوری سرمایه‌گذاری به این نگرانی‌ها افزوده است. تأمین مالی ثالث اساساً پرداخت تمام یا بخشی از هزینه‌های داوری یکی از طرفین دعوی توسط تأمین کننده ...  بیشتر

حقوق عمومی
هانا آرنت؛ قانون اساسی و قدرت مؤسس

فردین مرادخانی

دوره 25، شماره 80 ، مهر 1402، ، صفحه 47-94

https://doi.org/10.22054/qjpl.2022.65583.2724

چکیده
  هانا آرنت بعنوان یکی از مهم‌ترین اندیشمندان سیاسی قرن بیستم دارای اندیشه پیچیده‌ای است. دانش حقوق و مفاهیم حقوقی در اندیشه آرنت جایگاه مهمی دارد. در این مقاله به یکی از مفاهیم مهم در اندیشه او یعنی قانون اساسی پرداخته شده است و با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که آرنت چه برداشتی از قانون اساسی و قدرت مؤسس بعنوان پدید ...  بیشتر

حقوق بین الملل
جایگاه مشارکت عمومی در تضمین بهره‌مندی زنان از حق بر توسعه

ستار عزیزی؛ کیوان اقبالی

دوره 25، شماره 81 ، دی 1402، ، صفحه 47-80

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.58442.2557

چکیده
  حق بر توسعه رویکردی به توسعه جوامع انسانی است که در آن تمامی استانداردهای حقوق بشری در نظر گرفته شده و به صورتی اساسی رهیافت توسعه اقتصادی در درون رهیافت حقوق بشری نسبت به توسعه ادغام می­شود. دستیابی همگانی به چنین حقی در هر جامعه نیازمند توجه به وضعیت گروه ­های در معرض تبعیض و از آن جمله زنان خواهد بود. در این راستا بنظر می ­رسد ...  بیشتر

حقوق بین الملل
حق تعیین سرنوشت مردم افغانستان در ترازوی حقوق بین‌الملل با تأکید بر وضعیت حقوقی حکومت خودخوانده امارت اسلامی

امینه مویدیان

دوره 24، شماره 78 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 49-81

https://doi.org/10.22054/qjpl.2023.65868.2731

چکیده
  ملت افغانستان بر اساس حقوق بین­الملل از حق تعیین سرنوشت برخوردار است که به موجب آن آزادانه محق به تعیین وضعیت سیاسی و پیگیری سرنوشت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش از منظر داخلی در برابر هیأت حاکمه و نیز از منظر خارجی در مقابل سایر ملت­های جهان است. همچنین رعایت این حق بنیادین بشری بر اساس موازین بین­المللی یک تعهد عام­الشمول ...  بیشتر

مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی درحقوق ایران و اسناد بین‌المللی

علی پورقاسم چورکوچان؛ تهمورث بشیریه

دوره 23، شماره 71 ، شهریور 1400، ، صفحه 63-93

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.53578.2451

چکیده
  مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی بعنوان موجودات اعتباری همواره مورد بحث بوده و به دلیل نقش مهمی که در زندگی اجتماعی ایفا می‌کنند و در ارتکاب جرایم نیز سهم چشمگیری دارند، در دو دهه اخیر در سطح ملی و بین‌المللی دستخوش تحولات بسیاری قرار گرفته است. قانونگذار ما نیز به موازات آن در سال 1392 مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی را پذیرفته است. با این وجود ...  بیشتر

نقش سازمان هواپیمایی کشوری ایران در حفظ ایمنی هوانوردی

حسین محمدزاده قره باغ؛ منصور جباری؛ حسین رستم زاد

دوره 21، شماره 66 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 69-105

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.40355.2098

چکیده
  گسترش و پیشرفت سریع صنعت هوانوردی بدون رعایت ایمنی هواپیمایی امکانپذیر نمی‌باشد. ایمنی هواپیما یکی از موضوعات مهم امور هوانوردی بوده، امری فراملی است و خطرهای ناشی از عدم رعایت آن مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و سایر کشورها را متاثر می‌سازد و هیچ کشوری نمی‌تواند، بدون همکاری با دیگر کشورها در جهت تثبیت ایمنی هواپیمایی گام بردارد. ...  بیشتر

استنادپذیری اصول قانون اساسی در آرای محاکم

داریوش ضرونی؛ علی اکبر گرجی؛ بهروز بهبودیان

دوره 23، شماره 74 ، خرداد 1401، ، صفحه 69-105

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.58018.2546

چکیده
  استنادپذیری اصول قانون اساسی در آرای محاکم از مباحث مرتبط با ادله اثبات حکم است. استناد به اصول قانون اساسی در دادگاه‌های قانون اساسی، امری بدیهی است لیکن در محاکم عادی یعنی دادگاه‌های کیفری، حقوقی و اداری، تمامی اصول قانون اساسی قابلیت استناد را ندارند و استنادپذیری فقط نسبت به برخی از اصول امکان‌پذیر است. هدف این مقاله ارائه راهکارهایی ...  بیشتر

سرمایه گذاری شخص ثالث در داوری تجاری بین المللی

سید صادق ابراهیمی؛ پیمان بلوری؛ محمد علی صلح چی

دوره 23، شماره 73 ، بهمن 1400، ، صفحه 71-105

https://doi.org/10.22054/qjpl.2021.47247.2259

چکیده
  مراجعه به داوری تجاری بین­ المللی هزینه­ های کلانی را برای طرفین درگیر در فرآیند داوری به همراه دارد و تأمین این هزینه ­ها در خیلی از موارد به‌صورت مانع در مراجعه به داوری نمود پیدا می‌کند. در همین راستا یکی از پدیده‌های جدید در داوری تجاری بین ­المللی، «تأمین مالی هزینه دادرسی توسط سرمایه ­گذار ثالث» است. ظهور سرمایه­ ...  بیشتر

استانداردهای اثبات خسارت و تعیین میزان آن: مطالعه‌ای تطبیقی در اسناد فراملی و آرای داوری بین‌المللی

ابراهیم شعاریان؛ سارا صاحب جمع

دوره 21، شماره 65 ، اسفند 1398، ، صفحه 75-113

https://doi.org/10.22054/qjpl.2019.38932.2067

چکیده
  یکی از موضوعات قابل توجه در حوزه حقوق خسارت، تعیین استانداردهای قابل اعمال برای اثبات خسارات و میزان آن­ها است. علی القاعده، زیان‌دیده­ای که به استناد مسئولیت قراردادی برای مطالبه خسارت اقامه دعوی می­کند، بایستی اصل و میزان خسارتی را که متحمل شده یا خواهد شد، به اثبات برساند. نظر به اهمیت موضوع، اسناد فراملی مربوط به حقوق قراردادها ...  بیشتر

حقوق بین الملل
تاملی تطبیقی بر قابلیت ثبت ویژگی‌های عملکردی در حقوق علائم تجاری و آثار آن بر سلامت بیمار و رقابت در حوزه دارویی

علیرضا جباری؛ محمدرضا پروین؛ شهروز شکرائی

دوره 25، شماره 82 ، اردیبهشت 1403، ، صفحه 75-118

https://doi.org/10.22054/qjpl.2023.71528.2860

چکیده
  قابلیت ثبت لباس تجاری به‌عنوان یکی از مصادیق علائم تجاری غیرسنتی، منوط به غیر عملکردی بودن آن است. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های دارویی اقدام به ثبت شکل، رنگ یا ترکیبی از موارد پیش‌گفته در قالب لباس تجاری برای محصولات دارویی خود نموده‌اند، با این وجود محاکم برخی از کشورها با استناد به دکترین عملکردی بسته به مورد، به دلایل رقابتی ...  بیشتر